Z wudaća: štwórtk, 16 měrca 2017

Běłowodźanski wuměłc Eberhard Peters přihotuje swoju nowu wustajeńcu „Zhromadny dom Łužica“. Wot 25. měrca pokaza čłon Zwjazka serbskich wuměłcow 25 twórbow w Zhorjelskej Mikławšskej cyrkwi. Jeho swobodne molerstwo powěda w skoro magiskej intensiće wo dóńće serbskeje wsy Rownoho w Slepjanskej wosadźe. Z wobšěrnym spektrumom barbow reflektuje wón hinjacu wjesnu krajinu. Jeho wobrazy skutkuja potajne a mystiske. Foto: Joachim Rjela

Na hłownej zhromadźiznje Maćicy Serbskeje minjenu sobotu přednošowaše nawoda wotrjada Serbskeje centralneje bilioteki (SCB) a Serbskeho kulturneho archiwa (SKA) w Serbskim instituće Wito Bejmak wo digitalizaciji Maćičnych knihow. Cordula Ratajczakowa je so z informatikarjom rozmołwjała.

Kak daloko sće z digitalizowanjom archiwalijow w SCB a SKA?

W. Bejmak: Smy krótko do skónčenja wulkeho krajneho projekta digitalizacije. Je to zhromadny projekt ze Sakskej krajnej, statnej a uniwersitnej biblioteku Drježdźany (SLUB), kotryž płaći swobodny stat. W tym wobłuku digitalizo­wachmy 194 000 stron 1 500 ćišćanych eksemplarow a něhdźe dwěsćě rukopisow z 49 000 stronami. Smy spytali, cyłe historiske serbske pismowstwo wot 16. do 19. lětstotka našeho archiwa přez tónle program digitalizować dać.

Kak budźe wone internetnje přistupne?

Jutrowni turisća měli w Budyšinje awtentiskosć serbstwa dožiwić

Budyšin (SN/at). Serbska kulturna informacija w Serbskim domje budźe ćichu sobotu wot 10 do 17 hodź. wotewrjena. To zdźěli Budyska cityjowa managerka Gunhild Mimuß wčera na wuradźowanju dźěłoweho kruha za serbske naležnosće tudyšeje měšćanskeje rady. „Z wotćišćemi stopow na chódniku chcemy puć ze Žitnych wikow do Serbskeho domu markěrować, zo měli jón jutrowni turisća jeno sćěhować“. Tam chcetaj wjelelětny křižer Bjarnat Cyž zajimcam nabožny nałožk předstajić a Erika Röseberg-Zosel jutrowne jejka debić, kaž SKI dźensa wobkrući.

Wochožanski park błudźenkow ma so swójbam hišće přichileniši a mjezynarodniši stać kaž tež na wjace rěčow a kulturow wusměrjeny być. Chcedźa tam serbskorěčne wodźenja poskićeć.

Wochozy (AK/SN). „Chcemy sylnišo z partnerami regiona a za jeho mjezami hromadźe dźěłać.“ Tole podšmórny čestnohamtski předsyda spěchowanskeho towarstwa Łužiski park błudźenkow Wochozy Ulrich Klinkert wčera na wote­wrjenju lětušeje sezony. Zo móhli tam hornjoserbske wodźenja přewjesć, chcedźa dalekubłanja přihotować. Přistajeni parka maja wodźenja zawěsćić. Přichodnje měli tež informaciske łopjena w našej maćeršćinje k dispoziciji być. Zdobom chcedźa do programa turistiskeho centruma blisko Hamora prawidłownje serbskich wuměłcow zapřijeć. To započnje so 2. apryla ze swjedźenjom tulpow a narcisow“, Klinkert rozłoži. „Štyrjo profesionalni hudźbnicy Serbskeho ludoweho ansambla z Budyšina budu dźeń přewodźeć a wobohaćeć.“

Budyšin (SN/at). Laborowy přitwar powołanskošulskeho centruma (BSZ) za hospodarstwo a techniku na Schillerowych zelenišćach su wčera swjatočnje přepo­dali. Nimo zastupjerjow sakskeho kultusoweho ministerstwa a krajnoradneho zarjada wobdźěli so tudyši zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU) na swjedźenskim akće na žurli stareho twarjenja. Chór kubłanišću přisłušaceje Serbskeje fachoweje šule za socialnu pedagogiku je ceremoniju wobrubił. Mjez druhim zanjesechu spěwarjo serbsku pěseń „Mój Budyšin“.

