Wo žórłach a jich wobchowanju
Składy bibliotekow, slědźenske dźěło a digitalizacija tworjachu ćežišća nazymskeho zetkanja Hornjołužiskeje towaršnosće wědomosćow. Tudyšej klóšterskej archiwaj zaběraštej wosebitu rólu.
Zhorjelc (SN/bn). Kóždolětnje wuhotuje Hornjołužiska towaršnosć wědomosćow nazymske zetkanje. Tema minjeny kónc tydźenja w Zhorjelcu wuhotowaneho zarjadowanja bě „Hornjołužiske biblioteki a jich zběrki“. Dohromady 19 referentow je w pjeć ćežišćowych blokach rozdźělne fasety tudyšeho muzejownistwa, katalogizowanju žórłow a praktiskeho slědźenja nadrobnje wobswětliło.
Prěni pjatkowny wotrězk bě „Biblioteki a muzeje“. Mjez druhim přednošowaše dr. Sylke Kaufmann z Kamjenskich měšćanskich zběrkow wo rekonstrukciji priwatneje knihownje Gottholda Ephraima Lessinga a Kai Wenzel z kulturnohistoriskeho muzeja Zhorjelc wo wobstatku swojeje institucije. Wenzel je předewšěm straty w zwisku z Prěnjej a Druhej swětowej wójnu wobžarował.
Personalna wustajeńca k narodninam wuměłče
Wojerecy (SiR/SN). „Njewumóžene“ je hesło noweje personalneje wustajeńcy serbskeje wuměłče Maje Nageloweje, wuhotowaneje składnostnje jeje lětušich 60. narodnin. Lawdator wotewrjenja přehladki minjeny pjatk we Wojerowskej Kulturnej fabrice bě w Drježdźanach skutkowacy grafikar a basnik Gregor Kunz. Wysoku wuměłsku kwalitu tworjenja Nageloweje wuzběhujo wón podšmórny, zo „zamóže wobraz to zwuraznić, štož słowo njezamóže. Maja Nagelowa je wjelestronsce po puću: Wona rysuje a moluje, lěpi a montuje, tak zo nastawaja kompleksne wobrazowe čary, takrjec metamorfozy. Konstanta w tym zwisku stajnje je, zo so toho přima, štož ju hnuje. Do wobraza dóstawa so to, štož pobrachuje a štož je trěbne. Jandźeljo nabywaja widźomnosć, dokelž maja nadawk – mjenujcy tón, něšto sposrědkować.“
Z koncertom na Detlefa Kobjelu spominali
Budyšin. Detlef Kobjela, kiž je loni 18. meje w Budyšinje zemrěł, by lětsa, 7. apryla, pjećawosomdźesaćiny docpěł. Z teje přiležnosće je Serbski ludowy ansambl předwčerawšim na swojej koncertnej žurli w Budyšinje zarjadował wopomnjenski koncert z bjezwuwzaćnje Kobjelowymi twórbami. Wčera su jón w Choćebuzu wospjetowali.
Na programje stejachu předewšěm orchestralne, ale tež solistiske a chórowe twórby wuznamneho serbskeho komponista. Spěwałoj a hudźiłoj stej chór a orchester SLA pod wěcywustojnym nawodom dźensnišeje intendantki institucije, dirigentki Judith Kubicec. Solisća běchu wnučka komponista, sopranistka Lara Kobjelic, pianistka Soyoung Kim a oboist Ralf Zarodnik. Moderaciju měješe dramaturg a komponist Sebastian Elikowski-Winkler.
W srjedźišću programa steješe wosomsadźbowa „Sinfoniska suita“ po baletnej operje „Fantazija na Lubinje“, při čimž zaklinčachu na spočatku sadźby 1 do 4 takrjec jako introdukcija a sadźby 5 do 8 po přestawce jako finale na kóncu wosebiteho koncerta.
Wo knihach a kniharni (01.11.19)
„Jeli so hišće dźiw njestanje, móhli ,Wósłonki mójogo žywjenja‘ być poslednje wjetše literarne dźěło maćernorěčneho Delnjoserba“, piše Horst Adam w swojej recensiji wo awtobiografiji Erwina Hanuša. Snano so posledni abo předposledni dźiw stanje, ale hladajo do přichoda je skerje prašenje: Budźe Hanušowa kniha jedna z poslednich wjetšich literarnych dźěłow scyła w delnjoserbšćinje? Wšako je to wulke wužadanje, spisać dlěšu twórbu w rěči, kotraž njeje twoja maćeršćina.
Kak na času je?
