Hańža Bjeńšowa

K prawej hodowničce słuša po mojim zdaću wjele rjaneho, čisteho, frinkolaceho so sněha a někotre stopjenki zymy, zo so sněh njeby přeměnił hnydom zaso do někajkeho mazaneho wusmuža. W tutym nastupanju je nam swj. Pětr – abo štóž hewak je za wjedro zamołwity – w zašłych lětach něštožkuli dołžny wostał. Na tajke „prawe“ hodowne wjedro móžu so poprawom jenož z dźěćacych lět dopomnić.

Jónu pak bě nam wono trochu njeměrnu patoržicu wobradźiło. Bydlachmy tehdom w chětro zanjesenej wjesce bjez kóždeho zwiska ze swětom. Awtobus hišće žadyn njejězdźeše a najbliše dwórnišćo bě tež někotre kilometry zdalene. Mojej sotře běštej wobě na šulach – jedna w Budyšinje, jedna zady Zhorjelca. K hodam měještej wězo prózdniny. Dokelž maja tajke młode knježnički swoje specialne přeća, kotrež tež najlěpši rumpodich po formje, barbje a maćiznje wuhódać njemóže, běštej sej z nanom pisomnje wučiniłoj, zo so w Budyšinje zetkaja a potom hromadźe „rumpodicha honja“.

Něhdy běše z wašnjom, bydlenske stwy hakle po smjertnej njedźeli hodownje debić. Krute prawidło je dawno přežite. Mnozy nochcedźa so samo přez cyłe lěto spočatnje typiskej adwentnej dekoraciji wzdać.

Fijałkowe, magenta-barbne, róžojte, mintowe abo oranžowe: Ochranowske hwězdy poskićichu so w minjenych lětach w jara njewšědnych barbach na wikach. Tež hdyž dźěše při tym wo wosebite edicije a sławna markowa twora z Hornjeje Łužicy je přeco hišće klasisce běła, žołta abo čerwjena, pokazuje so w přiběracej měrje trend: „Hwězda je so k cyłolětnemu produktej wuwiła“, hódnoći Jens Ruppert. Wón je předawanski nawoda manufaktury w Ochranowje, hdźež požadane artikle hižo 125 lět zhotowjeja.

Kóžde hody, hdyž nadeńdu mjez swojimi darami po zwučenym wašnju tež někajku rjanu knihu, dopominam so na hody lěta 1943, jako buch z małej njenahladnej knižku najbohaćišo wobdarjeny. Běše to darik pod njewšědnymi wobstejnosćemi. Njewšědna je tež kniha, kotruž sebi dźensa hišće wysoce wažu. Knižka je mjenujcy jenož 4 x 6 centimetrow wulka, za to pak nimale runje tak tołsta kaž wulka. Je to w Praze ćišćany čěsko-němski a němsko-čěski słownik z krótkim rozmołwnikom we woběmaj rěčomaj. Njewšědnje je tež, zo mi knižku dari něhdyši francoski wójnski jaty, kotryž běše rodźeny Čech, w Parisu bydlacy. Mjenowaše so Jean Vlk (po serbskim „Wjelk“) a běše, jako mi knižku dari, hižo „něhdyši“ jaty.

Wěcka měješe so takle:

Hodowna tura NSLDź a SLA „Hody jědu“ bě najskerje najlěpša wabjenska akcija, kotruž su profijowi dźiwadźelnicy minjene lěta na nohi stajili. Ze swojim mobilnym jewišćom přiwabichu na 15 městnach wjace přihladowarjow hač z kóždej inscenaciju w Budyšinje. Wulka próca, kotraž za tym tči – wobsahowa, organizatoriska a tež pjenježna – je so wulce zadaniła. To njeje so jenož w ličbje wopytowarjow wotbłyšćowało, ale tež w mnohich překwapjenkach, kotrež su sej ludźo wumyslili. Z tajkej akciju za sebje wabić je prosće wulkotna ideja. Wjele lět bě dźiwadło z toho žiwe, zo ludźo do Budyšina jězdźa, nětko je wone k ludźom přijěło. A jeli přichodnje jenož dźěl něhdźe 2 500 wopytowarjow so za wopyt přichodneje inscenacije w měsće rozsudźi, bychu zaměr docpěli. Nic jenož ja bych so wjeselił, jeli NSLDź na swojej ideji dale dźěła. Wšako bě w minjenych třoch tydźenjach často přeće słyšeć, zo móhła so tajka akcija wospjetować. Marian Wjeńka