Wo knihach a kniharni (22.12.17)
Zaso je so lěto minyło – skokšo hač minjene lěta, chce so mi zdać, štož drje zaleži na přiběracym stresu, kiž nam pokojnosć žiwjenja kazy. Abo snadź tola jenož na rosćacej starobje, kotraž našemu jednomu začuwać da, zo drohotny žiwjenski čas lěto a spěšnišo chwata, doniž nas skónčnje wěčny měr njedosćehnje? Bóh wě, ale traš měli přichodne dny raz trochu na borzdźidło stupić. Wopušćmy přesćahowansku jězdnju a spomalmy na chwilu poklatu honjeńcu. Snadź móhli samo dobru hodźinku lěnjeho pasć a sej na konopeju ležo, spekulacius hrymzajo něšto zabawne naposkać. Dobru hodźinku mjenujcy traje słuchokniha, kotruž chcył wam tule doporučić: „Wjesni šibałcy“.
Oktoberska rewolucija staru Rusku powaliła (4 a kónc)
Prezident USA Thomas W. Wilson namjetowaše 21. januara 1919, konferencu wšitkich ruskich stron přewjesć, zo bychu so wo přichodźe kraja dojednali. Sowjetske knježerstwo tomu 4. februara přihłosowaše, dźeń do toho bě Čerwjena armeja Kijew wot „běłych“ wróćo zdobyła. „Běli knježićeljo“, kaž generalojo Anton A. Djenikin, baron Pjotr N. Wrangel, Lawr G. Kornilow, Aleksandr W. Kolčak, pak su 16. februara jednanja ze sowjetskim knježerstwom wotpokazali. W aprylu 1919 wopušćichu wukrajni interwenća Rusku. Ći „běli“ pak přihotowachu ofensiwu na teritorij sowjetow. Jadro běłeje armeje běchu jeno z oficěrow wobstejace jednotki. Hačkuli běchu wone derje wuhotowane, nastawachu nastajnosći rozkory mjez oficěrami, dokelž niši oficěrojo njerady kanony a mašinske třělby posłužowachu a njedachu so rady wot wyšich rozkazować.
Hłowna přičina poražki běłoarmistow pak bě jich hrube zachadźenje přećiwo buram, małobyrgarjam a přisłušnikam njeruskich narodow (zamordowachu na přikład 200 000 Židow). Lud so boješe, zo „běli“ zaso carske knjejstwo wutworja a zemsku reformu wotstronja.
Wjace próstwow witanych
Štož ramikowe wuměnjenja za projekty nastupa, je rada Załožby za serbski lud lětsa někotre wěcy na puć přinjesła. Wothladajo wot noweje spěchowanskeje směrnicy a centralneho projektoweho managera je so 1. decembra we Wojerecach tež nowa projektowa přirada skonstituowała. Pozadk bě žadanje, zo ma wot załožby njewotwisny gremij projektowe próstwy hódnoćić.
„Dyrbimy wo marketingowej strategiji rozmyslować“
W rozmołwje z nawodnicu Choćebuskeje kulturneje informacije Lodka
Serbska kulturna informacija Lodka w Choćebuzu wuwiwa so dale a bóle na zetkanišćo zajimcow za kulturu Serbow. Alfons Wićaz je so z jeje nawodnicu Milenu Stockowej rozmołwjał.
Kulturna informacija Lodka wobsteji mjeztym 25 lět. Kak zastopnjujeće jeje hódnotu do wobłuka kulturneho žiwjenja w měsće Choćebuzu a scyła w Delnjej Łužicy?
Projektowy manager „krok do praweho směra“
Budyšin (SN/CoR). Diskusija, kak ma so projektowe dźěło na bazy najlěpje podpěrać, hač su managerojo w jednotliwych towarstwach za to trěbni abo skerje centralne městno jako partner za wšitkich, zaběra towarstwa, Domowinu, Załožbu za serbski lud a jeje radu nanajpozdźišo wot lěta 2014. Tehdy dźě su někotrym towarstwam financowanje managerow raznje skrótšili. Přičina bě nachwilny hospodarski etat z milionom eurow mjenje. Šmórnjenje bě wótru kritiku wuwabiło, wosebje w Zwjazku serbskich wuměłcow. Nětko je Domowina – po rozsudźe załožboweje rady z 30. nowembra – dźěłowe městno projektoweho managera wupisać móhła. Na najprjedy jedne lěto wobmjezowane městno ma „zesylnjenju projektoweho dźěła serbskich towarstwow w Hornjej a Delnjej Łužicy“ słužić. Je problem z tym rozrisany? Z wida jednaćela Domowiny Marka Kowarja nic. „Nimam to za doskónčne rozrisanje. Dźěłowe městno samo na sebi je tež jenož projektowe městno, dokelž je wobmjezowane. Je to praktiski zazběh, prawy puć namakać, a hodźi so na kóždy pad rozšěrić“, praji Kowar našemu wječornikej.
