Njeje prěni raz w stawiznach, zo Serbja swoje mocy w mjezsobnej zwadźe broja. Jako jedyn lud ze samsnymi problemami a kmanosćemi mamy wliw na zhromadny wosud, bóle dyžli hdy do toho. Njespušćmy přiležnosć, zo Serbski sejm jedna zhromadnje z Domowinu, znajmjeńša na koordinowane wašnje!
Rafaela Zahrodnikowa z Chrósćic podawa tule někotre mysle jako serbska hospoza, mać a mandźelska k martrownemu tydźenjej a k přihotam lětušich jutrownych swjatych dnjow:
Połna zaćišćow a wočakowanjow sym martrowny tydźeń zahajiła. Tójšto pilnych a přeswědčenych ludźi je Božu mšu na bołmončku wuhotowało a wobrubiło. Wšitkim wutrobny dźak, běše to woprawdźe dostojny zazběh do swjateho martrowneho tydźenja.
Lětsa je, kaž tež hižo loni, nadobo wšitko hinak. Što pak nětk budźe? Kelko kwěćelkow za konje mam přihotować, kelko tykanca abo kołbasy mam skazać? Ma to wšo scyła hišće zmysł? Sym wo tym přeswědčena, zo ma tež tele wužadanje pandemije dla wulki zmysł. Bóh tón Knjez chce nas pruwować, a sym sej wěsta, zo naš mały serbski lud tele pruwowanje derje wobsteji.
Předsydstwo Towaršnosće k spěchowanju Serbskeho ludoweho ansambla wupraja so k aktualnym wozjewjenjam w serbskich medijach w zwisku z intendantku SLA Judith Kubicec:
Judith Kubicec je mjezynarodnje připóznata serbska dirigentka, kotraž je z kompetencu nadawk jako intendantka Serbskeho ludoweho ansambla pod ćežkimi wuměnjenjemi přewzała. Móžachmy so w rozmołwje z njej přeswědčić, zo njebě jej tele dźěło žadyn normalny job, ale wosebite wužadanje na dobro serbskeho ludu, kotremuž je so jako horliwa Serbowka wěnowała. Zo je pandemije dla tež žiwjenje na hudźbnym jewišću SLA hižo cyłe lěto zlemjene, je jeje naročnu dźěławosć jara poćežowało.
Hamburg (ML/SN). „W Lipsku móžeš sorabistiku za wučerstwo studować abo studij z bachelorskim abo masterskim zakónčenjom wolić. Za semester zapisuje so mjez pjeć do dźesać studowacych sorabistiki. Tohodla wuknu woni w jara małych skupinach. Po studiju sorabistiki skići so jim garantija za powołanske městno.“
Tak zhoniš w tydźeniku Die Zeit na stronje dźěłowych wikow pod rubriku „Wysokošulski swět“. Dale čitar zhoni, zo móže absolwent w serbskim sydlenskim rumje we Łužicy na šulach w statnje zaručenej wučbje serbšćiny tónle předmjet podawać. Móžno pak tež je, po tym w muzeju abo nakładnistwje dźěłać. Časopis cituje prof. Edwarda Wornarja w Lipsku: „Za sorabistiku maš na zwjazkowej runinje jenož jednu profesuru. Wězo njehodźi so wobšěrnosć předmjeta tak zaručić. W slědźenju a wučbje koncentrujemy so tuž na zachowanje rěče hornjo- a delnjoserbšćiny.“
„Zabsolwowach Serbski gymnazij a studuju nětko sorabistiku, zo bych sobu pomhała swoju wohroženu maćeršćinu wuchować“, praji studentka Hańžka Wjeselic.
Dr. Pětr Nawka wěnuje so hišće raz diskusiji wo knize serbskeho archetypusa dr. Křesćana Kessnera a so praša: Chcemy bóle wo prežiwjenje wojować, abo radšo žiwi być?
Benjamin Hrjehor je telko temow narěznył, zo bych za wobšěrnu wotmołwu wjac městna trjebał, hač móža je nowiny skićić. Koncentruju so tohodla na tři čłowječe zapřijeća: Swoboda, zamołwitosć a lubosć ćahnu so kaž čerwjena nitka přez twórbu Křesćana Kessnera. Tež Benjamin Hrjehor je so jich jimał.
Spytam za tele tři zapřijeća podać krótke přikłady. Wone su dźělene do dweju móžnosćow wjedźenja žiwjenja: a) přežiwić a b) žiwy być.
1. Swoboda a) prawo sylnišeho a manipulatora a b) prawo na dostojnosć kóždeho čłowjeka, potajkim tež prawa mjeńšin.
2. Zamołwitosć móžemy a) přenjesć na druhich, z tym zo změni so skućićel na wopor. A b) přewzamy zamołwitosć sami, tak zo stej naša swoboda a zamołwitosć jenak derje wuwitej.
