Frizišćinu wožiwić po přikładźe RCW

Freitag, 24. März 2023 geschrieben von:

Rjadowanja w Serbach su Sewjernym Frizam w Schleswigsko-Holsteinskej znowa dobry přikład. Tam změja nětko tudyšemu Witaj-centrumej podobne zarjadnišćo za wožiwjenje frizišćiny.

Z naprawami wučbu zaručić

Freitag, 24. März 2023 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska nima w přichodnych lětach dale dosć wučerjow. Prawdźepodobnje so hakle kónc lětdźesatka połoženje změruje. K tomu je sakske kultusowe ministerstwo prognozu z ličbami šulerjow hač do lěta 2029/30 wozjewiła, štož je zakład wobličenja. W mjezyčasu pak su naprawy trěbne, z kotrymiž chce sakski kubłanski minister Christian Piwarz (CDU) situaciju złahodnić. Tak je předwidźane, zo nima hižo telko wučerjow podźělnje dźěłać. Wjace hač třećina wučerjow tuchwilu dźělnje na kubłanišćach wuwučuje. W přichodźe chce ministerstwo dźělnemu časej jenož hišće přizwolić, jelizo su za to konkretnych prawniskich přičinow kaž na přikład hladanski pad w swójbje.

Zo móhli wučbu na šulach zaručić, chce Piwarz, zo wučerjo hač do 55 lět wjace wob tydźeń wuwučuja, štož ma so financielnje mytować. Čas pak móhli potrjecheni­ wučerjo na konće zběrać a nadhodźiny pozdźišo wotdundać. Dale prócuje so Piwarz wo to, zo so wobzamknjenja wučerjow z druhich zwjazkowych krajow w Sakskej spěšnišo připóznaja.

Wotdundanje spomóžne

Freitag, 24. März 2023 geschrieben von:
Zo trjebamy w Sakskej nuznje wučerjow, zo móhli dźěćom wučbu zaručić, ničo nowe njeje. Hižo někotre lěta so z tutym zjawom bědźimy. Jako mać třoch šulerjow ­situaciju wobkedźbuju a so starosćam, wšako hodźiny na šulach dale a bóle na minimum redukuja. Dźěći so wězo nad wjace swobodnym časom wjesela. Wuslědk toho pak je, zo dyrbja material w běhu mało hodźin zmištrować. Zdźěla njeje samo dosć fachowych wučerjow k dispo­ziciji, tak zo njemóže so předmjet scyła wuwučować. Zo chce sakski kubłanski ­minister Christian Piwarz (CDU) situaciju změrować, ­jara witam. Jelizo njeje přičiny za dźělne dźěło, potom móhli wučerjo tola znajmjeńša přechodnje wjace hodźinow wuwučować. Spomóžny móže namjeto­wany model ministra być, hdźež móža ­wučerjo nazběrane hodźiny pozdźišo wotdundać. To móže powabk być, wjace wučby wob ­tydźeń podawać. Znajmjeńša su wuhlady dobre, zo so połoženje za sydom lět ­změruje. Bianka Šeferowa

Delnjoserbskich pedagogow na BTU wukubłać

Donnerstag, 23. März 2023 geschrieben von:

We wokrjesu Sprjewja-Nysa a w měsće Choćebuzu su přewšo spěšnje na to reagowali, zo zahaji kraj Braniborska hižo wot přichodneho šulskeho lěta 2023/ 2024 na Braniborskej techniskej uniwersiće (BTU), a to w Złym Komorowje, wukubłanje wučerjow za zakładne šule. Temu je nětko tež wokrjesny wuběrk za serbske naležnosće wobjednał.

Choćebuz/Baršć (HA/SN). Hnydom po wozjewjenju teje informacije běštaj Harald Altekrüger (CDU), krajny rada wo­krjesa Sprjewja-Nysa (SPN), a Choćebuski wyši měšćanosta Tobias Schick (SPD) list braniborskemu knježerstwu pisałoj (SN informowachu). Staj sej pominałoj, zo ma so do studija přiwzać tež wukubłanje serbskich pedagogow a wuwučowacych za pólsku rěč. W tym widźitaj dobry a spěšny puć, wurunać njedostatk pobrachowacych pedagogow za wučbu w delnjoserbskej rěči.

Šulerjo w rozhłosu hospitowali

Mittwoch, 22. März 2023 geschrieben von:

Na mnohich kubłanišćach maja ­najwšelakoriše poskitki, w kotrychž so temam zwonka wšědneho wučbneho plana wěnuja. Druhdy wobdźělnicy ­za to tež swoje kubłanišćo wopušća.

Budyšin/Ralbicy (JR/SN). Sydom šulerkow a šulerjow Serbskeje wyšeje šule Ralbicy je minjenu póndźelu redakciju MDR Radija Satkule wopytało. Wuknjacy z Ralbic su wobdźělnicy cyłodnjowskeho poskitka „Podcast a nowe medije“, w kotrymž mjez druhim rozhłosowe přinoški produkuja. Wot spočatka 2022 tónle poskitk na Serbskej wyšej šuli Ralbicy maja. Jón nawjeduje tamniši wučer Jan Rjeda.