Měšćanosta Delling: Wjeselimy so, zo was mamy
Wojerecy (SR/SN). Na jubilejnym swjedźenju wočakuje kóždy wjele postrownych narěčow a skerje oficialny ramik. To wšo so někak k Wojerowskej Kulturnej fabrice njehodźi, kotraž bě přeco hižo trochu hinaša. A to je tež derje tak. Bjez wobleka a krawaty, ale z cedlku w zaku – tak je so jednaćel Kulturneje fabriki Uwe Proksch na jewišćo stupił. Krótko a jadriwje wón na to pokaza, štož bě za towarstwo hižo přeco typiske: žane wulke narěče dźeržeć, ale cyle jednorje činić. A to nětko hižo dlěje hač lětdźesatkaj. Před 25 lětami běchu Kulturnu fabriku Wojerecy w tehdyšim młodźinskim klubje „Laden“ załožili. Pozdźišo běchu rumnosće přemałe, zo móhli sociokulturu za wšě generacije dołhodobnje zaměstnić. Tak přećahnychu do něhdyšeho baloweho domu, w kotrymž běchu Domowinu dozałožili. Dodźeržany a marodny twar pak dyrbjachu nuznje ponowić, ale za to pobrachowachu pjenjezy. Tak załožichu čłonojo Kulturneje fabriki wotpowědnu iniciatiwu, zo móhli ponowjenje pjenježnje podpěrać. Před štyrjomi lětami móžeše Wojerowska Kulturna fabrika skónčnje zaso do saněrowaneho domu zaćahnyć.
Mjeńšiny su dobytk a nic zadźěwk
Smochćicy (CS/SN). W cyrkwi Smochčanskeho Domu biskopa Bena su wčera wustajeńcu wo temje narody a mjeńšiny w Europje 19. a 20. lětstotka wotewrěli. Přitomna bě tohorunja skupina němskich a čěskich młodostnych, kotřiž wobdźěleja so tuchwilu w Hornjej Łužicy na seminarje, hdźež zaběraja so z wuhnanstwom ludźi před 70 lětami.
Dr. Jens Baumann, społnomócnjeny sakskeho nutřkowneho ministerstwa za přesydlencow, poda zawod do přehladki. Wona je, kaž dr. Baumann wuzběhny, předewšěm za šulerjow wažna, čehoždla ju tež kubłanišćam wupožčeja. Wažne je tohorunja přezmjezne zhromadne dźěło z Čěskej a Pólskej. Z přistupom krajow k EU je mjeńšinowa politika we wuchodnej Europje na wuznamje přibyła, z wuslědkom, zo maja tam dźensa najmoderniše mjeńšinowe zakonje po cyłej EU. Zo móža mjeńšiny scyła statej žadanja stajeć, dyrbja wone wšelake wuměnjenja spjelnić, mjez druhim dyrbja zhromadne stawizny měć a hižo dlěje na wěstym teritoriju sydlić.
Wosebite dožiwjenje na jednej z najwuznamnišich turistiskich
Chceš do luxemburgskeho městačka Vianden abo tež Veianen a bližiš so ze směra Bitburga abo Triera, přeprěčiš po němskej susodnej wjesce Obersgegen horiny a dojědźeš – sy-li wobě serpentinowej křiwicy derje zmištrował – do doła hraničneje rěki Ours. Bližiš-li so centrumej města, napadnje ći wšitko wobknježacy napohlad hrodu, kotryž nad tutym dźělom doła stražuje.
Nowy forum w Budyšinje k reformam namołwjał
Pod třěchu ewangelskeje cyrkwje bě Nowy forum 16. oktobra 1989 w Budyšinje w přepjelnjenej Marje-Marćinej cyrkwi dwójce informaciske zarjadowanje přewjedł, wo čimž minjeny štwórtk hižo pisachmy. Stejnišćo cyrkwinskich kruhow a rozprawa wo synodźe w Eisenachu žněještej mjez přisłucharjemi rozdźělny wothłós. Naměstnik Budyskeho superintendenta, Klukšanski farar Wolfgang Leßmann, rozprawješe tak wo „jara konstruktiwnej rozmołwje z předsydu Budyskeje wokrjesneje rady Lotharom Müllerom“. Farar Leßmann wuzběhny, zo žada sej cyrkej a tež Nowy forum wjace tajkich dialogow wo rozrisanju problemow a wo přichodźe našeho kraja z jeho reprezentantami. Na nócnym forumje w „čerwjenej cyrkwi“ chcychu podate pokiwy, namjety, žadanja a kritiki hnydom statnym organam wokrjesa zapodać. Tute přilubjenje Leßmanna pak njewuwabi mjez wšěmi přitomnymi přihłosowanje.
„Lift do słowjanskeje doby“
Muzejownicy so nětko w Oldenburgu zetkali
Oldenburg (SN/CoR). Mjeztym hižo 5. zetkanje słowjanskich muzejow wotmě so minjeny tydźeń w Oldenburgu. Holsteinske město běše na starym słowjanskim hrodźišću nastało. Ze serbskeje strony staj so Andrea Pawlikowa z Budyskeho a Werner Měškank z Choćebuskeho Serbskeho muzeja wobdźěliłoj. Hakle loni bě spěchowanske towarstwo Serbskeho muzeja Budyšin z hosćićelom zetkanja, kotrež bě towarstwo Wendischer Freundes- und Arbeitskreis z wendlandskeho Łuchowa (Lüchow), mjeztym asociěrowany čłon Domowiny, lěta 2016 do žiwjenja zwołało.