Regina Šołćina z Konjec so pjera jima:
Mějach rjany són, njewěm čehodla, ale tón mje k pisanju pohnu. Spěwachmy z někotrymi młodymi žonami nimale zabyty spěw „Budź bož’mje, moja lubčička“. Mam česćownosć před hudźbnje nadarjenymi młodymi ludźimi, kotrychž nowe hudźbne twórby w našim rozhłosu publikuja, a te dadźa so po wěstym času tež na priwatne nastroje dele sćahnyć. Ale njezabudźmy při tym prošu tež na herbstwo ludoweho spěwa našich prjedownikow, kotrež bu nam jako zawostajenstwo a zdobom nadawk daty, njesć jón do přichoda jako drohotne kubło.
Modernizować naše serbske pismowstwo we wšěch jeho fasetach njedosaha, hdyž budźe paralelnje naša drohotna ludowa hudźba dale ćerpjeć a snano samo mrěć. Njejsym hišće „stara dosć“ rozeznawać, kajka hudźba móže wutroby zhrěć. Horju so samo za jendźelske melodije – byrnjež teksty njerozumiła, su-li tak mjenowane wuchopleńčaki.
Pod nadpismom „Moje nazhonjenja jako spěwar chóra Lipa z Judith Kubicec“ so tule Wendelin Brězan ze Smječkec słowa jima:
Mějach zbožo, zo sym runje za čas přihotow a předstajenjow „Serbskeho rekwiema“ a oratorija „Israelowa zrudoba a tróšt“ w chórje Lipa sobu spěwał. Dožiwich dirigentku, kotraž wukonja wot prěnjeho wokomika koncentrowana, z disciplinu a wulkej wuměłstwowej wědu swoje dźěło – z profijemi a z nami lajskimi-spěwarjemi. Zahoritosć, kotruž sym pola njeje začuwał, njepokazuje wona jeno z mimiku a gestiku. Pytnješ, zo je jej wažne hudźbny kruch we wuběrnej kwaliće nazwučować a přednjesć.
Maria Untchowa z Bóšic měni k rozmołwje z Handrijom Henčlom, wozjewjenej 1. měrca w Serbskich Nowinach:
W februaru 2021 je Załožba za serbski lud wozjewiła, zo so intendanca Judith Kubicec w Budyskim Serbskim ludowym ansamblu 31. julija skónči. Tale powěsć je mje chětro zadźiwała a zdobom tróšku zrudźiła, wosebje za wuměłske dźěło ansambla. A njemóžach sej prawje předstajić, čehodla njewidźi knjeni Kubicec w SLA „za zwoprawdźenje swojich narokow přichod“. Wšako běch zas a zaso nazhoniła, kak hnujace a wozbožace zhromadne dźěło z njej je. Z rozmołwy redaktorki z předsydu zawodneje rady knjezom Henčlom wučitam, zo wón intendantku njerespektuje. Cyle nawopak knjez Henčl měni, zo ma intendantka swoju koncepciju wo skutkowanju SLA kóždemu sobudźěłaćerjej we wšitkich swojich fasetach wotkryć a rozjimać. Poprawom pak dyrbjało być w zajimje kóždeho sobudźěłaćerja, wužadanjam intendantstwa a tak cyłeho nawodnistwa wotpowědować a wšědnje swoje najlěpše dać. Nimo toho měli nadawki w dźěłowych zrěčenjach sobudźěłaćerjow jasnje wopisane być.
Direktor Załožby za serbski lud Jan Budar pisa k přinoškej „Zjawne wumjetowanja abo dialog?“ z wčerawšich SN:
Chrystofer Wjenka z Konjec wěnuje so kritice Benjamina Hrjehorja z Wiena na nastawk dr. Pětra Nawki w SN z 23. februara:
Česćeny knježe Hrjehorjo, čitajo Wašu kritiku na knize „Swjate su mi twoje hona“ dr. Křesćana Kessnera a na recensiji dr. Pětra Nawki su mi sprawnje prajene słowa falowali. Rěč Kessnera wo psychologiskim archetypusu Serbow zjawnje w nowinje jako rasizm wuwołać a k tomu hišće fašistiskej rasowej ideologiji nacionalsocialistow přirjadować je wjace hač jenož „dyr z heju“. Je to prosće lózyskosć.
Njewěm, hač je Wam to wědome, ale jedna so wo jasny rozdźěl mjez postulowanjom psychologiskeho archetypusa ludu a propagowanjom ludoweje rasoweje čistoty, kaž to fašisća činjachu. To poslednje so mjenujcy pola dr. Kessnera na žane wašnje njejewi. Wšako njewužiwa wotpowědny wokabular, a po zmysle wón něšto dospołnje hinaše hač etniju měni.