Technika a wušiknosć prašanej

Freitag, 17. März 2023 geschrieben von:
Šulerjej Serbskeje wyšeje šule „Michał Hórnik“ Worklecy Jonas Ričl a Jan Matka staj so na wubědźowanju předmjeta hospodarstwo, technika, domjacnosć wčera we Wojerecach wobdźěliłoj. Tam je dwanaće wuknjacych swoje kmanosće w technice a wosobinskej wušiknosći měriło. Wubědźowanje měješe teoretiski a praktiski dźěl. Na kóncu předstajichu wobdźělnicy jury hotowy produkt. Fachowi poradźowarjo su tute mjeztym 11. wurisanje, kotrež NATZ z.t., Měšćanske hospodarske zawody Wojerecy, Zusowy kompjuterowy muzej ZCOM, Wojerowska Kulturna fabrika, Sakske statne ministerstwo za kultus a LaSuB w Budyšinje spěchuja, organizowali. Foto: Tobias Bulank

Wo najnowšej technice serbować

Donnerstag, 16. März 2023 geschrieben von:

Na hłownej zhromadźiznje towarstwa „Staršiska iniciatiwa Radwor“ su woni wčera rozmach nowotarskich serbskich poskitkow za młodu generaciju rozjimali, z kotrymž chcedźa pokročować.

Radwor (SN/mb). Wjace hač 120 dźěći a młodostnych – kóždy štwórty bydli zwonka Radworja – wužiwaše wot lońšeho šansu, w kursach wo robotice, 3 D-ćišću a upcyling eksperimentować. Zapřijeće steji za tworjenje nowych tworow ze starych, kotrež hižo njetrjebaš. To wšo je staršiska iniciatiwa ze swojim serbskim projektom „ExperiMINT“ zmóžniła.

Z lětnjeho, nazymskeho a zymskeho kursa, kotrež su w nowych rumnosćach towarstwa w Radworju zady „Meje“ a pola partnera na dwórnišću wotměwali – wurostuja nazhonjenja za přichodny campus. Wón ma w běhu štyrjoch lět nastać. Financować móža nowu serbsku instituciju zwonka Budyšina na zakładźe wuspěšneho požadanja wo srědki změny strukturow za naležnosće Serbow, kotrež Załožba za serbski lud rozdźěluje.

Chcedźa w kontejnerach wuwučować

Donnerstag, 16. März 2023 geschrieben von:
Dokelž ma zakładna a wyša šula „Mina Witkojc“ w Bórkowach dale a wjace šulerjow, rumnosće hižo njedosahaja. Tuchwilu wopytuje 268 dźěći a młodostnych tamnišu zakładnu a wyšu šulu. W šulskim lěće 2026/27 wočakuja tam po aktualnym stawje 311 wuknjacych. Za to trjebaja dalše rjadowniske rumnosće. Ćeže maja so rozrisać a tuž je nowy přitwar planowany. W Bórkowach chcedźa zamołwići 20 kontejnerow nastajić, w kotrychž ma městno za štyri rjadownje być. Rjadowniske stwy w kontejnerach maja hač do kónca lěta hotowe być. Foto: Michael Helbig

Nowy rěčny rum w pěstowarni

Mittwoch, 15. März 2023 geschrieben von:

Dźěćaca dnjowa přebywarnja Syjk ze serbšćinu jako zetkawanskej rěču

Dźěćaca dnjowa přebywarnja w Syjku (Graustein) pola Grodka je loni na 80lětne wobstaće zhladowała. W nowinskej informaciji k tomu rěkaše mjez druhim, zo chcedźa w kiće tež projekt Witaj zwoprawdźić. Direktny zwisk mjez Syjkom a serbskorěčnym kubłanjom znaty njeje. Tohodla chcychmy so w naležnosći dokładnišo wobhonić.

Alberta Schweitzerowy skutk za swójby Braniborska je nošer dźěćaceho přebywanišća w Syjku. Fakt je, zo tam ofertu wokrjesa Sprjewja-Nysa (SPN) wo spěchowanju poskitkow za serbsku rěč wužiwaja. Dźěłaja ze serbšćinu jako zetkawanskej rěču. Wokrjesna społnomócnjena za serbske naležnosće, Kerstin Kosakowa, a koordinatorka za socialne planowanje wokrjesa Sprjewja-Nysa, Kerstin Schulz, stej fachowu koordinaciju na projekće wobdźělenych zarjadnišćow přewzałoj a je přewodźatej. Hromadźe z nawodnicu kity, Mandy Noack, a kubłarku Steffi Nowakowej stej wonej přede­wzaće w Sylku rozłožiłoj.

„Serbskim dźěćom domizna“

Dienstag, 14. März 2023 geschrieben von:

We Wojerowskej zakładnej šuli „Handrij Zejler“ su ponowjenje woswjećili

Wojerecy (KD/SN). Z posměwkom w mjezwoču su minjeny pjatk šulerjo a wučerjo kaž tež zastupjerjo města Wojerecy, Domowiny a druhich institucijow modernizowanu zakładnu šulu „Handrija Zejlerja“ we Wojerecach oficialnje po­swjećili.

Serbska debata

Neuheiten LND