„Budyski wokrjes je kubłanske stejnišćo“, wuzběhny krajny rada Michael Harig (CDU) w postrowje. Zhromadnosć z bywšim Kamjenskim wokrjesom wot lěta 2008 je to hišće zesylniła. „Njeje žanoho druheho wokrjesa w Swobodnym staće Sakskej, kotryž tak intensiwnje do šulow a šulskich centrumow inwestuje.“ Krajny rada dopomi na přihoty inwesticije. Dorozumjenje na stejnišćo Schillerowe zelenišća „njebě jednore“, šulski twar pak je po słowach Hariga najwjetši Budyskeho wulkowokrjesa. Wšěm na twarje wobdźělenym so wón dźakowaše.

Washington/Honolulu (dpa/K/SN). Prezident USA Donald Trump tež ze swojim předźěłanym zakazom připućowanja ćěkancow njeje přešoł. Hawaiiske zwjazkowe sudnistwo zaćisny jeho 6. měrca podpisany dekret. W druhej wersiji bě knježerstwo jako přizwolenje chcyło ćěkancow 120 dnjow a ludźi ze šěsć islamskich statow 90 dnjow wot připućowanja do USA wotdźeržeć. Hawaiiski sudnik rjekny: „Ze zakazom hroža ireparabelne zranjenja čłowjeskich prawow.“

Z opoziciju so zetkał

Moskwa (dpa/SN). Do rozmołwy z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom zetka so dźensa w Moskwje bayerski ministerski prezident Horst Seehofer (CSU) ze zastupjerjemi tamnišeje opozicije, kotřiž Krjemlej skerje kritisce napřećo steja. Rozmołwa pak bě njezjawna. Zetkanje z Putinom je wjeršk jězby Seehofera do stolicy Ruskeje.

Eksistency wohrožene

Dźěłowy kruh inkluzija bě wčera třeći raz na inkluzisku snědań do sociokulturneho centruma w Choćebuzu-Knorawje přeprosył. 22 regionalnych dźěłodawarjow so tónkróć wobdźěli a skićeše młodostnym při snědani składnosć, so z nimi wo wu­kubłanskich abo powołanskich poskitkach rozmołwjeć. Zarjadowanje zmóžnja młodym­ ludźom z a bjez zbrašenjow zwiski z dźěłodawarjemi regiona nawjazać. Foto: Michael Helbig

Berlin (dpa/K/SN). Po tym zo běchu eksperća­ zwěsćili, zo wobsahuje paket zwjazkowemu financnemu ministrej Wolfgangej Schäuble (CDU) eksploziwny miks, přepytuje Berlinska policija po­zadki. Grjekske knježerstwo je mjeztym informowało, zo bu paket z Athena wotpósłany. Jako wotpósłarja mjenuje wone městopředsydu konserwatiwneje opozicionelneje strony Nea Demokratia Adonisa Georgiadisa. Tón pak twjerdźi, zo nima z naležnosću ničo činić. Policija wudawa, zo by wotewrjenje posyłki, kotruž běchu­ wčera nadešli, móhło zranjenja wuskutkować. Tež w Grjekskej chcedźa za skućićelemi pytać, čakaja pak hišće na dokładniše informacije z Němskeje.

Kanonu za kokosowe worjechi je poli­cija w Berlinje sćazała. Wčera wozjewi zarjad wobraz pjeć metrow dołheje a dwaj metraj wysokeje metaloweje konstrukcije, kotruž běchu studenća zhotowili. Po­liciju na nju skedźbnił je wobsedźer psa. Jeho bě tajka třělwa nimale trjechiła. Kaž pak so wukopa, bě konstrukt we wobłuku wuměłskeho projekta nastał.

Nimale zawutleneho wujka bě sobudźěłaćer wotpadkoweho předewzaća w kontejneru za staru drastu na parkowanišću delnjosakskeho Vienenburga našoł. Wón zawoła policiju, kotraž zwěrjatko na městnje z wodu zastara a jemu tak žiwjenje wuchowa. Znata sobudźěłaćerja bě zwólniwa, so wo wujka dale starać. Komu wón słuša a kak je so do kontejnera dóstał, njeje dotal jasne.

Den Haag (dpa/K/SN). Nižozemska wostanje dale proeuropska: Prawicarskoliberalna strona VVD premiera Marka Ruteho je z wčerawšimi wólbami parlamenta wužadanje populista-prawicarja Geerta Wildersa dokładnje wotrazyła, byrnjež porno lětu 2012 tójšto wolerjow zhubiła. Po wuličenju nimale wšěch hłosow skići so slědowacy wobraz: VVD změje za 21,2 procentaj 33 sydłow, Wildersowa PVV za 13,1 procent 22 mandatow, stronje Křesćanscy demokraća a Democraten 66 dobyštej­ kóžda 19 sydłow. Socialdemokraća spadnu z 38 sydłow na dźewjeć. Němski wonkowny minister Sigmar Gabriel­ (SPD) hódnoći móžny wuslědk wólbow jako wuspěch za Europu.