Dale mało bjezdźěłnych

Montag, 15. April 2019 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K/SN). Kwota bjezdźěłnosće je w Čěskej w měrcu na tři procenty spadła, mjeztym zo bě w februaru 3,2 procentaj wučinjała. Dźěło pytało je 227 000 wosobow, štož je najmjeńša měrcowska ličba wot lěta 1997. Loni w nalětniku bě 3,5 procentow bjezdźěłnych registrowanych. To wozjewja Dźěłowy zarjad Čěskeje republiki. Woteběracej ličbje bjezdźěłnych spočatk nalěća polěkowaše hłownje za­zběh sezonowych dźěłow. Tak je nimale 49 000 ludźi do twarstwa, ratarstwa gastronomije a turistiki wotešło. „Měrc je tež typiski měsac za to, zo mnohe rjedźerske firmy ludźi přidatnje přistajeja za trěbne čisćenje zjawnych płonin w komunach“, rjekny direktorka Dźěłoweho zarjada Kateřina Sadliková. Najbóle trjebaja předewzaćeljo mjez druhim twarskich dźěłaćerjow, pomocnikow w produkciji, fachowcow za montažu, rjedźenske a pomocne mocy w hotelach a dalšich objektach kaž tež skowarjow a druhich technikarjow. Najmjeńša je bjezdźěłnosć w stolicy, wučinjaca tam jeničce 1,9 procentow. Najwjetšu maja ju w Morawsko-šleskim wobwodźe a w Ústískim regionje hdźež 4,6 proc. ludźi dźěłowe městno pyta.

Měšnicy šulerjow pruwuja

Freitag, 12. April 2019 geschrieben von:

Stawk pólskich wučerjow nuzuje zamołwitych k njewšědnym naprawam

Waršawa. Stawk pólskich wučerjow, zahajeny minjenu póndźelu, ma mjeztym widźomne wuskutki. Cyły tydźeń njejsu dźěći w šuli byli. Tójšto staršich, přede­wšěm ći, kotřiž w zarjadnistwach dźěłaja, bjerješe je tuž wón na dźěło.

Hižo wjele lět wojuja wučerjo wo wyše mzdy a wo lěpše dźěłowe wuměnjenja. Dotal pak njeje knježerstwo ničo za to činiło. W měrcu bě Pólski zwjazk pedagogow připowědźił, zo njewidźi hinašeho wupuća, hač wučerjow do stawka namołwjeć, zo bychu zwyšenje mzdy wo 30 procentow přesadźić móhli. Knježerstwo poskića jim najwjace 15 procentow, štož pak pedagogojo wotpokazuja. Nětko chcedźa tak dołho stawkować, doniž njebudu jich žadanja spjelnjene.

Pólscy wučerjo-započatkarjo zasłužeja přeličene něhdźe 450 eurow. To je hladajo na płaćizny a na podruže přemało, zo móhli samostatnje bydlić abo samo swójbu załožić a zežiwić. Tola tež z přidatnymi kwalifikacijemi a wjelelětnym dźěłom so mzdy jeno snadnje zwyšeja. Tak ma wučer z dwacećilětnej powołanskej praksu runje 850 eurow.

Rekord piwarnjow

Donnerstag, 11. April 2019 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K/SN). Čěske piwarnje nawarichu loni rekordne mnóstwo piwa. Cyłkownje naprodukowachu wone 21,3 miliony hektolitrow, štož je cyłych 4,7 procentow přirosta porno lětu do toho. Zwyšenu produkciju žadaše sej předewšěm eksport, kotryž bě přirunujo z lětom 2017 wo nic mjenje hač 11,8 procentow zrostł. To wozjewi na nowinarskej kon­ferency nawodny zastupnik Zwjazka čěskich piwarnjow a słodarnjow.

W kraju samym su ludźo 16,5 milionow hektolitrow piwa wupili. To je 2,9 procentow wjac hač 2017 a 141 litrow na kóždeho wobydlerja Čěskeje. Najwjace piwa dźěše do Słowakskeje a Němskeje, wjace hač milion hektolitrow do kóždeje z njeju. Južnemu „bratrowskemu“ krajej dodawachu 14 procentow, zwjazkowej republice dźewjeć procentow wjac. Do Madźarskeje su nimale 60 procentow wjac piwa eksportowali. Nastupajo kraje zwonka Europskeje unije je wuwoz piwa wosebje do Ruskeje wo 54 procentow nahladnje přibył, štož wučinješe 575 000 hektolitrow. Najebać rekordnu swójsku produkciju je Čěska loni tež 395 000 hektolitrow piwa importowała.

