Po wulkotnym kóncu tydźenja na Mjezynarodnym folklornym festiwalu „Łužica“ w Chrósćicach podach so z mandźelskim na sydomhodźinsku jězbu do wuchoda Wysokich Tatrow. Hižo před třomi lětami w Tatrach bě so namaj tam tak zalubiło, zo sej předewzachmoj, sej po dalšich pućowanskich šćežkach wulkotnu krajinu horow wotkryć. Swój nóclěh na tydźeń mějachmoj w małej pensiji we wjesce Huncovce, w direktnym susodstwje hory Veľká Lomnica. Wottam startowachmoj wšědnje z awtom na wuchadźišća pućowanjow.
Młoda Serbowka Julia Belkotec je znata za swój mnohostronski wuměłski talent. Nětko jón we wukubłanju na šwalču profesionalizuje. Tule někotre dohlady do žiwjenja kreatiwneje hłójčki.
Wjesoła młoda žona połna kreatiwnych idejow a pryzlow – to je Julia Belkotec. Mnohim, wosebje młódšim Serbowkam a Serbam je wona jako jedna z dweju mějićelkow modoweho labela „TYPUS“ znata. Tam je lětsa zhromadnje ze swojej partnerku Lydiju Měršec druhu kolekciju T-shirtow wozjewiła a ju tež dosć wuspěšnje předawała. Ale štó je wony master- mind, a što tči za lutymi idejemi, kotrež chětro hłuboko do jeje pochada sahaja?
Hnězda maja w delnjołužiskej baćonjacej wsy Dešnje mnohe, na Depšćanskej dróze 26 pak jedne wosebite. Za fasadu z čerwjenych cyhelow bydlenskeho domu štyristronskeho statoka chowa so „rěčne hnězdo“. Tak mjenuja wobdźělnicy a zamołwići projekta „Zorja“ swój domicil. Tak kaž baćony swoje młodźata w hnězdźe na žiwjenje přihotuja, chcedźa rěčni trenarjo swojich Zorjanow tam w delnjoserbskej rěči wukmanjeć.
Wotwonka rěčne hnězdo jako kubłarnju njespóznawaš. Zastupiwši do statoka napadnu ći walčki słomy na sćěnje přejězda. Typisku šulsku atmosferu wone runje njewuprudźeja, skerje wjesnu. Něšto krokow dale sy w domskim. We wochěži wita plakat, kiž na projekt skedźbnja. Nalěwo je kuchnja, runjewon rumnosć, hdźež so kursisća z trenarjemi rěče k zhromadnemu wuknjenju zetkawaja. Mjez woběmaj leži „open space“. Mjeńša to rumnosć z pisanskim blidom a polcu. Rjad knihow, dary k zahajenju projekta, na njej hižo wuhladaš. Wjetša a mjeńša kawč, křesło a dwě blidce tworja přijomny kućik blisko wokna.
W aktualnym wudaću časopisa ewangelskich Serbow „Pomhaj Bóh“ wěnuje so serbski superintendent na wuměnku Jan Malink česćowanju swjateho Ansverusa a hódnoćenju misionowanja pohanskich Słowjanow. Ansverus bě so w lěće 1038 jako syn bohateju staršeju w Schleswigu narodźił. Jako młodźenc bě do klóštra swjateho Jurja blisko Ratzeburga zastupił, hdźež jeho bórze za abta powołachu. W lěće 1066 nadpadnychu Obodrića měrniwy klóšter a wotwjedźechu mnichow do wotležaneje kónčiny. Jednoho po druhim kamjenjowachu, jako poslednjeho Ansverusa. Něhdźe 400 lět pozdźišo, wokoło 1480, postajichu ludźo křiž na městnje jeho smjerće. Wo tym, kak dźensa z tutymi ambiwalentnymi stawiznami wobchadźeć, je so Marcel Brauman z Janom Malinkom rozmołwjał.
