Čěska ma 29. městno
Praha (ČŽ/K/SN). Swětowy ekonomiski forum (WEF) je konkurencykmanosć 140 krajow zwěsćował. W jeho studiji steji Čěska na 29. městnje, z čimž je so wo dwě polěpšiła. Z něhdyšich socialistiskich krajow je wona zdobom najlěpje placěrowana. Čěska docpě 71,1 dypk ze sto móžnych. Najwyše hódnoćenje maja USA z 85,6 dypkami, sćěhujetej Singapur z 83,5 a Němska z 82,8 dypkami. Přepytowanje konkurencykmanosće wotmě so tónkróć po nowej metodźe, reflektowacej bóle digitalnu transformaciju ekonomije. Studija WEF wujewja, zo zawostawa Čěska na polu optiskeho kontaktowanja z internetom, štož je technologija přichoda. Zakład přirunanja tworješe dwanaće faktorow, wopřijace mjez druhim infrastrukturu, kubłanje, strowotnistwo, efektiwnosć dźěłowych wikow, inowaciju, wulkosć wikow, transparentnosć a wukonliwosć knježerstwa.
Tabulka konkurencykmanosće ma po USA, Singapurje a Němskej slědowacy rjad: 4. Šwicarska, 5. Japanska, 6. Nižozemska, 7. Hongkong, 8. Wulka Britaniska, 9. Šwedska, 10. Danska, 29. Čěska, 37. Pólska, 41. Słowakska, 48. Madźarska.
Merkel na rozmołwach w Pólskej
Tež Słowakska stoćiny wopominała
Martin (SŽ/K/SN). Srjedźosłowakske město Martin bě kónc oktobra srjedźišćo cyłokrajnych wopominanjow 100. róčnicy wutworjenja Čěskosłowakskeje. Martin tohodla, dokelž bě z njeho wušoł politiski nastork k tomu, zjednoćić so z Čechami w jednym staće. Zeskutkowniła bě to Słowakska narodna rada. Ta wobzamkny dnja 30. oktobra 1918 Deklaraciju słowakskeho naroda, z kotrejž bu přisłušnosć Słowakskeje k Awstrisko-Wuherskej wupowědźena a mysl zhromadneho stata Słowakow a Čechow wuprajena.
Po wšěm kraju samsne hesło
Pólska hotuje so z wjele zarjadowanjemi na 100 lět njewotwisnosće
Waršawa. Pólska towaršnosć hotuje so z wotmachom na wulki politiski wjeršk: na 100. róčnicu zdobyća njewotwisnosće, kotraž budźe 11. nowembra. Na wšě 123 lět do 1918 Pólska jako stat njeeksistowaše, po tym zo běchu sej Pruska, Rakusko-Wuherska a carska Ruska kraj rozdźělili. Po kóncu Prěnjeje swětoweje wójny su pólscy patrioća z maršalom Józefom Piłsudskim na čole historisku šansu wužili a swójski stat wutworili. Měrowe zrěčenje w lěsu pola Compiègne njedaloko Parisa bě za to politiski zakład.
Za přihot swjatočnosćow zamołwity je wosebity komitej knježerstwa, kotryž planuje 1 300 wšelakich zarjadowanjow w kraju. Medije so tohorunja wulkemu swjatkej wěnuja, a to předewšěm zasłužbam Piłsudskeho. Tón bě runočasnje ze załoženjom stata tež prěnje jednotki pólskeho wójska nastajił.
Stotu róčnicu wopominali
Praha (ČŽ/K/SN). Cyły kónc tydźenja steješe Čěska w znamjenju wuznamneho stawizniskeho podawka. W Praze, wšěch wobwodnych metropolach a druhdźe, bu 100. róčnica zrodźenja Čěskosłowakskeje wjelestronsce a dostojnje wopominana, politisce, z kulturnymi zarjadowanjemi a ludowymi swjedźenjemi.
