Wo knihach a kniharni (08.09.17)

Freitag, 08. September 2017 geschrieben von:

Za někotre dny wuńdźe Serbska protyka 2018. To budu swěrni roznošowarjo zaso na wsach po puću, zo bychu ju zajimcam poskićeli. Nětko so snano prašeće, što na was w aktualnym wudaću čaka. Tónkróć podamy so zhromadnje z redaktorom Pětrom Šołtu do Sulšec pola Kulowa. Na tu wjes so Šołta sam rady dopomina, wšako je tam hromadźe z Róžeńčanskej młodźinu kermušu na tykancyspěwanje jězdźił.

„Wjelorakosć zwjazuje“

Donnerstag, 07. September 2017 geschrieben von:

Interkulturne tydźenje w Budyskim wokrjesu skića wšěm zajimcam wot přichodneho tydźenja přiležnosć, sej cuze kultury aktiwnje spřistupnić a tak integraciju podpěrać.

Budyšin (SN/bn). Organizatorojo „Interkulturnych tydźenjow w Budyskim wo­krjesu“ předstajichu na wčerawšej nowinarskej konferency w krajnoradnym zarjedźe program a ćežišća lětušeho zarjadowanja. Wjace hač 35 wobłukow chcedźa wot 15. do 30. septembra poskićeć. Zahajenje pod hesłom „Wjelorakosć zwjazuje“ wotměje so pjatk, 15. septembra we Wojerowskim wobydlerskim centrumje mjez druhim z dźiwadłowym předstajenjom „RECHTS: ex und pop – oder eine Proklamation für die Demokratie“ skupiny COMMUNITYartCENTERmannheim. Kruch zaběra so z prašenjom, što za prawicarskimi myslemi tči. Zdobom wobjednawa jednu z centralnych temow interkulturnych tydźenjow – prawicarski ekstremizm a rasizm w konteksće přiběraceje ličby požadarjow wo azyl w regionje. W tym zwisku pokazaja tež dokumentaciju „Wojerecy 26 lět po 1991: Dohlady, perspektiwy, měnjenja“ w Kulturnej fabrice.

Wo Španiskej byrgarskej wójnje w radnicy města

Donnerstag, 07. September 2017 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). „Tale wustajeńca eksemplarisce pokazuje, što so stawa, wotstronja-li so demokratiske struktury a zakładne prawa. Nadźijam so, zo sej tójšto ludźi přehladku wobhlada.“ Z tutymi słowami wotewrě Budyski wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD) wčera wustajeńcu „Wobwojowane wopominanje“ w radnicy sprjewineho města. Nimo toho pokaza na paralele podawkow do wuwića frankistiskeje diktatury k dźensnišemu połoženju w Pólskej a Madźarskej a naspomni tež „njesławnu rólu Němskeje w Španiskej byrgarskej wójnje“.

Zapósłanc Sakskeho krajneho sejma a patron wustajeńcy Heiko Kozel (Lěwica) po měšćanosće na to skedźbni, zo jedna so wo „zakónčenje projekta, kotryž bu hižo lěta 2010 zahajeny a so nětko po intensiwnym dźěle zjawnosći spřistupni“. Kaž sej wón přeje, měhło so město wo to prócować, zo „mnozy ludźo, wosebje tež šulerjo, wo tym zhonja a sej přehladku wobhladaja“. Zhromadnje ze zarjado­wanje wuhotowacymaj towarstwomaj Europaklub International a Verein Grenzenlos chce Kozel w kooperaciji ze špa­niskim wulkopósłanstwom „temu tež přichodnje w Budyšinje šěrić“.

Integrujmy so!

Donnerstag, 07. September 2017 geschrieben von:
Centralna tema a zdobom hłowny nadawk přichodnje zahajacych so „Interkul­turnych tydźenjow w Budyskim wokrjesu“ je a wostanje integracija. Wobdźělene towarstwa,­ iniciatiwy a institucije chcedźa sej ze „swětłownjowym projektom“ kedźbnosć zjawnosće zdobyć a wobydlerjow regiona k dialogej pohnuć. Česćehódny a wažny to zaměr. A jako prěnja kročel do směra dostojneje integracije „njeznateho“ abo „cuzeho“ abo – čehodla tež nic – „mjeńšinoweho“ do přiwšěm difuzneho kulturneho konsensa „wjetšiny“ zamóže akcija bjezdwěla drohotne impulsy dać. Swětłownja pak słuži hrubej orientaciji, za dokładnu nawigaciju su dalše instrumenty a wosebje wola trěbne. „Wjetšina“ wšak přerady zabywa, zo njeje integracija jednosměrny puć. Namołwa „integruj so!“ měła so tuž na „integrujmy so!“ změnić. Hinak „wjetšina“, telko je wěste, nastała njeje. Bosćan Nawka