Nětk 52 pěsnjow wjac w poskitku
Budyšin (SN/JaW). Wot wčerawšeho předleži aktualizowana applikacija Towaršneho spěwnika. Z pakćikom „młoda hudźba“ je Ludowe nakładnistwo Domowiny dypkownje k hodam swój digitalny poskitk kaž tež wobjim digitalneho serbskeho spěwnika rozšěriło.
Aktualnemu updatej doda nakładnistwo 52 dotal njewozjewjenych pěsnjow, kotrež běchu so z pomocu hudźbnych skupin, cejdejkow abo Serbskeho a Delnjoserbskeho rozhłosa do zjawnosće a tak tež do wuchow spěwacych dóstali. Mjeztym je ludźo k najwšelakorišim składnosćam rady zanošuja. Mjez nowosćemi su nimo słowjanskich ludowych pěsnjow ze serbskimi přebasnjenjemi tež znate šlagry a popowe spěwy, mjez druhim Měrćina Weclicha kaž „Do pedalow stupamoj“, abo wot skupiny Wusmuž na přikład „Festiwal“.
Zakładny digitalny Towaršny spěwnik z 295 spěwami jako app dóstanjeće za 3,99 eurow na Google playstoru a w Apple storu. 52 přidatnych titlow móžeće sej jako in-app-nakup za 1,99 eurow přidatnje na swój mobilny nastroj dele sćahnyć.
Tež Serb w Sakskej je Saksa
Arzbergski wjesnjanosta za dwělomnu sadu we wusyłanju MDR so zamołwił
Budyšin (SN/at). „Michael Kretschmer je prěni sakski ministerski prezident. Po tym zo smy dweju ministerskeju prezidentow ze zapadnych zwjazkowych krajow měli a Serba, je wón prěni, kiž steji pod zeleno-běłej chorhoju.“ Tele słowa wjesnjanosty Holgera Reinbotha (njestronjan) gmejny Arzberg we wokrjesu Sewjerna Sakska póndźelu wječor we wusyłanju „MDR Extra – Politik im Bürgercheck“ su w Serbach kritiku zbudźili. Bywši předsyda Domowiny Jan Nuk čuje so skřiwdźeny. To zwurazni wón w mejlce publikumowemu serwisej MDR, kotraž našej redakciji předleži. Nuk pisa „Předewšěm paruju korekturu ze stron knjeza Kretschmera abo ze stron moderatorow MDR. Woboje njeje so stało.“
Budyski měr jako dialog
Swjedźenske lěto 2018 wěnuje so słowjansko-němskemu poćahej
Budyšin (SN/CoR). Zo bu Budyšin w lěće 1002 w chronice Thietmara von Merseburga prěni raz naspomnjeny, to wěmy najpozdźišo wot wulkeho swjedźenja sprjewineho města k 1 000. róčnicy wobstaća w lěće 2002. Zo pak zhladujemy klětu na 1 000 lět Budyskeho měra, je lědma někomu znate. To ma so nětko změnić. Wšako chce Budyšin zhromadnje z partnerskimi městami a dalšimi partnerami swjedźenske lěto z dohromady 27 jednotliwymi zarjadowanjemi přewjesć, a to hač do nazymy 2019. Kaž tež hižo při prěnim naspomnjenju města hraje pólski wjerch a prěni kral Pólskeje Bolesław Chrobry tež w nowym jubileju wažnu rólu. Wšako podpisaštaj wón a romsko-němski kejžor Heinrich II. 30. januara 1018 na Budyskim hrodźe zrěčenje wo Budyskim měrje – a to bě takrjec prěni historiski měr mjez Polakami a Němcami, kotryž přetorhny wojowanja wo Łužicy serbskeju kmjenow Milčanow a Łužičanow na někotre lěta.
Projekt za koho?
Zusowy muzej wožiwja stawizny zawoda Robotron
Posledni direktor zawoda VEB Robotron elektronika Wojerecy Jürgen Jahn porěča we Wojerowskim Kompjuterowym muzeju Konrada Zusy wo fabrice, kotraž bě wot 1. meje 1969 do 30. junija 1990 dźěl kombinata Robotron.
Wojerecy (KD/SN). Běchu to předewšěm žony, kotrež su w bywšim nawodnistwje Blunjanskeje jamy wot januara 1970 kwalifikowane dźěło dóstali. Mjez druhim zhotowjachu wone tam prěnje wodźakowe platy. Wot lěta 1971 twarjachu na Wojerowskim industrijnišću wulke hale za produkciju, skład a socialny trakt, a skónčnje tam wšitke dźěle zawoda přećehnjechu, kaž so dipl. ing. za elektroniku Jürgen Jahn dopomina. Dźensa wužiwa twarjenja předewšěm wobchod Kaufland.
W 1970tych lětach bě Robotron najprjedy za twornju Buchungsmaschinenwerk w Karl-Marx-Stadće produkował. Pozdźišo dodawaše cyłemu wuchodnemu blokej monitory a digitalizaciske nastroje za přewzaće techniskich rysowankow do kompjuteroweho systema. Druhdy njebě móžno nadawki sčasom spjelnić, dokelž dóstawachu mało materiala, powědaše Jahn.