Wčerawša njedźela bě wjeršk wopomnjenskich akcijow. Prezident Miloš Zeman a jeho słowakski kolega Andrej Kiska staj při pomniku na Vítkovje wěncaj połožiłoj. Na Hrodowym naměsće wotmě so po dźesać lětach zaso parada wójska, policije, cłownikow, stražnikow, wuchowarjow a wohnjowych wobornikow. Prezident Zeman wuznamjeni zasłužbne wosobiny a pomjenowa nowych generalow. Swjatočnosće wuklinčachu z wulkim wohnjostrojom.
Knježerstwo a opozicija dobyłoj
Polacy hódnoća wuslědki komunalnych wólbow we wojewódstwach
Waršawa. Nimale tydźeń po komunalnych wólbach w Pólskej so tam přeco hišće wo tym wadźa, štó je wothłosowanje poprawom dobył. Při tym wobě najwjetšej stronje – knježaca narodnokonserwatiwna Prawo a sprawnosć (PiS) kaž tež opoziciska Wobydlerska koalicija – twjerdźitej, zo stej wothłosowanje za sebje rozsudźiłoj. Wólbne wobdźělenje wučinješe 55 procentow, štož je za pólske poměry jara wjele.
Nětko „Sewjerna Makedonska“
Skopje (ČŽ/K). Makedonski parlament je tomu přihłosował, po dorěčenju z Grjekskej kraj přemjenować na Republika Sewjerna Makedonska, krótšo Sewjerna Makedonska. Za namjet knježerstwa je dwutřećinowa wjetšina 120 zapósłancow wopřijaceho sejma trěbna była. Tu wšak bjeze wšeho docpěchu, hłosowaše dźě tež wosom zapósłancow opozicije za přemjenowanje. Z „překřćenjom“ kraja drje so dołholětna zwada ze susodnej Grjekskej skónči. Dokelž jeje sewjerna prowinca tohorunja Makedonska rěka, je Athen dotal přistup Makedonskeje do NATO a Europskeje unije zasakle prěkował. Najwjetša opozicionelna strona VMRO-DPMNE ma mjenowu naprawu za kusacu so z wustawu. Po zakonju ma so w běhu dweju njedźelow formalny proces změny wustawy započeć. Tale procedura móže wšak někotre měsacy trać.
W referendumje kónc septembra bě so přemóžaca wjetšina wolerjow za přemjenowanje kraja wuprajiła. Snadneho wobdźělenja dla pak njebě wuslědk woprašowanja płaćiwy.
Sławna kapałka w miniaturje
LORETANSKU kapałku Knjenje Marije w Rumburku drje žadyn wopytowar sewjeročěskeho městačka njemisnje. Architektonisce swojorazny Boži domčk ze spočatka 18. lětstotka steji dźě na samym naměsće. Wot najnowšeho ma twarska drohotnosć architekta Johanna Lucasa Hildebrandta a rězbarja Franza Bienera swoju tohorunja wobdźiwanjahódnu miniaturnu podobu. Unikatnosć zhotowił je Rumburkski rězbar Jiří Cobl, za čož wšak je cyłej dwě lěće trjebał. Zhotowił je z lipoweho drjewa mišterski wudźěłk. Miniaturna wersija sławneje kapałki prezentuje so w poměrje 1:23 detailam dospołnje swěru podobna. Wozdobne freski a postawy swjatych na prědnjej fasadnej stronje wotpowěduja absolutnje originalam. Wot žurnalista powěsćernje čtk za tym prašany, što je najćešo było, Rumburkski rězbar wotmołwi: „Wšitko bě jara ćežko.“ K tomu wón rjekny: „Jako na kapałce dźěłać započach, njemějach žanoho zdaća, kajke precizne mišterske wuměłstwo změju to wobstarać.“ Zo je přiwšěm wobstał, ma so wón tež tomu dźakować, zo smědźeše kóždy čas na městnje wšitko měrić abo fotografować, Jiří Cobl přispomni.