Na lětušim Mjezynarodnym folklornym festiwalu „Łužica“ w Chrósćicach su jeho rejwarki a rejwarjo Smjerdźečanskeho rejwanskeho ansambla na cyle wosebite wašnje počesćili – Dietera Wendischa – a su so jemu zjawnje za wjelelětnu prócu jako nazwučowar, choreograf a přećel dźakowali. Hibićiwy a agilny muž z Budyšina swjeći lětsa swój 60. jewišćowy jubilej a budźe klětu 80 lět. Wón smě na dźěła- a dožiwjenjowpołne žiwjenje zhladować. Narodźił je so Dieter Wendisch 2. oktobra 1944 w Großenhainje. Wuchodźiwši tam 10. lětnik tehdyšeje polytechniskeje wyšeje šule poda so wón na studij wuměłstwoweje reje a rejwanskeje pedagogiki do šule sławneje Gret Palucca w Drježdźanach. Při tym dyrbješe z tym žiwy być, zo njeběchu swójbni runjewon zahorjeni. Jako dźiwadźelnika abo hudźbnika bychu sej syna hišće někak předstajić móhli, ale jako rejwarja?
Bogumił Šwjela kaž tež hižo jeho nan Kito běštaj wot lěta 1861 hač do lěta 1942 wusahowacaj reprezentantaj a spěchowarjej kultury Serbow w Delnjej Łužicy. Kito Šwjela jako wučer a Bogumił jako farar staj słušałoj do typiskeho, jara małeho kruha akademisce kubłanych, kotřiž so za serbsku kulturu zasadźowachu.
Bogumił Šwjela narodźi so 5. septembra 1873 w Skjarbošću (Schorbus, dźensa dźěl gmejny Drjowk/Drebkau). Jeho nan bě wučer a kantor, wosebje znaty pak jako redaktor „Bramborskeho Serbskeho Casnika“. Jeho mać bě Němka. Serbsko-němsku ambiwalencu w swójbje, kotruž je pozdźišo tež w swojim mandźelstwje dožiwił, wón potajkim derje znaješe. W ródnej wsy bě jako dźěćo hižo postupowacu germanizaciju dožiwił. Po boku nana zezna so młody Šwjela ze zdźěłanymi Serbami, chodźeše na zarjadowanja Maśicy Serbskeje w Choćebuzu a Maćicy Serbskeje w Budyšinje. „To wšykno běšo za mnje něco wjelikego“, dopomni so.
Hdyž knježi na dwórnišću Lohsdorf wosrjedź Sakskeje Šwicy tři dny dołho hołk a tołk, potom je tam dwórnišćowy swjedźeń. Přećeljo železnicy a turisća wobdźiwuja stare wuskokolijate lokomotiwy, jězdźa z lokomotiwu IVK 99 608 a připójsnjenymi historiskimi wozami na znowa natwarjenej čarje hač na zastanišćo „An der Glasstraße“.
Wosebite zarjadowanje z najwšelakorišimi wariantami ludoweje drasty přewjedować, to běchu sej w Domizniskim muzeju Dešno dawno hižo předewzali. Ideja běše, pobrachowaše jenož dosć derje wabjace mjeno, kaž muzejowica Kathrin Šwjelina powěda. To je Kerstin Kossakowa, społnomócnjena za serbske naležnosće wokrjesa Sprjewja-Nysa, namjetowała: „drastiwal“. Kumštny wuraz ze słowow „drasta“ a „festiwal“ je něhdźe 300 ludźi wćipnych sčinił, tak zo přichwatachu minjenu sobotu na łuku za cyrkwju w Dešnje a na areal z mjenom Stary lud. Drastiwal měješe wosebitu składnosć, dwoje narodniny swjećić: 40 lět domizniski muzej a dźesać lět areal pod hołym njebjom Stary lud. Swojorazne narodninske zarjadowanje wotměchu we wobłuku Dołheje nocy muzejow we wokrjesu Sprjewja-Nysa.
1. Sym 16 lět stary a bydlu we Wotrowje.
2. Na kóždy pad sport, ale tež matematika a fyzika mje zajimujetej.
3. Sym hižo wot lěta 2009 aktiwny kopar Budissy Budyšin a trenuju tam trójce wob tydźen. Tohorunja hraju wolejbul, wšojedne hač w hali abo w pěsku.
4. Móžu sej předstajić, zo póńdu najprjedy lěto do wukraja, do Kanady. Potom chcu studować, njewěm pak hišće, kotry směr.
1. Ja pochadźam z Chasowa a sym 17 lět stary.
2. Moje najlubše předmjety su sport, matematika a stawizny.
3. Hraju wot 2014 kopańcu za sportowe towarstwo Radwor a druhdy trenuju wolejbul we Worklecach pola tamnišeje Viktorije.