Z wudaća: štwórtk, 25 awgusta 2016

Tysac swobodnych městnow

Drježdźany. W Sakskej je k zahajenju noweho wukubłanskeho lěta přeco hišće tysac wukubłanskich městnow njewobsadźenych. Najwjace swobodnych městnow maja we wobłukach elektrotechnika, sanitarne, tepjenje, klimowa technika a pola frizerow, rjemjeslniska komora zdźěla. Tež na mulerja, pjekarja, metalo­twarca a třěchikryjerja móža so zajimcy hišće wukubłać dać.

Wutwarja wjesny puć

Chrósćicy. Dróhu Michała Hórnika w Chrósćicach chce Budyski wokrjes wot 5. septembra hač do kónca oktobra wu­twarić. W tym času budźe wotrězk wot Pomnikoweho puća hač k wotbóčce do Stareje Cyhelnicy dospołnje zawrjeny. Tam wotwoža plesternaki a pokryja jězdnju z asfaltowej worštu. Nimo toho ma so dešćikowa woda porjadnje wotwodźeć.

Wosebity knižny dar

Tři tydźenje bě Łužiska kupjel we Wojerecach zawrjena, wšako dyrbjachu tam, kaž přeco jónu wob lěto, hladanske dźěła přewjesć. Wot soboty, cyle dypkownje k najrjeńšemu lětnjemu wjedru, su młodźi a starši zaso wutrobnje witani. Wosebje dźěćom wobradźeja wodowe fontany na wonkownym terenje wulke wjeselo při tychle horcych temperaturach. Foto: Ulrike Herzger

Iniciatiwna skupina za Serbski sejm wotměje zajutřišim, sobotu, w Njebjelčicach klawsuru. Marko Wjeńka porěča wo tym z dr. Měrćinom Wałdu.

Njeje tomu ani hišće tak dołho, zo sće so ke klawsurje zešli. Čehodla nětko dalše tajke zarjadowanje přewjedźeće?

Dr. M. Wałda: Nawjazujemy na klawsuru z 11. junija, jako smy wažne rozsudy tworili. Te dyrbimy nětko dale wuwić a zeskutkownić, wšako je hišće tójšto wotewrjenych prašenjow.

Što budu ćežišća zarjadowanja w Njebjelčicach?

Dr. M. Wałda: Chcemy mjez druhim wo „radźe starostow“ wuradźować. Wona ma gremij być, kotryž „předparlament“ přewodźa a poradźuje. W radźe starostow njebudu pak božedla stari ludźo, ale budźe to wuběrk nazhonitych a kompetentnych ludźi serbskeho zjawneho žiwjenja. Móhł sej předstajić, zo su w nim na přikład lawreaća Myta Ćišinskeho zastupjeni. Tež předsydow najwažnišich serbskich towarstwow chcemy za sobudźěło zdobyć. Tajcy ludźo su wulce legi­timowani, Serbow zastupować. Tež wo wažnych skriptach a nic naposledk wo financach chcemy na klawsurje w Njebjelčicach rěčeć.

Hač do lěta 2025 pobrachuje 99 serbskich wučerjow

Budyšin (SN/CoR). Přirunujo z powšitkownym połoženjom na šulach Budyskeho a Zhorjelskeho wokrjesa nastupajo pobrachowacych wučerjow situacija na serbskich šulach respektiwnje na šulach, kotrež dźěłaja po koncepće 2plus, hišće mjenje abo bóle spokoja. Tak je z dohromady 142 swobodnych městnow, kotrež měješe Sakska kubłanska agentura Budyšin (SBAB) k 1. awgustej zastarać, 86 z přidružnikami wobsadźenych. To je ze 60,7 procentami wjace hač połojca. „Mjeztym su nimale wšitke wučerske městna wobsadźene, jeničce tři su hišće wakantne. Nadźijamy pak so, zo so nam poradźi tež tónle problem w blišim času rozrisać“, rozłožuje Angela Ruscher z SBAB.

Kak zwoprawdźeja nastupajo dwurěčnosć wustawki Budyskeho wokrjesa wo zachowanju, spěchowanju a dalewuwiću serbskeje rěče a kultury? Z tymle prašenjom je so wo­krjesny dźěłowy­ kruh za serbske naležnosće wčera w Budyšinje zaběrał.

Budyšin (SN/at). Dokładnišo su so čło­nojo dźěłoweho kruha z tym rozestajeli, kotru rólu serbska rěč we wobłukach zamołwitosće wokrjesneho zarjadnistwa hraje. K tomu běchu sej 1. přirjadnika krajneho rady Udo Wićaza (CDU) a dalšich zastupjerjow krajnoradneho zarjada, mjez nimi nawodnicu nutřkowneho serwisa Martinu Höhn, přeprosyli.

