Jutry w Serbach su cyle wosebity čas, w kotrymž mnohe nałožki ...
Jutry w Serbach su cyle wosebity čas, w kotrymž mnohe nałožki pěstujemy, w kóždej kónčinje hinaše. W Delnjej Łužicy zarjaduja na wsach jutrowne wohenje. W přewažnje ewangelskich kónčinach srjedźneje Łužicy je předewšěm spěwanje jutrowničku rano znate. A w katolskej Hornjej Łužicy su wězo křižerjo wjeršk. Jutrowne jejka pak ludźo po cyłej Łužicy rady debja. Tradicija w někotrych regionach tež je, jejka walkować abo po jutrownu wodu chodźić. Dźěćiznak chce sej z wami někotre jutrowne nałožki wotkryć. Bianka Šeferowa
Holcy chodźa po wodu
Jutrowna woda móže hojić a je tuž wažna za čłowjeka a zwěrinu. Młode holcy pak kruće do toho wěrja, zo woda rjanosć spožča. Wone tuž jutrowničku rano po wodu chodźa. Zo njeby so skutkownosć wody zhubiła, njesmě po puću nichtó z holcami rěčeć abo je widźeć. Wjesni hólcy wšak chcedźa jim klubu činić a je narěča. Dyrbjało-li so holcam tola słowo z erta wukulić, dyrbja so wone nawróćić a znowa po jutrownu wodu hić. Bianka Šeferowa
Zaječk w dźunglu
Hač změjemy lětsa křižerjow, drje budźe hakle krótko ...
Kak jejka walkujemy?
Za našich prjedownikow běchu pisanjene jejka symbol płódnosće. A zo by so móc na pola a łuki přenjesła a tak trawa kaž tež płody rostli, su ludźo we Łužicy jutrowne jejka kuleli. Skónčnje nasta z toho nałožk, kotryž so wosebje dźěćom spodobaše. A tak natwarichu sej mału skłoninu, po kotrejž jejka walkowachu. Nimo toho spřihotowachu sej zadźěwki. Jutrowničku su jejka po přihotowanej walce dele kuleli. Tón, kiž je ze swojim jejkom dalše trjechił, dósta jako myto jejko tamneho abo słódkosć. Dźensa nałožk jutrowničku na Budyskim Hrodźišku pěstuja a pisane jejka (plastowe buliki) po nahłej skłoninje kuleja. Mjeztym sej tradiciju tež w někotrych pěstowarnjach zaso wotkrywaja. Bianka Šeferowa
Pisane kwětkowe přestrjency
,,Swětło je žiwjenje!“
Swětło swěčkow je nam hłownje k swjedźenjam jara wažne. Jutrowna swěčka pak ma wosebje w křesćanskej wěrje wulki wuznam. Swětło dźě woznamjenja žiwjenje! A tak zaswěći duchowny swěčku při jutrownym wohenju do Božeje mšě jutrownu nóc. Hdyž ze swěčku do cyrkwje kroči, wón trójce woła ,,Lumen Christi“, přełožene to rěka: Chrystus je swětło. Potom móža sej wěriwi swoju sobupřiwjezenu swěčku na płomjenju jutrowneje swěčki zaswěćić. Tradicionelnje su na jutrownej swěčce křiž, aktualna lětoličba kaž tež znamjeni alfa a omega zwobraznjene. Mjenowanej pismikaj stej prěni a posledni grjekskeho alfabeta a symbolizujetej spočatk a kónc. (Jězus je prěni a posledni – spočatk a kónc). Často maja swěčki hišće pjeć tak mjenowanych wóskowych pyramidow, kotrež pokazuja na pjeć ranow Jězusa na křižu. Dale su druhdy nimo toho motiwy kaž woda a słónco, hołb abo jehnjatko zwobraznjene. Bianka Šeferowa Jutrowne swěčki móžeće sej tež sami zhotowić. Za to trjebaće běłu swěčku a někotre plečicy wóska, kotrež su w najwšelakorišich barbach na předań. 1.
Jutrowne spěwanje je nałožk, kotryž w katolskich kónčinach ...
Maja heju kažłužiski zornowc
Hordźi na swoju domiznu – na wopyće w Markersdorfje
Při rjanym wjedrje maš krasny wuhlad. Hornjołužiska pahórčina so wšitkim – turistam kaž domoródnym – spodoba.Kóžde lěto 21. awgusta swjeća wsy a gmejny mjez Biskopicami a Zhorjelcom, mjez Běłej Wodu a Žitawskimi horinami „dźeń Hornjeje Łužicy“, tak tež Markersdorf. Byrnjež so w gmejnje blisko Rychbacha z jeje wjesnymi dźělemi a nimale 4 000 wobydlerjemi ničo spektakularneho njestawało, so njedźelny wopyt w susodstwje Limasa na kóždy pad wudani. 60lětny wjesnjanosta Thomas Knack je na swojich ludźi jara hordy. Kaž z Binza nad Baltiskim morjom pochadźacy nan třoch dźěći twjerdźi, drje ma lědma štó z nich serbske korjenje. Zwěsćić pak móžachmy, zo mjenuje serbska Wikipedija nimo Rychbacha tež wjesnej dźělej Markersdorfa Deutsch-Paulsdorf Němske Pawlice a Jauernick-Buschbach Jawernik-Nechow. Tamne Markersdorfej přisłušace wsy wostawaja Friedersdorf, Gersdorf, Holtendorf a Pfaffendorf. Kaž Serbja tež jich susodźa w Hornjej Łužicy hosći radlubje witaja. „Smy w přitomnosći žiwi.
Sony wabja čłowjeka do dalokeho swěta
Serbskaj swětodundakaj, Sernjančanaj Měrćin a Erika Wjenkec, staj po 112 krajach a šěsć kontinentach pućowałoj
Na našej zemi je tuchwilu 193 statow, kotrež Zjednoćenym narodam (UNO) přisłušeja. Jako stat płaći tež Vatikan, wo dwanaće dalšich diskutuja, hač to woprawdźe su. A je jědnaće dalšich krajow na swěće, kotrež UNO njepřisłušeja.
W 112 krajach swěta staj Měrćin a Erika Wjenkec ze Sernjan hižo byłoj. W někotrych wjackróć, w dalšich jenož jónu. Šěsć do dźesać tydźenjow wob lěto staj wonaj po puću – z lětadłom, z ćahom, z busom, jeepom, łódźu abo, wosebje w krajach Europy, ze swojim bydlenskim mobilom. 24 króć staj po kilometrach ličene zemju hižo wobkružiłoj. Zo móhłoj sej to pjenježnje dowolić, staj w swójskej firmje dźěłałoj, doniž njeběštaj staršej hač sydomdźesat lět. Stajnje staj derje přihotowanaj byłoj. „Sym do kóždeje jězby wjele čitał, zo móhłoj sej wšitko wobhladać, štož je zajimawe. A běch-li zaso na dompuću, čujach so wobohaćeny“, Měrćin Wjenk powěda.
