Aus der aktuellen Ausgabe vom Mittwoch, 26 Juni 2019

Maja šansu na alternatiwnu šulu

Běła Woda. Kaž regionalna wotnožka Sakskeho krajneho zarjada za šulu a kubłanje připowědźa, móh-li Swobodnu alternatiwnu šula w Běłej Wodźe wotewrěć. Hdyž iniciatorojo hač do 28. junija za­rjadej pobrachowace podłožki zapo­dadźa, móža hač do 9. awgusta přizwolenje dóstać. Wot noweho šulskeho lěta je za 1. lětnik dotal 16 dźěći přizjewjenych.

Nowy Staršiski list wušoł

Budyšin. Serbske šulske towarstwo je swój mjeztym 48. staršiski list wudało. Tema serbsko- a němskorěčneje brošurki je strowe zežiwjenje. Nimo fachoweju přinoškow dr. Uty Libšoweje a dipl. oec. Kathi Dittrichoweje rozprawja Janina Wjeselina wo tym, kak doma jědźa. Zapřijate su rozprawy ze žiwjenja Ralbičanskeje, Wotrowskeje, Chróšćanskeje a Wotrowskeje pěstowarnje. Dźěći móža na dwěmaj stronomaj wumolować a hódać.

Mjenje rozwodow w Čěskej

Wjele pić maš, hdyž při tajkej horcoće wonka dźěłaš. Maćij Kinderman z klempnarskeho zawoda Floriana Šołty je so hižo na wysoke temperatury zwučił. „Derje, zo tužno njeje.“ Rjemjeslnik připrawja tule na barace nurjakow w Hórčanskej skale blachi a třěšne lijawy, kotrež su w słóncu wězo dosć horce. Foto: SN/Maćij Bulank

Pohladnicowa kampanja po cyłym wokrjesu

Budyšin (SN/bn). Rěčny centrum WITAJ je z partnerami – wokrjesom Budyšin, zwjazkowej załožbu Zažna pomoc a Syću za prewentiwny škit dźěći – kampanju „Staršisku kompetencu sylnić“ zahajił. Zaměr akcije je, „maćerjam a nanam na njenućene wašnje impulsy a nastorki posrědkować, kak móža statistisce měrjomnym deficitam dźěći wosebje na polomaj rěče a pohiba zadźěwać“, rozłožuje za projekt ze stron RCW zamołwity socialny dźěłaćer a fachowc za swójbne kubłanje Lorenc Jankowsky.

Kamjenc (RŠ/SN). „Městnosće pisanja – Schreiborte“ rěka nowa wosebita wustajeńca Kamjenskeho Lessingoweho muzeja. Wčera wječor su přehladku w bywšej słodarni města wotewrěli.

Fotografikar Jürgen Maćij bě so minjene lěta we wjetšim projekće wuměłcam Hornjeje Łužicy wěnował a měst­nosće kaž tež pisanske blida resp. pulty portretował, na kotrychž abo za kotrymiž woni skutkowachu a skutkuja. W nadawku muzeja a wotpowědnje wusměrjenju domu je Maćij nětko 20 serbskich a němskich spiso­waćelow wubrał.

Gmejna Worklecy je nošerka tamnišeje zakładneje a wyšeje šule „Michał Hórnik“­. Mjeztym dyrbja do šulskeho stejnišća inwestować, štož gmejnu jara wužaduje.

Worklecy (SN/MiR). Cyłkownje 1,8 milionow eurow wulka je inwesticija za tuchwilu nastawcy nowy hort we Worklecach. A tajke inwesticije, něhdźe 3,2 milionaj eurow, su trěbne tež za wyšu šulu „Michał Hórnik“, kotruž dyrbja powjetšić. „Rěčimy tuž w gmejnje wo tym, jeje nošerstwo wokrjesej abo cyłkej gmejnow přewostajić, z kotrychž dźěći we Worklecach do šule chodźa“, praji Worklečanski wjesnjanosta Franc Brusk (CDU). Do diskusije zapřijate je stajnje tež šulske nawodnistwo, wšako je nawoda wyšeje šule „Michał Hórnik“ Křesćan Korjeńk jako gmejnski radźićel skutkował. Wot toho časa, zo ma gmejna kubłanske zarjad­nišća we wsy – k tomu słušeja, žłobik, pěsto­warnja, hort a šuli – w nošerstwje, je wona miliony do imobilijow a jich wuho­towanja załožiła, mjez druhim tež 1,2 milionaj do noweje ćěłozwučowarnje. Nochce pak so dale zadołžić.

