Podawizna Krabata je a wostanje wobkuzłaca, fascinuje młodych a starych a zaběra wuměłcow, spisowaćelow, dramaturgow, filmowcow a wjele druhich. Z jednoreje powědki ze 17. lětstotka pletu so hač do dźensnišich dnjow wšě móžne wuměłske žanry na najwšelakoriše wašnje w tu- a wukraju. W zašłej hrajnej dobje su hru Krabata tež w Gerharta Hauptmannowym dźiwadle w Žitawje pokazowali. Wobsah je nam dawno znaty. Wosebitosć Žitawskeje inscenacije bě, zo tu profije dźiwadła z młodostnymi, lajkami hromadźe hrajachu, štož pak njebě na škodu předstajenja. A někotři hrajerjo z Krabatowych młynskich hólcow kaž tež hrajerki z kantorkow a młodych žonow na hermanku běchu samo z Libereca. Tak dósta kruch wo chorwatsko-serbskim Krabaće chcyjo nochcyjo wěsty (słyšomny) słowjanski akcent. Čěscy młodostni su z Němskeje šule w Liberecu, Žitawscy młodostni přisłušeja tamnišemu dźiwadłowemu klubej.
Mjeztym kultowy status
Smochćicy (CRM/SN). Do lětušeho Łužiskeho hudźbneho lěća je tež Smochčanski Dom biskopa Bena ze swojim parkom zapřijaty. Tak wodźeše njedawno zahrodniski inženjer Rudolf Schröder z Drježdźan jako wustojny znajer tohole w stilu baroka zapołoženeho parka po nim. Wón potwjerdźi, zo wobsedźi runje tónle historiski areal tohorunja wšitke wosebitosće zahrodniskeje kultury 18. do 20. lětstotka, a skedźbni na mnohotnosć žadnych štomow a rostlin, pokaza pak zdobom na wuznam skulpturow a pomnikow a na wažnu funkciju wodźiznow. „Elementy zemja, woda a powětr tworja jednotu“, wón wuzběhny. Zajimcy sej tak wujasnichu, zo wobsedźi Dom biskopa Bena a tak tež cyła wokolina z parkom woprawdźity juwel.
W Budyskim kaž tež w Choćebuskim Serbskim muzeju bě wona hižo widźeć, nětko pokazuja wustajeńcu „Satkula abo (s)twor(jen)a krajina“ Karla Vouka w Lěšćanskej (Lieske) cyrkwi. Wotewrjenje minjeny pjatk bě zdobom oficialne přepodaće dźělneje nakupje twórbow přez Załožbu za serbski lud.
Wo pišćeletwarcu Johannu Lanzy z Kamjenca referowaše wčera wječor nawodnica Kamjenskich měšćanskich zběrkow dr. Sylke Kaufmann w sakralnym muzeju w něhdyšej Serbskej cyrkwi swj. Hany. Z přednoškom spřistupni wona mnohim zajimcam zbliska a zdaloka wosebitu wustajeńcu, kotraž traje tam hač do 25. septembra.
Za lětušu jubilejnu 10. mjezynarodnu wuměłsku dźěłarničku „Při Krabatowym kamjenju“ w Miłočanskej skale je so telko wuměłcow kaž hišće ženje přizjewiło. Zarjadowanje wotměje so wot 22. awgusta do 4. septembra.
Wukrajnym wobdźělnikam Swjedźenjow serbskeje poezije je stajnje wulke dožiwjenje, njezeznajomić so jeno z twórbami serbskich poetow, ale zdobom z jich městnosćemi žiwjenja a skutkowanja. Na 38. mjezynarodnym swjatku serbskeje lyriki wobdźělichu so z Ukrainy tež mandźelskaj-basnikaj Tatjana a Sergej Dzjuba a ze Serbiskeje Mićo Cvijetić. Dokelž su so hakle dwaj dnjej pozdźišo domoj wróćili, podachu so na slědy serbskich wosobinow-wuměłcow. „Před 30 lětami wopytach Měrćina Nowaka-Njechorńskeho (1900– 1990)“, powěda Mićo Cvijetić po puću do Njechornja.
Chcetaj wo Serbach rozprawjeć
Pod hesłom „Vielfalt. Das Beste gegen Einfalt“ wotměje so wot 25. septembra w Němskej lětuši interkulturny tydźeń. W Budyskim wokrjesu zaběži rjad zarjadowanjow na dobro dorozumjenja mjez kulturami hižo tydźeń do toho, 16. septembra, a traje cyły měsac.
Budyšin (SN/CoR). Telewizijny sćelak MDR bě dźensa pódla, jako je skupina młodostnych mějićela Budyskeho sportoweho wobchoda, z Pólskeje pochadźowaceho Jerzyja Timma, z kameru interviewowała. Akcija je dźěl filmoweho a fotoweho projekta „Z cyłeho swěta do Budyšina“, kiž bě społnomócnjena za wukrajnikow wokrjesa Budyšin Anna Piętak-Malinowska nastorčiła a kotryž so w kooperaciji ze Sakskim wukubłanskim a wupruwanskim kanalom zwoprawdźi. Tema projekta su „migranća tule – dźensa a w zašłosći“. „Chcemy pokazać, kak připućowarjo žiwjenje a kulturu na městnje wobohaćeja“, praji tohorunja z Pólskeje pochadźaca, kotraž je ze swójbu w Budyšinje domiznu namakała.