Nowy reaktor přizamknjeny
Bratislava (dpa/SN). Loni dotwarjeny třeći blok słowakskeje atomoweje milinarnje Mochová je so w nocy na srjedu prěni raz na milinowu syć přizamknył. Po poslednim přepruwowanju a přihłosowanju atomoweho dohladowanskeho zarjada su „paru do turbinow wodźili a blok 3 z wukonom najprjedy raz 20 procentow syći přizamknyli“, zdźěli zawčerawšim wobhospodarjenska firma Slovenske elektrarne (SE). Reaktor budźe „stabiliće zastaranja z energiju wuznamnje přinošować a klimowu neutralitu zaručić“, wujasni nawoda předsydstwa SE Branislav Strycek.
Słowakska mjezuje na Ukrainu kaž tež na Awstrisku. Knježerstwo we Wienje na atomowu milinarnju kritisce zhladuje, wšako je jenož něhdźe 165 kilometrow wot awstriskeje stolicy zdalena. Prěnje naprawy za twar třećeho reaktora su na stejnišću hižo w lěće 1987 zahajili. Hakle w lěće 2008 su tam dale twarili. Tak běchu financielne ćeže a rozestajenja z firmami, kotřiž tam sobu twarjachu, wina na tym, zo je so wšitko dlijiło. Tež awstriska wobswětoškitna organizacija Global 2000 njeje dołho planam přihłosowała.
Wólbne doškrabki z Čěskeje
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Mjeno noweho čěskeho prezidenta je hižo znate – je to Petr Pavel. Wón móžeše sej zašły pjatk a zašłu sobotu w druhim kole prezidentskich wólbow přidatnje hłosy přiwisnikow Danuše Nerudoveje a Pavela Fischera zawěsćić. Tak sta so wón z 58,32 procentami hłosow z jasnym dobyćerjom druheho rozsudźaceho wólbneho koła. Jemu bě 3,36 milionow wolerjow swoju dowěru spožčiło – to je 960 000 hłosow wjace hač za bywšeho ministerskeho prezidenta Andreja Babiša. Po analyzy PAQ Research bě so Pavelej mjenujcy poradźiło, pohnuć njewolerjow tola wolić hić, kaž tež Babišowych přiwisnikow wo tym přeswědčić, zo jich „idol“ z lěpšim prezidentom njebudźe. Tohodla zhubi Babiš na kóncu 400 000 hłosow. Krótko po wólbach rozprawjachu čěske medije wo wosebje wysokej ličbje wolerjow – tak bě so 70,25 procentow wólbokmanych za jednoho z dweju kandidatow rozsudźiło. W dwěmaj čěskimaj wjeskomaj wobdźělichu so samo wšitcy wobydlerjo na přewšo wažnym hłosowacym zarjadowanju.„Njesmě nas blamować“
Petr Pavel je z wólbow prezidenta Čěskeje republiki jako jasny dobyćer wušoł. SN su so mjez našimi přećelemi w Čěskej za tym wobhonili, što k wuslědkej wólbow měnja – prěni pjećo skutkuja aktiwnje w předsydstwje Towaršnosće přećelow Serbow (SPL). Měnjenja je zběrał Lukáš Novosad.
Eliška Oberhelová z Prahi: Wuličowanje wólbow sym slědowała při pječenju ptačkow za ptači kwas, kotryž smy njedźelu w Serbskim seminarje swjećili. Čěski prezident nima wulku prawomóc, tuž njetrjebamy poprawom přewulke naroki na njeho měć. Dyrbi jenož přistojny być a njesmě nas blamować. Tole dotalny prezident njeje spjelnił a tež Babiš to njeby. Z Petrom Pavelom to „budźe lěpje“ - na paradoksne wašnje běše runje tole Babišowe wólbne hesło. Na Praski hród přińdźe nazhonity diplomat, a hdyž hewak ničo: za njeho a jeho mandźelsku so njebudźemy hańbować trjebać.
Hesło kraja: Pólska słodźi
Na Zelenym tydźenju so zaso wustajerjo z cyłeho swěta prezentuja
Berlin. Po lětomaj přestawki koronapandemije dla wotměwaja so zaso, a to hišće hač do njedźele, 29. januara, Mjezynarodne wiki žiwidłownistwa, ratarstwa a zahrodnistwa, tak mjenowany Zeleny tydźeń w Berlinje. Wustajerjo z cyłeho swěta, wot Egyptowskeje hač do Vietnama, wšo dohromady je jich 62 krajow, so tam prezentuja. Wjetšinu přestrjenje mjez nimi zaběraja regiony Němskeje. Ruska, kotraž je hewak nimale połojcu wikoweje hale za swoje wustajenišća trjebała, njebě tónkróć přeprošena. Ukraina porno tomu, byrnjež w přehledźe scyła mjenowana njebyła, je znajmjeńša symbolisce ze skromnym informaciskim stejnišćom zastupjena.