W lěsu njedaloko Čorneho młyna zapo­čina so wučbna šćežka, kotraž žiwjenje Krabata wopisuje. Dotal orientowaše so wona po romanje Otfrieda Preußlera. Nětko chcedźa tež powědančko „Mišter Krabat“ z pjera Měrćina Nowaka-Njechorńskeho zawjazać. „Teksty maja krótše a tež serbsce podate być. Chcu na předdźěło Kerstin Zukunft a Sonje Hrjehorjoweje nawjazać“, měni Marka Suchec. 35lětna Sulšečanka je wot meje w Čor­no­chołm­čanskim Krabatowym młynje za­moł­wita za serbsku rěč a kulturu, najprjedy raz hač do kónca lěta. Powědančko wo Krabaće, kotrež je serbsce čita­ła, znaje wona wot časa dźěćatstwa. Serb­šćinu pěstuja po cyłym Suchec přiwu­znistwje. K narodnej drasće ma Marka Suchec „cyle swójski poměr. Mać jako šwalča je mi lubosć a swěru za detail sposrědkowała. Wona a wowka stej mi katolsku swjedźensku drastu zešiłoj.“

Drježdźany (dpa/SN). Po cyłym swěće agě­rowace poradźowace předewzaće za pro­gramy SAP Itelligence je dźensa w swojim nowym IT-campusu w sakskej krajnej stolicy dźěłać započał. Itelligence ma swoje hłowne sydło w Bielefeldźe a je tež w Budyšinje z třomi ličenskimi centru­mami zastupjene. W Drježdźanach su bywši wysokodom Schokopack jako tamniše firmowe sydło wutwarili, hdźež tuchwilu 350 ludźi dźěła. Přichodnje ma jich 500 być. Krok Bielefeldskeho předewzaća je dalši wuraz toho, zo so digi­talna branša w Sakskej rozšěrja. Tež koncern Volkswagen je hakle před dnjemi nowy wuwićowy centrum IT w swo­jej Drježdźanskej škleńčanej manufakturje wotewrěł. Předwidźane je, zo so hač do 80 specialistow wo to stara, 122 fabrikow Volkswagena po cyłym swěće lěpje splesć a procesy digitalizować.

Branša informaciskeje a komunika­ciskeje techniki w Sakskej docpěwa ze 64 000 přistajenymi lětny wobrot nimale 15,1 miliardy eurow. Porno lětu 2016 bě wobrot 2017 wo wosom procentow wyši, zdźěla branšowy zwjazk Silicon Saxony złožujo so na najnowše ličby.

Berlin (dpa/SN). Podhladny Stephan E. je po wšěm zdaću přiznał, zo je Kasselskeho knježerstwoweho prezidenta Waltera Lübcku morił. To rozprawjachu dźensa wjacori wobdźělnicy njezjawneho wosebiteho posedźenja nutřkowneho wuběrka zwjazkoweho sejma. Wčera bě so Stephan E. k njeskutkej wuznał a rjekł, zo je Lübcku bjez pomocy druhich morił. 45lětny bě hižo wjacorych přeńdźenjow dla zasudźeny a měješe w zašłosći zwiski k prawicarskim ekstremistam.

Chcedźa etat wobzamknyć

Berlin (dpa/SN). Kabinet chcyše dźensa wo naćisku klětušeho zwjazkoweho etata wothłosować. Financny minister Olaf Scholz (SPD) je etat hišće raz trochu změnił a wšitke­ ministerstwa namołwił lutować. Planowane su wudawki 359,9 miliardow eurow. Zo je etat najebać mjenje dawkowych wolóženjow wurunany, leži předewšěm na niskich danjach. Najwažniše za ministra Scholza je čorna nula za lěto 2020, štož woznamjenja, zo njesmě so Němska dale zadołžić.

Dóstanu prawo wothłosowanja

Berlin (dpa/SN). Po protestach za wjetši škit klimy w porynskim brunicowym rewěrje wumjetuje zwjazkowa ministerka za ratarstwo Julia Klöckner demonstrantam přemało wěryhódnosće. „Štóž wotpohladnje po polach běha a žně niči, tón bjez respekta ze zežiwidłami wobchadźa a ma hladajo na bój za klimu problem z wěryhódnosću“, politikarka CDU wčera rjekny. Kaž zwjazkowe ratarske ministerstwo dale zdźěli, kritizuje ministerka ignorancu wobswětowych aktiwistow, dokelž njejsu sej wědomi sprawneho a ćežkeho dźěła ratarjow.

Iniciatiwa Ende Gelände, kotraž protesty organizuje, je mjeztym na internetnej platformje Twitter reagowała, twjerdźo, zo wšak dyrbja pólne pućiki hdys a hdys wopušćić, zo bychu policiji wućeknyli. Za škody na polach pak chcedźa so pola potrjechenych zamołwić a jich wotškódnić. Minjenu sobotu běchu so sta wobdźělnikow mjez druhim do brunicoweje jamy Garzweiler zadobyli.

Schkeuditz (dpa/SN). Ratarjo chcedźa na dźensa zahajenym Němskim burskim dnju w Schkeuditzu pola Lipska wo hłownych žadanjach skutkownišeje agrarneje politiki wuradźować. Wosebje hladajo na klimowu změnu a suche lěća su wudźeržliwe (widerstandsfähig) rostliny bytostne, rjekny prezident ratarskeho zwjazka Joachim Rukwied do zahajenja dwudnjowskeho zarjadowanja. Wón sej žada wjace do slědźenja a krjepjenskich systemow inwestować. Poslednje mje­nowane su wosebje wažne předewšěm hladajo na plahowanje zeleniny, sadu a wina.