Nastupajo dwurěčne popisanje wot­powědnje wokrjesnym wustawkam mjenowachu jako přikładnej w Budyšinje Medijopedagogiske srjedźišćo powołanskošulskeho centruma na Pfaffowej a jobowy centrum w Kamjencu.

Prěni króć wotměwa so na Ewangelskej srjedźnej šuli Wóslink zajimowy kurs serbšćiny. Christina Mjetašowa ze Sulšec, nazhonita wučerka na wuměnku, jón nawjeduje.

Wóslink (SN/mwe). „Sym wjesoła, zo je so dźesać šulerjow za kurs přizjewiło, w kotrymž wěnujemy so serbskej rěči, serbskim spisowaćelam, našim stawi­znam a kulturje“, rozłožuje 63lětna Christina Mjetašowa našemu wječornikej. Třiceći lět wuwučowaše wona na Kulowskej šuli „Korla Awgust Kocor“ serbšćinu, jendźelšćinu a rušćinu, dźewjeć lět skutkowaše we Wóslinku. Kóždu wutoru popołdnju tam nětko znowa je, zo by šulerjam 7. do 9. lětnika dwě hodźinje mjez druhim serbsku rěč spřistupniła.

Moskwa (dpa/SN). Po wukazu prezidenta Wladimira Putina je ruske wójsko njepřizjewjene pruwowanje swojeje zasadźenskeje hotowosće zahajiło. Na wulkomanewru wobdźěleja so jednotki južneho, zapadneho a centralneho zakitowan­- ske­ho wobwoda kaž tež sewjeromórskeje floty, zdźěli zakitowanski minister Sergej Šojgu dźensa w Moskwje. Hladajo na nowe wohroženja za Rusku chcedźa předewšěm zasadźenje w krizowych situacijach zwučować, minister připowědźi.

Měrowe zrěčenje dojednane

Havanna (dpa/SN). Po nimale štyri lěta trajacych jednanjach stej so kolumbiske knježerstwo a lěwicarska zběžkarska organizacija FARC na měrowe zrěčenje dojednałoj. Tole zdźělichu wčera wječor w kubaskej stolicy Havannje. Zrěčenje chce­dźa w septembru podpisać. W oktobru dyrbja Kolumbičenjo w ludowym wothłosowanju wo tym rozsudźić. Tak so najstarši konflikt we Łaćonskej Americe skónči, kiž je sej wot 1960tych lět wjace hač 220 000 smjertnych woporow žadał.

Nalada w firmach hubjeńša

To su so dźěći Choćebuskeje pěstowarnje „Otti“ na Lobedanowej (naprawo) dźensa njemało dźiwali: Dźěłaćerjo připrawichu při twarjenju hoberske suwadło, kotrež ma jako přidatny nuzowy wuchowanski puć słužić. Zo njebychu so dźěći w nuzowym padźe suwadła bojeli, móža nastroj wotnětka jako hrajku wužiwać. To změja zawěsće wjele wjesela. Foto: Michael Helbig

Wjace hač 17 000 zwěrjatow Londonskeje coologiskeje zahrody su wčera we wobłuku kóždolětneje wulkeje inwentury wažili a měrili. Zamołwići trjebachu wjele­ fantazije, zo bychu zwěrjata pohnuli so na wahu stupić. Pinguiny dyrbjachu přez wahu k swojej picy nóžkować. Lawam přiwjazachu mjaso na štom. Tak dyrbjachu so na zadnjej noze stupić, zo bychu picu dosahnyli. Na te wašnje móžachu jich wulkosć měrić.

Ze signalowej machawku policije, kotruž bě sej w interneće kupił, je so muž wčera přez połnu Berlinsku měšćansku awtodróhu předrěć spytał. Policistam muž w małym Smarće napadny, kiž wusko za druhimi awtami stejo tak dołho z machawku kiwaše, doniž jemu městno nječinjachu. Nětko dyrbi z tym ličić, zo sćazaja jemu jězbnu dowolnosć „charakterneje njekmanosće“ dla.

Hamor (AK/SN). Wutwar Sprjewineje dróhi z druhim twarskim wotrězkom wot Mułkečanskeje wotbóčki hač do Čorneje Pumpy je njeparujomny za hospodarski wobchad a infrastrukturu łužiskeje jězoriny. „Tale naprawa słuša do prěnjorjadnych zwjazkoweho wobchadneho plana. Smy połni nadźije, zo so wona prawje bórze zwoprawdźi.“ Tole podšmórny referent regionalneho planowanskeho zwjazka Hornja Łužica-Delnja Šleska dr. Robert Koch wčera na zhromadźiznje w Hamorje. K tomu rozkładźe stejišćo zwjazka k wobchadnemu planej.