Z wudaća: wutora, 08 awgusta 2017

Bratislava (dpa/SN). Druha najsylniša knježerstwowa strona Słowakskeje je wčera njewočakowano nimale lěto wobstejacu koaliciju třoch politiskich stron wupowědźiła a kraj tak do knježerstwoweje krizy storhnyła. „Po tutym puću wupowědźu 1. septembra 2016 wotzamknjene koaliciske zrěčenje mjez stronami Smer-SD, SNS a Most-Hid“, zdźěli prezident parlamenta Andrej Danko swojim koaliciskim partneram pisomnje. Danko je předsyda prawicarskopopulistiskeje Słowakskeje narodneje strony SNS.

Berlin (dpa/K/SN). Předsyda FDP Christian Lindner je swój před někotrymi dnjemi w medijach zwuraznjeny nahlad zakitował, přewzaće čornomórskeje połkupy Krim přez Rusku měć za „trajny prowizorij“. Z tym njewabi wón za „kurs majkanja“ Ruskeje a wón tež njeje za złahodnjenje sankcijow napřećo Ruskej, jeli z jeje strony žane skutki za to njepřińdu, „tola zadźěwać dyrbimy spirali eskalacije“. Po jeho měnjenju wotwisujetej wěstota a derjeměće w Europje tež wot poćahow k Moskwje. Nawjedowacy politikarjo, wosebje CDU/CSU, běchu Lindnera za tajku poziciju raznje kritizowali.

Načolna kanidatka Lěwicy Sahra Wagenknecht porno tomu Lindnerowe nastajenje wuraznje wita. Nowinam Funkoweje medijoweje skupiny wona rjekny, tež za měr a wěstotu w Europje je trjeba, wróćić so k tradicijam politiki wotputanja napřećo Ruskej. „Dopomni-li so FDP na tele wonkopolitiske tradicije, je to witanjahódne“.

Moskwa kóždežkuli tykanje do wólbneho boja USA wotpokazuje

Moskwa (dpa/SN). W zwadźe najnowšich sankcijow USA dla je ruski wonkowny minister Sergej Lawrow swojemu ameriskemu koleze Rexej Tillersonej zwólniwosć k dialogej signalizował. Ze swojeje strony je tón zwólniwosć tež pola Tillersona zwěsćił, rjekny Lawrow po zetkanju z wonkownym ministrom USA w Manilje. Dotal prawidłownje organizowane zetkanja zastupowaceju wonkowneju ministrow Sergeja Rjabkowa a Toma Shannona k wobćežnym bilateralnym prašenjam měli dale wjesć, rjekny Lawrow powěsćerni Interfax.

Chcemy jich měć – tych małych a najmjeńšich w našich serbskich zarjadnišćach – na kóždy pad. Při tym pak mamy starosće. Kak jich dóstać do muzeja, dźiwadła, instituta abo nakładnistwa, wosebje w prózdninach? Nó, so wě, z busom. Ale hdy busy do Budyšina, hdźež je najwjace z tutych serbskich zarjadnišćow, jědu? W prózdninach njejězdźi ani šulski bus. Tón by za prózdninske dźěći w horće tež přezahe wotjěł. A knihować wosebity bus je droha naležnosć. Za to nimaja dźěćace zarjadnišća pjenjezy. Kak problem rozrisać? Trjebamy ideje! Na jednym boku móhli pruwować spěchowanske srědki Sakskeje. Na druhim boku su serbske institucije same prašane. Wone móhli ze swojimi poskitkami, wosebje w lěćnym času, bóle w hortach prezetne być. W tychle tydźenjach wšak maja dźěći a kubłarjo chwile, so intensiwnje z mnohimi projektami zaběrać. Milenka Rječcyna