Michał Kětan

Mittwoch, 06. September 2017 geschrieben von:
Michał Kětan, pozdźiši farar, narodźi so 3. septembra 1892 katolskej žiwnosćerskej swójbje w Słonej Boršći. Wón bě chowanc Praskeho Serbskeho seminara, studowaše katolsku teologiju a bu 10. awgusta 1918 w Budyskej tachantskej cyrkwi na měšnika wuswjećeny. 1915 zastupi do Maćicy Serbskeje. Bě kapłan w Baćonju, Ralbicach, Radworju a Budyšinje a bě w tym času tři lěta redaktor Katolskeho Posoła. 1927 zapokazachu Kětana w Zebnicy za wosadneho fararja. 1945 wróći so wón do Łužicy, přewza jako farar Baćońsku wosadu a sta so z arcywikarom Kamjenskeho dekanata. Za Baćońsku cyrkej wobstara nowe zwony. 1961 přesydli so jako wuměnkar do Budyšina, hdźež hišće aktiwnje dušepastyrsce skutkowaše, mjez druhim jako rektor chorownje swj. Bena. Jako duchowny wupomha w Serbskej cyrkwi. Farar Kětan spisa stawizniskej powědančce a tójšto cyrkwinskostawizniskich a kulturnych přinoškow za Katolski Posoł, kaž „Baćoń, cyrkwina wjeska na horje“. 30. apryla 1965 wón zemrě a bu na Budyskim Mikławšku blisko rowa Michała Hórnika pochowany. Manfred Laduš

Koncerty pisane kaž nazyma

Montag, 04. September 2017 geschrieben von:

Tež lětsa čakaja na publikum w Delnjej a Hornjej Łužicy woblubowane nazymske koncerty. Wotměnjawy program skići ludowu a wuměłsku hudźbu, reju kaž tež pop a folkloru, předstajene wot znatych łužiskich chórow, rejwanskich skupin a hudźbnikow.

Budyšin (SN/bn). W času wot 8. oktobra do 21. nowembra móžemy so zaso na mjeztym hižo tradicionalne nazymske koncerty wjeselić. Cyłkownje dźesać zarjadowanjow­ po cyłej Łužicy je planowanych.

Zazběh dožiwja zajimcy njedźelu, 8. oktobra, na Njebjelčanskej wosadnej žurli „Bjesada“. Po zhromadnym kofejpiću hodźinu do zahajenja zaspěwa chór Meja. Přichodny termin je 22. oktober, na kotrymž wustupitej Serbska rejowanska skupina Smjerdźaca a folklorny cyłk Sprjewjan w Turjejskim hosćencu „Christinenhof“.

Tydźeń pozdźišo předstaja so Rowniske glosy w Radworskej „Meji“ a 1. serbska kulturna brigada, kotraž so druhi raz na nazymskim rjedźe wobdźěli, na Krawčikec žurli w Chrósćicach. Samsny dźeń wuleći sej chór Budyšin do Slepjanskeho kulturneho centruma.

Lětši 26. dźeń Saksow w Lubiju bě za serbskich wobdźělnikow jara wuspěšny. 25. króć je so Serbski muski chór Delany wobdźělił a po wjacelětnej přestawce tež zaso Budyska Serbska kulturna informacija.

Lubij (SN/JaW). 26. dźeń Saksow je nimo. Přiwabił bě najwjetši ludowy swjatk swobodneho stata kónc tydźenja w Lubiju wjac hač 250 000 ludźi, mjez nimi tež mnohich Serbow.

Gmejna Njebjelčicy ma přichodnje před wulkej wodu škitana być. Tole lubi rězbowana postawa „Oleška“, kotruž bě Heřmaničanski wjesnjanosta Vladimír Stříbrný wčera popołdnju na zakónčenju lětušeje 11. mjezynarodneje wuměłskeje dźěłarnički w Miło­čanskej skale „Krabatowy kamjeń“ Njebjelčanskemu wjesnjanosće Tomašej Čornakej (5. a 7. wotprawa) přepodał. Foto: Feliks Haza

Nowej wustajeńcy

Freitag, 01. September 2017 geschrieben von:

Choćebuz (SN/CoR). Hnydom na dwě nowej wustajeńcy přeproša Choćebuski Braniborski krajny muzej za moderne wuměłstwo, bywši wuměłstwowy muzej Dieselowa milinarnja zajimcow wot dźensnišeho wječora.

Tak pokazuja tam pod hesłom „Zwischen/Schritte“ skulptury a wulkoformatowe ćišće w Choćebuzu bydlaceho wuměłca Hansa-Georga Wagnera. W srjedźišću jeho tworjenja stejitej čłowjeske ćěło a prašenje, kak je ze wšelakorym materialom wuměłsce předstajić. W druhej wustajeńcy „Im Vorbeigehen: Von Städten, Männern und Frauen“ su widźeć twórby Otta Dixa. Paralelnje wustajeja tež na žurli radnicy w Frankfurće na Wódru Dixowe twórby.

Muzejej Dieselowa milinarnja w Choćebuzu a Junge Kunst w Frankfurće nad Wódru stej wot julija jako nowy Braniborski krajny muzej za moderne wuměłstwo fuzionowanej. Klětu chce Braniborske kulturne ministerstwo etat wobeju domow wo 450 000 na dohromady 1,3 miliony eurow zwyšić.

Wot wčerawšeho su w schodźišću Budyskeho Serbskeho domu wuslědki molerskeje dźěłarnički widźeć, kotruž bě Spěchowanski kruh za serbsku­ ludowu kulturu w juniju přewjedł. Nawjedowała je ju Maja Nagelowa. Přehladku, wěnowacu so zajimawym městnam sprjewineho města, su wuměłcy-molerjo wčera spěwajo wotewrěli. Foto: SN/Maćij Bulank

Neuheiten LND