Změnja wustawu
Strašna pósłanka
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Na Berlinali pokazaja lětsa čěskej filmaj. Lubowarjo dobreho kina móža so na dźěło režiserki Věry Chytiloveje „Sedmikrásky“ (stokraski) wjeselić. Film, kiž bě nastał w lěće 1966, chcedźa přihladowarjam we wobłuku „Retrospektiwa“ předstajić. Druhe dźěło rěka „Deniska umřela“ („Deniska je wumrěła“) a je přinošk studenta Philipa Kastnera. A hišće dalšej filmaj w čěskej koprodukciji mataj dobre šansy na mytowanje. Stej to reportaža „Eastern Front“ režiserow Vitalyja Manskeho a Yevhena Titarenka, kaž tež eksperimentalna dokumentacija „Poznámky z Eremocénu“ („Přispomnjenja z Eremocéna“) režiserki Viery Čákanyoveje.
Wosebity dar dóstał
Waršawa (JBR/SN). Pólska delegacija policistow je so pod nawodom generala Jarosława Szymczyka w decembru 2022 do Kijewa podała. Zastupjerjo delegacije zetkachu so tam ze swojimi ukrainskimi kolegami, zo bychu wo zhromadnym dźěle rěčeli. Na dompuću do Waršawy dósta pólski general „zajimawy“ dar, a to granatomjetak. Ukrainjenjo twjerdźachu, zo je bróń dawno hižo wusłužiła a njeje tuž wjace strašna. Na hłownym Waršawskim policajskim zarjedźe, jako spyta general wosebity dar na hinaše městno stajić, tón w jeho rukach njejapcy rozbuchny. Detonacija bě tak wulka, zo zhubi Szymczyk słuch, a dalša wosoba so zrani. Samo wjerch w dwěmaj rumnosćomaj so wułama.
Statne rěčnistwo, kotrež pad nětko přepytuje, njewidźi žanu winu generala. Hinak wšak mnozy Polacy. Na internetnych stronach čitaš wjele najwšelakorišich komentarow, na přikład tónle: „Tajki policajski general, kiž kmany njeje ze strašnej brónju wobchadźeć, njemóže swój nadawk dale wukonjeć.“ Tójšto ludźi žada sej nablaku wotstup Szymczyka, měnjo: „Wón njeje žadyn wopor, ale je sam wina na njezbožu.“
Wotum přetrali
Praha (dpa/SN). Liberalno-konserwatiwne knježerstwo w Čěskej je wotum njedowěry w parlamenće kaž donětka wočakowane přetrało. Trěbna wjetšina 101 hłosow k wotsadźenju kabineta njeje so docpěła. Cyłkownje 81 zapósłancow populistiskeje strony ANO a SPD hłosowaše w nocy na wčera přećiwo pjećstronskej koaliciji pod ministerskim prezidentom Petrom Fialu. 102 ludowych zastupjerjow čěskemu knježerstwu tola dowěrjeja.
Wothłosowanje wotmě so krótko do rozsudnych wólbow wokoło čěskeho prezidentstwa 27. a 28. januara. Knježerstwowi politikarjo tuž opoziciji wumjetowachu, zo je 25 hodźin trajacu debatu wo próstwje njedowěry jako wólbny bój znjewužiwała. W rozsudnych wólbach maja so wobydlerjo kraja mjez politikarjom opozicije, miliardarom a załožerjom ANO Andrejom Babišom a bywšim generalom NATO Petrom Pavelom rozsudźić.
Frakciska šefina ANO Alena Schillerova wopodstatni próstwu wo njedowěru swojeje strony porno tomu z aktualnymi problemami w Čěskej, kaž na přikład pobrachowacymi wosebitymi medikamentami abo wysokimi energijowymi płaćiznami.
Wólby w susodnym kraju
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Po wuličenju hłosow wšěch wólbnych wobwodow je Petr Pavel prěnje koło prezidentskich wólbow w Čěskej dobył. Wón dósta 35,4 procenty hłosow. Za Babiša je 34,99 procentow wolerjow hłosowało, Nerudová dósta 13,9 procentow hłosow a zawěsći sej třeće městno. Z 68,2 procentami je so samo wjace Čechow hač minjene lěta na wólbach wobdźěliło. Přichodne, rozsudźace wólbne koło wotmě so 27. a 28. wulkeho róžka.
W Němskej bydlace Češa mějachu móžnosć, swój hłós we wulkopósłanstwje abo w jednym z třoch čěskich konsulatow wotedać. Tak přichwata 590 wólbokmanych w Berlinje, a w Mnichowje samo 800 ludźi k wólbnym urnam. Cyłkownje je so 1 890 w Němskej bydlacych Čechow za swojeho prezidentskeho kandidata rozsudźiło. Najwjace z jich hłosow dósta Petr Pavel, wón móže so nad 55,3 procenty wjeselić. Zda so, zo je Danuše Nerudová w Němskej bóle woblubowana hač bywši ministerski prezident Andrej Babiš. Z 31,6 procentami docpě wona jasne druhe městno. Babišej spožči jenož 2,7 procentow „němskich“ Čechow swoju dowěru.
Štó naslěduje Miloša Zemana?
W Čěskej dyrbitaj kandidataj wo prezidentstwo do rozsudnych wólbow
Praha (dpa/SN). W Čěskej su wobydlerjo minjeny pjatk a sobotu prezidenta wolili. Něhdźe 8,3 milionow wobydlerkow a wobydlerjow bě namołwjenych, najwyšeho zastupjerja stata direktnje postajić. Prezident ma přewažnje reprezentatiwne nadawki, je pak, kaž w Němskej, wažny tworićel měnjenja. Nimo toho pomjenuje wustawowych sudnikow a móže zakonje parlamenta jónkrótnje wotpokazać.
