„Hella“ – kniha lěta 2024
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Tež do Čěskeje je so zyma nawróćiła. W nocy na póndźelu naměrichu w Rudnych horinach minus 11,7 stopnjow. Temperatury so wosebje negatiwnje na winowe pruty wuskutkuja. Martin Chlad, předsyda Zjednoćenstwa čěskich winicarjow zdźěli minjenu póndźelu, zo liča hižo nětko z mjeńšim wunoškom. 40 procentow winicow ma mrózow dla wulke problemy.
Čěski premierminister Petr Fiala je jara spokojom z rozsudom ameriskich zapósłancow, Ukrainje dalšu pomoc w hódnoće 61 miliardow dolarow (57 miliardow eurow) wěnować. Na powěsćowej platformje X skedźbni politikar na swój wopyt minjeny tydźeń w USA, hdźež bě z předsydu delnjeje komory parlamenta Mikeom Johnsonom wo financnych srědkach za krizowy kraj wuradźował. Jan Lipavský, minister za wonkowne naležnosće, je zbožowny, zo su so ameriscy zapósłancy hišće w prawym wokomiku za podpěru rozsudźili. Wahanje a njerozsudnosć polěkujetej ruskej agresiji, je sej Lipavský wěsty.
Andrzej Duda ma hinaše plany
Wopyt prezidenta Pólskeje pola Donalda Trumpa njezrozumjenje zbudźił
Waršawa. Wopyt pólskeho prezidenta Andrzeja Dudy pola bywšeho prezidenta USA Donalda Trumpa je w Pólskej nowu debatu wo tym zbudźił, kak a předewšěm z kim měł kraj nad Wisłu swoju wěstotu wosebje na wojerskim polu zaručić. Trump bě Dudu předwčerawšim, srjedu, do swojich priwatnych rumnosćow w Trump-Toweru wosrjedź New Yorka k wječeri přeprosył. Po tym běštaj wobaj politikarjej połnaj mjezsobneje chwalby. Duda rěčeše wo „přećelskim zetkanju w přijomnej atmosferje“. Trump mjenowaše Dudu „swojeho přećela“, kiž je minjene lěta „dobre dźěło wukonjał“.
Drohotny dorost w zwěrjencu
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Po šamałym nadpadźe Irana na Israel steji Čěska kruće poboku židowskeho stata, podšmórny kónc tydźenja premjerny minister Petr Fiala. Ministerstwo za wonkowne naležnosće ma agresiwne zadźerženje Irana za přičinu, kotraž dołhodobnje zadźěwa měrej a wěstosći na Bliskim wuchodźe. Zdobom namołwja zarjad swojich staćanow w Israelu, kedźbliwi być a so w medijach stajnje wo aktualnym połoženju informować. Tuchwilu je tam 84 Čechow, informuje Daniel Drake, rěčnik ministerstwa. Češa, kiž su tuchwilu w Iranje, maja kraj wopušćić. Prezident Petr Pavel zasudźi nadpad a widźi w nim dalšu kročel, kotraž stopnjuje napjatosće na woběmaj bokomaj. Čěska so stajnje ze swojimi partnerami na Bliskim wuchodźe wuměnja a prócuje so wo to, měr a porjad nawróćić.
Němcy přećiwo Serbam, Češa přećiwo Němcam, Serbja wohroženi
Zašłe tydźenje čitachmy a słyšachmy zaso wjele wo němskich nadpadach na serbsku młodźinu. Za wukrajnikow, štož wočiwidnje tež ja sym, bě to zaso jónu dohlad do serbskeje wšědnosće, kiž zwonka Łužicy snano njeje zrozumliwy. Wězo běch jara rozbudźeny kaž kóždy normalny čłowjek: ličimy běrtlk 21. lětstotka a přeco hišće je w srjedźnej Europje němsko-słowjanski konflikt přitomny, přeco hišće ta hranica eksistuje.
Gratulacije nowemu prezidentej
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Po wólbach prezidenta kónc tydźenja w Słowakskej gratulowachu čěscy politikarjo Peterej Pellegrinijej k dobyću. Tuchwilu maja wodźacy politikarjo wobeju statow rozdźělny wid na wonkownu a wěstotnu politiku, kotryž wuskutkuje so negatiwnje. Premierminister Petr Fiala je přeswědčeny, zo budu so zwiski mjez Čěskej a Słowakskej dale wuwiwać a pohłubšeć. Jan Lipavský, minister za wonkowne naležnosće, přeje sej, zo budźe 48lětny Pellegrini tež w přichodźe zhromadne dźěło podpěrować a zakótwjenje Słowakskeje w europskich a transatlantiskich strukturach zaručeć.
