Z wudaća: pjatk, 14 julija 2017

pjatk, 14 julija 2017 14:00

Přirodny rěčny rum

Wšudźe wone su, dźěći, kotrež zwonka swojeje wsy abo města serbsku rěč nałožuja. Jeno słuchać na nje dyrbiš. Tak hižo časćišo słyšach, zo před Budyskej lodarnju wuradźuja, kotru družinu sej popřeja. Tež w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje­ a w Kamjenskim Muzeju zapadneje Łužicy dźěći serbsce rěča. W Stróžanskim Domje tysac hatow słyšach dźěći mjez sobu serbować, a to cyle wšědny dźeń. Dyrbiš jeno z wotewrjenymaj wušomaj po kraju chodźić, potom tele drohotne wokomiki dožiwiš. Tuž je derje, zo Serbja, skutkowacy w skerje němskich zarjadnišćach, na wědomje bjeru, zo dźěći tež w mjeztym němskorěčnej wokolinje serbšćinu wužiwaja, kaž při Němskopazličanskim haće. Derje tež je, zo kubłarjo njeposrědnje reaguja, zwěsćiwši, zo je mjez dźěćimi serbskorěčne. Tak so cyle přirodnje nowe serbskorěčne rumy tworja resp. stare wožiwja. Milenka Rječcyna

wozjewjene w: Kubłanje
pjatk, 14 julija 2017 14:00

Praha a Waršawa so wobaratej

Zwada mjez EU a Čěskej a Pólskej wo přiwzaće ćěkancow dale traje

Praha (dpa/SN). Pólska a Čěska wumjetujetej w zwadźe wo přiwzaće ćěkancow Italskej a Grjekskej, zo njejstej k zhromadnemu dźěłu zwólniwej. W tymaj krajomaj „njeje tuchwilu nichtó, kiž by wuměnjenja za přesydlenje spjelnił“, rjekny čěski nutřkowny minister Milan Chovanec. „Kóždyžkuli poskitk Čěskeje, ćěkancow přiwzać, je tuž zbytny.“

Komisija Europskeje unije bě formelne jednanja přećiwo Pólskej, Čěskej a Madźarskej zahajiła, dokelž kraje kwoty EU nastupajo přiwzaće ćěkancow z Italskeje a Grjekskeje njespjelnjeja. Tři čłonske kraje EU mějachu hač do dźensnišeho chwile swoju poziciju wopodstatnić. Po planach EU dyrbjała Čěska 2 600 ćěkancow přiwzać, Pólska 6 100. Wobaj krajej wumjetowanja EU wotpokazujetej.

wozjewjene w: Słowjanski wukraj
pjatk, 14 julija 2017 14:00

Žadaja sej wotškódnjenje

Braunschweig (dpa/SN). Krajne sudnistwo w Braunschweigu je dźensa skóržbu wulkozawoda za předźěłanje ryby Deutsche See přećiwo awtotwarcej Volkswagen wobjednało. Zawod wumjetuje koncernej w zwisku z manipulowanym wotpłunom dieselowych wozow „złolestne jebanje“ a žada sej 11,9 milionow eurow wotškódnjenja. Po informacijach předewzaća je něhdźe 500 firmowych awtow potrjechenych. Deutsche See bě hižo loni w lěću jako prěni němski wulkokupc připowědźił, zo chce skoržić. Mjeztym leža­ na sudnistwach sta skóržbow ludźi přećiwo wikowarjam a koncernej VW.

wozjewjene w: Kraj a swět
pjatk, 14 julija 2017 14:00

ANO dale prědku

Praha (ČŽ/K/SN). Połoženje do wólbow čěskeho sejma w oktobru njeje so minjeny měsac wulce změniło, wuchadźa z woprašowanja agentury STEM. Hibanje ANO něhdyšeho financneho ministra Andreja Babiša steji z 32,9 procentami dale samotnje na čole. Z njecyłej połojcu, dokładnje 14,3 procentami, sćěhuja komunisća na druhim městnje, polěpšiwši so porno meji wo 1,6 dypkow. ČSSD premiera Bohuslava Sobotki je po měsacach stajneho spadowanja z reakcije na zapletki ekspředsydy Sobotki přećiwo Babišej prěni raz zaso porostła a přińdźe z plusom 1,9 dypkow na 9,1 procent, zwostawajo wšak dale za KSČM. Porno tomu njemóža wobydlerscy demokraća spad zadźeržeć – porno róžownikej je ODS z 9,6 procentow zjěła na 9,1 procent. Do sejma zaćahnyłoj byštej hišće KDU-ČSL a TOP 09, dóstawši 6,7 resp. 6,2 procentaj.

Słowakski dźenik SME wo sćěhach tajkeho wuslědka měni: „Demokratiske strony w Čěskej njezměja so po přichodnych wólbach lochko. Dwě móžnosći so jim skićitej – pak so swojeho programa wzdać a přećiwo ANO Andreja Babiša koalěrować,­ abo z nim hromadźe dźěłać.“

wozjewjene w: Słowjanski wukraj
pjatk, 14 julija 2017 14:00

Zapósłane (14.07.17)

Hinc Šołta-Lauterbachski wupraja so k nowej knize Tima Meškanka:

Hižo jeho loni wudata kniha wo statnej bjezstrašnosći NDR a wo jeje serbskich inoficialnych sobudźěłaćerjach njeje jenož tójšto zajima zbudźiła ... A nětk je Timo Meškank dalšu, tónkróć pře­wažnje serbsce spisanu knihu, wozjewił. Tež tu móžu sej předstajić, zo njebudźe wona runjewon witana. Ze swojeho rjadu „bjez wčerawšeho dnja njeje jutřišeho“ podawa Meškank „nastawki a dokumenty“, přinoški, kotrež so do toho z teje abo tamneje přičiny wozjewić njehodźachu, chiba njesmědźachu, dokelž so na zakładźe faktow kritisce ze serbskej zašłosću a tak tež přeco ze serbskej přitomnosću zaběraja.

wozjewjene w: Zapósłane

Serbska debata

nowostki LND