Aus der aktuellen Ausgabe vom Dienstag, 14 November 2017

Dienstag, 14 November 2017 13:00

Krótkopowěsće (14.11.17)

Myto do Wojerec

Wojerecy/Drježdźany. Sakska ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange je wčera w Drježdźanach Wojerowski kompjuterowy muzej Konrada Zuseho ZCOM ze Sakskim muzejowym mytom wuznamjeniła. ZCOM dokumentuje techniske wuwiće ličenja a předźěłanja datow a ma najwobšěrnišu zběrku k temje. Myto je z 20 000 eurami dotěrowane.

Pytaja wuwučowacych

Baršć. Wokrjesna ludowa uniwersita Sprjewja-Nysa pyta za zaručenje nalětnjeho semestra 2018 wjacorych docentow. Swobodnje abo přidatnje k powołanju wuwučowacych trjebaja wosebje w regionalnych wukubłanišćach w Baršću, Gubinje a Grodku. Wobłuki, kotrež zajimcam poskićeja, su towaršnosć, kultura, strowota, powołanje a rěče, mjez nimi pólšćina.

W Błótach pisać

Bórkowy. Błótowska kulturna załožba a Bórkowski hotel Bleiche stej wupisałoj mjeztym 11. błótowski literarny stipendij. Požadać móža so hač do 15. januara 2018 awtorojo, kotřiž w němskej rěči pisaja a publikuja. W běhu rezidencneho stipendija, přebywacy wjacore tydźenje w Bórkowach, wěnuja so dobyćerjo tworjenju noweje literatury.

Veröffentlicht in Krótkopowěsće
Dienstag, 14 November 2017 13:00

Wšitke „Lubiny“ do Pólskeje

Serbski přinošk na Choćebuskim filmowym festiwalu premjeru měł

Choćebuz (HA/SN). Najwuspěšniša ze wšěch 42 krajow, kotrež běchu na 27. festiwalu wuchodoeuropskeho filma wot 7. do 12. nowembra w Choćebuzu zastupjene, je tónraz Pólska była. Z dohromady 24 filmami wobdźěli so wona na festiwalu, a z nimi dobychu pólscy filmowcy a wuměłcy sydom z dohromady pjatnaće mytow, spožčenych we wšelakorych kategorijach.

We hłownym wubědźowanju z dwanaće přinoškami wuznamjenichu pólski „Wilde Rosen“ režiserki Anny Jadowskeje jako najlěpši a runje tak jeho hłownu hrajerku Martu Nieradkiewicz jako najwustojnišu. Specialne myto za najlěpšu režiju dósta „I’m a killer“ Macieja Pieprzycy, a hłowny akter w tejle produkciji Mirosław Haniszewski bu wuznamjenjeny jako najwustojniši hrajer. Tak su wšitke štyri serbske figuriny z mjenom „Lubina“ tónraz do Pólskeje šli.

Veröffentlicht in Kultura
Dienstag, 14 November 2017 13:00

Hornjołužisku domjacu protyku dale wjedu

Přichod Hornjołužiskeje domjaceje protyki bě po smjerći dr. Franka Stübnera a rozpušćenju nakładnistwa Lusatia wohroženy. Nětko chce wicepřed­syda Hornjołužiskeje towaršnosće wědomosćow dr. Lars-Arne Dannenberg publikaciju dale wjesć. Cordula Rataj­czakowa je so z nim rozmołwjała.

Što bě Was přeswědčiło, Hornjołužisku domjacu protyku dale wudawać?

L.-A. Dannenberg: Mnozy awtorojo stareje domjaceje protyki kaž tež dalši ludźo su so mje wospjet prašeli, hač nochcu z njej na někajke wašnje pokročować. Wšako znaja mje jako wudawaćela Sakskich domizniskich łopjenow kaž tež Hornjołužiskich domizniskich łopjenow, kotrež w Kinsporskim nakładni­stwje Via Regia wuchadźeja. Tele nakładnistwo hromadźe z mandźelskej wjedu. Wudam Hornjołužisku domjacu protyku zhromadnje z historikarjomaj-kolegomaj dr. Matthiasom Donathom a Janom Bergmannom. Rozsudny argument za dalewjedźenje běchu potom přinoški awtorow za wudaće 2018.