Berlin (dpa/SN). W skandalu wo z insektowym jědom Fipronil zanjerjedźenymi jejemi nadźija so zwjazkowy minister za ratarstwo Christian Schmidt (CSU) wuskeho zhromadneho dźěła z Belgiskej a Nižozemskej. „W hranicy přesahowacym wikowanju smy na informacije pokazani. Sym jasnje rjekł, zo wočakuju spěšne informacije a dospołnu transparencu“, rjekny Schmidt sćelakej Antenne Bayern, po tym zo bě wón ze swojimaj kolegomaj w Belgiskej a Nižozemskej telefonował. Schmidt bě jimaj namjetował, fachowcow do krizowych komisijow pósłać. „To rěka, zo pojědu němscy zastojnicy do Utrechta w Nižozemskej a do Belgiskeje, zo bychu so tam wo aktualnym stawje informowali. Tak móžemy w Němskej spěšnišo reagować“, tak Schmidt.

W Belgiskej je razna debata wudyriła, po tym zo bu znate, zo je zarjad za wěstotu žiwidłow FASNK hižo spočatk junija wo podhladnych zanjerjedźenych jejach zhonił, druhe kraje EU pak hakle 20. julija wo tym informował. Mjeztym su miliony zanjerodźenych jejow zničili.

K dźensnišemu Dnjej indigenych ludow piše rěčnik za naležnosće serbskeho luda frakcije Lěwicy w Sakskim krajnym sejmje Hajko Kozel:

W přihotach na lětušu 11. mjezynarodnu rězbarsku dźěłarničku, kotraž wotměje so wot 22. awgusta do 3. septembra w Miłočanskej skale, staraja so čłonojo towarstwa Kamjenjak wo rjany napohlad dotalnych wuměłskich twórbow. Wčera su Njebjel­čanski wjesnjanosta Tomaš Čornak (CDU), Ferdinand Rječka a Lukaš Delenk (wotpr.) mjez Njebjelčicami a Kamjencom njerodź plěli. Foto: Milenka Rječcyna

W swojej lětušej dowolowej seriji předstajamy wosoby, kotrež na někajkežkuli wašnje stawizny zachowuja, starožitnosće zběraja a je zdźěla zjawnosći spřistupnjeja.­

Znajerjam wulkich stawizniskich podawkow w našej kónčinje je znate, zo dopomina něhdźe dźesać metrow wysoki zornowcowy pomnik mjez Wysokej a Rakecami na struchły podawk w meji lěta 1813. Tehdy bě tam 9 000 Prusow a Rusow přećiwo 14 000 Francozam wojowało a 3 000 wojakow při tym zahiny. Jenož mało ludźom pak je znate, zo je wot lěta 1997 wobsedźer pomnika a něhdźe 250 hektarow lěsa na Dubiču molerski mišter Werner Sporka z Jeńšec pola Rakec. Tam je so 1954 narodźił. Jako chodzeše w Rakecach do šule, je w stawizniskej wučbje pola Ilsy Kapleroweje nadrobnosće wo surowej bitwje 19. meje 1813 zhonił.

Při Bjerwałdskim jězoru chcedźa prudy turistow zaměrnišo wodźić

Hamor (AK/SN). Turistiske wuwiće při Bjerwałdskim jězoru chce Hamorska gmejna dale wjesć. Tole podšmórny wjesnjanosta Achim Junker (CDU) na wčerawšim posedźenju gmejnskich radźićelow. Woni jednohłósnje wobzamknychu, wobchadny koncept za Hamorski přibrjóh zdźěłać. Tole ma něhdźe 47 000 eurow płaćić, rozłoži sobudźěłaćer twarskeho zarjada gmejny Norbert Reimann.

Sernjany (SN). Hišće hač do štwórtka, 10. awgusta, traje hrajkanišćowa iniciatiwa limonadoweje marki Fanta, na kotrejž so tohorunja skupina Sernjanskich staršich wobdźěli. Woni chcedźa tamniše hrajkanišćo ponowić a po móžnosći wudospołnić. Na internetnej stronje www.fanta.de/de/Spielplatzinitiative smě kóžda wosoba jónu wob dźeń za Sernjanski projekt hłosować. Tuchwilu su Sernjančenjo na 39. městnje. Jeli pod prěnimi 49 městnami wostanu, dobudu 1 250 eurow.