Pólscy wučerjo stawkujaza wyše mzdy

Dienstag, 09. April 2019 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Pólscy wučerjo su wčera po wšěm kraju namołwu dźěłarnistwow sćěhowali a stawkowali. Po informacijach medijow wobdźělichu so pedagogojo na stach šulow na protestnych demonstracijach, mjez druhim we Waršawje, Krakowje a Poznanju. Zo bychu so za lěpše dźěłowe wuměnjenja a wyše mzdy zasadźeli, zapowědźichu swoje dźěło. Na mnohich kubłanišćach dohladowachu jeničce dźěći. Zwjazk pólskich wučerjow, kotryž je stawk pedagogow sobu organizował, žada sej wot Waršawskeho knježerstwa zwyšenje mzdow wo cyłkownje 30 procentow. Tak chcedźa mzdy wučerjow narodnym přerěznym dochodam přiměrić, kaž rěkaše.

Mzdy pólskich wučerjow-započatkarjow wučinjeja častodosć jeno 410 eurow netto. Dale zwjazk skorži a kritizuje, zo su dochody wučerjow tež z přidatnymi kwalifikacijemi a po wjelelětnym skutkowanju poměrnje niske. Narodna přerězna mzda kraja wučinja po informacijach statistiskeho zarjada 870 eurow netto.

Njewěrja stronam

Dienstag, 09. April 2019 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K/SN). W Čěskej wobsteji wočiwidnje wobstajnosć w tym, zo nastupajo institucije zjawneho žiwjenja ludźo najbóle wójsku a policiji dowěrjeja, za to najmjenje cyrkwjam a politiskim stronam. Wójsko je lětsa w měrcu dowěru 70 procentow woprašanych měło, loni w samsnym měsacu 69 procentow. Policija zwjeseleše so w nalětniku 2019 dowěry 69 proc. respondentow, před lětom 66 proc. Cyrkwjam dowěrješe porno tomu w zašłym měsacu 27 proc. ludnosće, 2018 bě tomu 25 proc. było. Politiskim stronam je w měrcu tohorunja jeničce 25 proc. wobydlerjow dowěrjało.

Mjenowany staw wuchadźa z měrcowskeho naprašowanja přez Centrum za přepytowanje zjawneho měnjenja Akademije wědomosćow Čěskeje republiki, zwěsćeny mjez 1 096 respondentami, staršich hač 15 lět. Poměrnje wulku dowěru maja čěscy ludźo hišće do sudnistwow (57 proc.), bankow (55 proc.), rozhłosa (52 proc.) a do dźěłarnistwow (46 proc.). Nowiny nastupajo dowěru jeničce z 41 procentami wobsteja (porno lońšemu wšak je to plus dweju procentow), mjeztym zo internetej 42 procentow woprašanych dowěrja (porno lětu 2017 pak je to minus pjeć procentow).

Přehladku wo Romach wotewrěli

Montag, 08. April 2019 geschrieben von:

Praha (SN). W Domje narodnych mjeńšin čěskeje stolicy su minjeny pjatk pućowansku wustajeńcu wo Romach wote­wrěli, kotraž je w mjezy přesahowacym dźěle nastała. Sakska ministerka za wuměłstwo a wědomosć dr. Eva-Maria Stange (SPD) hódnoćeše projekt jako wažny přinošk k sylnjenju europskeho fundamenta hódnotow we wobchadźe z mjeńšinami. Hladajo na stawizny pokaza dr. Stange na zamołwitosć Němskeje, polěkować dorozumjenju ludźi wšelakich etniskich skupin a narodow.

Přehladku wotewrěchu do Mjezynarodneho dnja Romow, kotryž swjeća wot lěta 1990 stajnje 8. apryla, zo bychu na połoženje Romow skedźbnili. To wšak je w dźělach Němskeje kaž tež w Čěskej přeco hišće wobžarujomny dóńt Sintow a Romow, ministerka Stange wuzběhny. Na 27 taflach wěnuje so wustajeńca pochadej Romow, ludomordarstwu za čas nacionalsocializma, ale tež widej do přichoda. Dwurěčna přehladka je hač do kónca apryla w Domje mjeńšin na Vocelovej 3 w Praze přistupna.

Čaputová prezidentka nadźije

Freitag, 05. April 2019 geschrieben von:

Reakcije na wuzwolenje noweje hłowy Słowakskeje

Bratislava (SŽ/K/SN). Wuzwolenje 46lětneje njestronskeje adwokatki Zuzany Čaputoveje za prěnju žónsku prezidentku Słowakskeje z přeswědčiwym přihłosowanjom nimale 60 procentow wolerjow minjenu sobotu je w kraju pod Tatrami samym kaž tohorunja mjezynarodnje wobšěrny wothłós zbudźał. Zo rozwjedźena samozežiwjerka dweju dźowkow a zastupnica swobodneho liberalizma w katolskej Słowakskej tak jasnje nad nazhonitym diplomatom EU Marošom Šefčovičom dobudźe, žněje wšudźežkuli wobdźiwanje a připóznaće.