Njekusa so Hornjołužiska domjaca protyka z tamnymi publikacijemi?

Veröffentlicht in Rozmołwa
Dienstag, 14 November 2017 13:00

Delnjoserbska CD

Choćebuz (SN/CoR). Spěchowanske towarstwo za serbsku rěč w cyrkwi je njedawno wudało dalšu delnjoserbsku CD, a to pod hesłom „Sněžynka“. Słyšeć je na njej dohromady 23 modernje aranžowanych a wot dźěći spěwanych pěsnjow na temu zyma a hody. Je to prěnja delnjoserbska hodowna cejdejka scyła.

CDji připołoženy je zešiwk z tekstami a notami, zo móhli připosłucharjo spěwy tež nawuknyć. Podpěrali su towarstwo při projekće župa Delnja Łužica, RBB, Załožba za serbski lud a Budyski Serbski muzej, kotryž je za cover wobraz Měrćina Nowaka-Njechorńskeho přewostajił.

Veröffentlicht in Kultura
Dienstag, 14 November 2017 13:00

Witaja rozsud, postajenje předźěłać

Wojerecy (SN/JaW). Zwjazkowe předsydstwo Domowiny wita aktualne wuwiće na polu serbskeho kubłanja w Braniborskej, cofnyće aktualny naćisk zarjadniskeho postajenja wo wučbje serbšćiny na braniborskich šulach.

Předsyda Domowiny Dawid Statnik je čłonow gremija minjeny pjatk we Wojerecach wo wopyće a wo rozmołwje z braniborskej ministerku za kubłanje, młodźinu a sport Brittu Ernst (SPD) w Choćebuskim Delnjoserbskim gymnaziju informował. Britta Ernst bě so tam samsny dźeń wo serbskorěčnym kubłanju w Delnjej Łužicy wobhoniła. „Ministerka je w rozmołwje z něhdźe 25 zastupjerjemi staršich, Domowiny, Serbskeho šulskeho towarstwa, serbskeju radow, župy Delnja Łužica a dalšich přilubiła, tuchwilny naćisk zarjadniskeho postajenja k wobzamknjenju do kabineta njedać, ale hišće raz wo nim rozmyslować a jón předźěłać“, Dawid Stanik rozłoži. „Zdobom chce staršiska iniciatiwa ministerce hišće raz zapodać žadanja wo zachowanje wučby serbšćiny. Tež Rada za serbske naležnosće připowědźi stejišćo.“

Veröffentlicht in Towarstwa
Dienstag, 14 November 2017 13:00

Pjerjo husow raz wuznamniše było

Njewšědny wobraz skićeše so tele dny w Hózku. Tam běchu so husy Domanic ratarskeho zawoda na pućowanje po majsowym polu nastajili, štož so wšědnje njestawa. Kaž Michał Domanja piše, zajim za husacej pječenju, předewšěm wokoło swjateho Měrćina dale přiběra. Husy su najstarša družina domjaceho skotu, a pjerjo tychle ptakow bě něhdy požadaniše a wuznamniše hač jich pječeń, Domanja měni. Wšako słužeše pjerjo tomu, poslešća pjelnić. Druhdy wšak bě cyła swójba a samo cyła wjes na zymskich wječorach za to pjerjo drěła. Za jeničke poćehnjenje a hłowak, kaž Michał Domanja potwjerdźa, su štyri kilogramy nadrěteho pjerja trěbne, štož wučinja něhdźe 200 000 čerstwych pjerjow. Foto: Michał Domanja

Veröffentlicht in Łužica
Dienstag, 14 November 2017 13:00

Žadyn narok na połny pjenjez

Karlsruhe. Štóž dóstawa pjenjez Hartz IV, nima narok na přewzaće połnych kóštow bydlenja. To rozsudźi Zwjazkowe wustawowe sudnistwo. Wobmjezować socialny zakonik na přiměrjene płaćenje je dojednajomne ze Zakładnym zakonjom, roz­sudźi 2. komora Prěnjeho senata. Zakonjedawar njetrjeba narok na njewobmjezowane přewzaće kóštow za bydlenje zaručić,­ kaž sudnistwo dźensa zdźěli.