Pellegrini wólby prezidenta dobył
PiS w komunalnych wólbach prědku
Waršawa (dpa/SN). Narodno-konserwatiwna opoziciska strona PiS je po prěnich prognozach z komunalnych wólbow w Pólskej ze snadnym předskokom jako najsylniša strona wušła. Při wólbach w 16 regionalnych zarjadnišćach dósta PiS 33,7 procentow hłosow, wjacore telewizijne sćelaki rozprawjeja.
Liberalno-konserwatiwna wobydlerska koalicija ministerskeho prezidenta Donalda Tuska přińdźe z 31,9 procentami na druhe městno. Jej zešlachći so wulki wuspěch w stolicy Waršawje. Amtěrowaceho měšćanostu Rafała Trzaskowskeho su ludźo w prěnim wólbnym přeběhu ze 59,9 procentami w zastojnstwje wobkrućili. 52lětny Trzaskowski bě při wólbach prezidenta 2020 tuchwilnemu prezidentej Andrzejej Dudźe snadnje podležał a chce klětu znowa nastupić.
PiS, kotraž je w Pólskej wot lěta 2015 hač do 2023 knježiła, ma předewšěm na wuchodźe a juhu kraja swojich přiwisnikow. Wuslědk strony je jemu pohon do dalšeho dźěła, rjekny předsyda PiS Jarosław Kaczyński nowinarjam.
Zmylk abo zaměrny nadpad?
Pólska debatuje po smjerći swojeho krajana w Gazaskim pasmje
Waršawa. Jara wobšěrnje wěnuja so pólske medije tragiskemu podawkej w Gazaskim pasmje, při kotrymž bě minjenu póndźelu młody Polak Damian Soból přez raketu israelskeho wójska žiwjenje přisadźił. Zhromadnje z nim bě šěsć dalšich mjezynarodnych sobudźěłaćerjow pomocneje organizacije World Central Kitchen zahinyło. Nowiny kaž Fakt abo Gazeta Wyborcza pólskeho pomocnika předstaja. Polacy nětko wědźa, zo je so 36lětny Soból w Przemyślu njedaloko ukrainskeje mjezy narodźił a zo je minjene lěta hižo w Ukrainje, ale tež po katastrofach zemjerženja w Turkowskej abo Marokku w kuchnjach organizacije dźěłał, kotraž potrěbnych z jědźu zastaruje. Wón bě tuž dosć nazhonity pomocnik.
Pólska hněwna na reakciju Israela
Waršawa (dpa/SN). Po smjerći pólskeho sobudźěłaćerja pomocneje organizacije World Central Kitchen při israelskich nalětach w Gazaskim pasmje je wonkowne ministerstwo we Waršawje israelskeho wulkopósłanca na rozmołwu přeprosyło. W rozmołwje chcychu „nowe połoženje w pólsko-israelskich poćahach a moralisku a pjenježnu zamołwitosć“ w zwisku z podawkom wobjednawać, zdźěli zastupowacy wonkowny minister Andrzej Szejna we Waršawje. Do toho běštaj ministerski prezident Benjamin Netanjahu a israelski wulkopósłanc Jakov Livne ze swojimi wuprajenjemi we Waršawje njezrozumjenje zbudźiłoj.
Předwčerawšim, wutoru, bě pólski pomocnik Damian Sobol w Gazaskim pasmje žiwjenje přisadźił, jako israelska raketa do awta pomocneje organizacije zrazy. Netanjahu bě na to rjekł, zo so „tajke něšto we wójnje stanje“. Wulkopósłanc Livni bě na internetny zapis prawicarskeho radikalneho politikarja opozicije, kotryž mjenowaše zadźerženje Israela w Gazaskim pasmje „wójnske złóstnistwo“, z wumjetowanjemi nastupajo antisemitizm reagował.
Za přiměr w Gazaskim pasmje
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Čěscy wuměłcy namołwjachu minjenu sobotu wodźacych politikarjow kaž premierministra Petra Fialu a prezidenta Petra Pavela, so za přiměr w Gazaskim pasmje zasadźić. Ze zjawnym listom přizamkny so 339 podpisarjow, mjez nimi spěwar Tomáš Klus a spěwarka Bára Basiková ameriskej iniciatiwje Artists4Ceasefire.
Z ćežkim busowym njezbožom, kotrež bě so minjenu srjedu na awtodróze A 9 blisko Lipska stało, zaběraja so nětko prawnicy. Nowinarska agentura ČTK zdźěli zašły štwórtk, zo wumjetuje Lipšćanske statne rěčnistwo čěskemu wodźerjej busa morjenje njekedźbliwosće dla. 54 pasažěrow bě we wozydle předewzaća Flixbus po puću do Züricha, hdyž dóńdźe k tragediji. Štyrjo z nich žiwjenje přisadźichu.