„Narod je Čaputovej haj rjekł, z čimž je zdobom ‚ficowstwo‘ wotpokazał“, konstatuje słowakska nowina Sme. A wona dodawa: „Čaputová skići nadźiju, zo zaćehnje do politiki nowa kultura a zo přistojnosć w politice njebudźe hižo anormalita.“ Dźenik Pravda zwuraznja, zo ma kraj ze Zuzanu Čaputovej prezidentku, kiž je ze swojimi nahladami kruće w europskim rumje zakótwjena a kotraž wustupuje za wotewrjenu demokratiju.

Dowólbny popłatk senioram

Freitag, 05. April 2019 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Rentnarjam w Pólskej chcedźa w meji jónkrótnje dwěsćě eurow wupłaćić. Wotpowědny zakoń knježerstwa narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć je Waršawski parlament wčera z wjetšinu 396 zapósłancow schwalił. Jeno dźewjatnaćo běchu přećiwo tomu. Senat dyrbi předłoze hišće přihłosować, štož pak je tak derje kaž wěste. Wjacori politikarjo opozicije, kaž zapósłanča Monika Rosa wot libe­ralneje strony Nowoczesna, knježerstwu wumjetowachu, dawkowe srědki za wólbnobojowe zaměry znjewužiwać.

W Pólskej wotměwaja so cyłoeuropske wólby Europskeho parlamenta runje kaž w Němskej 26. meje. Ministerski prezident Mateusz Morawiecki potwjerdźi, zo njeje wupłaćenje pjenjez dar, ale „prosće hoberske znamjo dźakownosće“.

Swójbna ministerka Elżbieta Rafalska wopodstatni wuzwolenje měsaca z tym, zo swjeća Polacy w meji dźeń maćerje a dźeń nana. „Naše lubowane maćerje, kotrež su w rentnarskej starobje, dóstanu to jako podpěru“, rjekny 64lětna. Kritikarjo na to pokazuja, zo je dźeń nana hakle 23. junija.

Zeman w stolicy Awstriskeje

Donnerstag, 04. April 2019 geschrieben von:

Wien (ČŽ/K/SN). Čěski prezident Miloš Zeman je na třidnjowskej oficialnej wiziće Awstriskeje. K zazběhej zeńdźe so wón ze zastupnikami Čechow, kotrychž je w kraju na wšěch 60 000. Prěni dźeń wobdźěli so Zeman, kotrehož nimo mandźelskeje Ivany sylna delegacija 37 šefow wažnych firmow přewodźa, na awstrisko-čěskim předewzaćelskim forumje. Tam běchu tohorunja wjacori čěscy ministrojo, mjez nimi ministerka za industriju a wikowanje Marta Nováková.

W sydle awstriskeho prezidenta Hofburg přija Alexander van der Bellen wysokeho hosća z wojerskim ceremonielom. Wonaj wobjednawaštaj temy nastupajo intensiwowanje poćahow mjez woběmaj krajomaj kaž na hospodarskim tak na politiskim polu. Wosebje dźěše wo to, polěpšić přezhraničnu wobchadnu infrastrukturu. Powšitkownje su poćahi mjez Čěskej a Awstriskej jara dobre, wo jadrowej energiji pak matej krajej atomoweje milinarnje Temelín blisko hranicy dla kontrowersne nahlady. Z wopytom Awstriskeje zakónči Zeman seriju pućowanjow do susodnych krajow po swojim lońšim znowawuzwolenju.

Mjenje pjenjez za bydlenje

Dienstag, 02. April 2019 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K/SN). Dźesaćina čěskich domjacnosćow płaći wjace hač 40 procentow swojich realnych dochodow za bydlenje inkluziwnje energiju. Přibližnje dwě třećinje z nich bydlitej na podruž. To wuchadźa z přepytowanja Čěskeho statistiskeho zarjada (ČSÚ) wo dochodach a žiwjenskich wuměnjenjach domjacnosćow. Podźěl realnych pjenježnych dochodow, nałožowany wot domjacnosćow za bydlenje, je w minjenych pjeć lětach spadnył. Přičina toho je, zo mějachu domjacnosće spochi wyše dochody, tak z nastajno­stnym zwyšenjom mzdow kaž tež z prawidłownym pozběhowanjom rentow. Loni je podźěl wudawkow za bydlenje přerěznje 15,9 procentow realnych dochodow wučinjał, w přerězku tuž 5 706 krónow. Wobsedźerjo swójskeho domu dyrbjachu 11,7 procentow za to nałožić, mějićeljo swójskeho bydlenja 14,7 proc. Swójsku chěžu je loni přibližnje 39 proc. Čechow wobsedźało, swójske bydlenje 29 proc. Na podruž bydleše 19 proc. ludźi a w drustwowym twarjenju wosom procentow. Po statistice ČSÚ njeje so w zašłym lětdźesatku podźěl wobydlerjow-wobsedźerjow swójbneho domu wulce změnił.

Neuheiten LND