Dźělny wuspěch docpěli

San Francisco. Knježerstwo USA je w zwadźe wo zakaz zapućowanja prezidenta Donalda Trumpa dźělny wuspěch docpěło. Powołanske sudnistwo w zwjazkowym staće Kaliforniskej wčera rozsudźi, zo smědźa ludźo ze šěsć krajow z wulkim muslimskim podźělom jenož potom zapućować, hdyž móža „wuski swójbny zwisk“ do USA dopokazać. Po­trjecheni su staćenjo z Čada, Irana, Jemena, Libyskeje, Somalije a Syriskeje. Zakaz płaći dale za Sewjerokorejčanow a někotrych knježerstwowych sobudźěłaćerjow Venezuele a jich swójbnych.

Wopominaja molerja Schulza

Veröffentlicht in Kraj a swět
Zwjazkowy prezident Němskeje Frank-Walter Steinmeier je wčera ze swojej mandźelskej Elku Büdenbender (2. a 3. wotl.) Großenhain wo­pytał. Tam wobdźělištaj so ze sakskim ministerskim prezidentom Stanisławom Tilichom (2. wotpr., CDU) na přijeću z čestnohamtsce skutkowacymi. Tež dźesaćčłonska delegacija Domowiny, mjez nimi předsyda Dawid Statnik (nal.) a předsydka Rady za serbske naležnosće Sakskeje Marja Michałkowa (napr.), předstaji tam serbske žiwjenje. Mjez druhim rozmołwjachu so ze zwjazkowym prezidentom tež wo wužadanjach, rěč a kulturu Serbow zachować. Foto: Domowina/Marko Kowar

Veröffentlicht in Kraj a swět
Dienstag, 14 November 2017 13:00

To a tamne (14.11.17)

W sakskich ministerstwach njeje pohibowanje na kolesu wšudźe „in“, kaž ličby pokazuja. Přerěznje 174 přistajenych zjawneje słužby swobodneho stata dźěli sej jedne koleso. Hospodarske ministerstwo, kotrež je za kolesowanski wobchad zamołwite, ma jeničce tři kolesa. W sakskim krajnym zarjedźe za wobswět, ratarstwo a geologiju porno tomu maja 77 kolesow za słužbne jězby.

Husyca w Mannheimje njeměješe drje wulki lóšt so na tradicionalnym jědźenju husycy na swjedźenju swjateho Měrćina wobdźělić. Gigotajo bě so wona 11. nowembra na terasy jednoho Mannheimskeho bydlenja schowała. Po informacijach policije drje nochcyše so cyle jednorje druhdźe schować. Za pomocu pytajo bě wobydlerka tuž zastojnikow wołała. Tola tež woni w husycy po zdaću žadyn zaćišć njezawostajichu. Dokelž njeje so huso z blaka hibało, dósta wone tam „nachwilny zwěrjeći azyl“.

Veröffentlicht in To a tamne
Dienstag, 14 November 2017 13:00

Migraciska tema rozsudna

Berlin (dpa/SN). Při sonděrowanskich rozmołwach za jamaisku koaliciju je z wida FDP wotwidźomne, zo přihłosuja připućowanju kwalifikowanych dźěłowych mocow. „Dyrbimy po wšěm swěće wo najlěpše talenty wabić a je po dypkowym systemje ... na naše dźěłowe wiki přeprosyć“, rjekny za FDP na jednanjach wobdźěleny integraciski minister Sewjerorynsko-Westfalskeje Joachim Stamp.

Wo dwělomnej temje chcedźa nawodźa delegacijow CDU, CSU, FDP a Zelenych ze swojimi fachowymi rozprawjerjemi dźensa wječor znowa jednać. Konflikty su předewšěm mjez pozicijemi unije a Zelenych. Hinak hač při druhich temach, kotrež chcychu w běhu dnja rozjimać,­ njeje časowy wobłuk za migracisku temu wobmjezowany.

Veröffentlicht in Kraj a swět

Serbska debata

Neuheiten LND