Z wudaća: wutora, 12 septembera 2017

Dwurěčna poezija w stolicy

Drježdźany. We wobłuku Čěsko-Němskich kulturnych dnjow čitataj 2. nowembra basnikaj Peter Gehrisch a Milan Hrabal kóždy w swojej maćeršćinje lyriku tamneho. Wot towarstwa Literarna arena kaž tež muzejow města Drježdźan zarjadowane čitanje wotměje so w muzejowej kofejowni Drježdźanskeho měšćanskeho muzeja a galerije.

Hladarjo pomnikow počesćeni

Brandenburg n. H. Braniborska ministerka za wědomosć, slědźenje a kulturu Martina Münch (SPD) je tele dny z 5 000 eurami dotěrowane Myta za hladanje pomnikow spožčiła. Počesćiła je tež delnjołužiske Picnjo za angažement nastupajo zachowanje, saněrowanje a znowawužiwanje něhdyšeje železowuškrěwarnje města.

Wójsko pyta za lětanišćemi

Praha. Mjeztym zo wobsteješe w socialistiskim času na teritoriju Čěskeje 16 wojerskich lětanišćow, su to dźensa jenož hišće štyri a dwaj rezerwnej wotrězkaj na awtodróhach. Měnjateje wěstotneje klimy dla chce čěske wójsko ličbu lětadłowych bazow nětko rozšěrić. Za krizowe pady wuzwola w regionach bywše wojerske kaž tež priwatne lětanišća.

14. braniborski wjesny a žnjowodźakny swjedźeń w Radušu wuspěšny

Raduš (PBe/SN/at). 14. braniborski wjesny a žnjowodźakny swjedźeń kónc tydźenja bě za hosćićelow wulki wuspěch. Něhdźe 32 000 hosći přebywaše dwaj dnjej w błótowskej wsy Radušu. Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) wobroći so w swojim postrowje na wuhotowarjow runje tak kaž na ratarjow. Woni ćerpja lětsa pod čućiwymi stratami žnjow. „Njedamy was w dešću stać“, přilubi jim Dietmar Woidke jasnu pomoc. Hosćom wón rjekny, zo dožiwjeja w Radušu „moderne wjesne žiwjenje, kotrež je tak pratypiske za charakter našeje braniborskeje domizny“. Hladajo na poskitk regionalnych produktow ministerski prezident wu­zběhny: „Tež hdyž to tón abo tamny euro wjace płaći, dyrbimy preč wot mentality tunjosće. Skuposć bě wčera. Dźensa płaći: Regionalne je optimalne.“

We wobłuku Mjezykulturnych tydźenjow w Budyskim wokrjesu su dalše tři předstajenja hry „Romeo und Julia auf Platte“ planowane, kotruž stej Němsko-Serbske ludowe dźiwadło a Kamjentny dom z. t. zhromadnje zwoprawdźiłoj. Aktualnych přičin dla je so Bosćan Nawka­ z předsydu towarstwa Torstenom Wiegelom rozmołwjał.

Knježe Wiegelo, z medijoweho wozjewjenja iniciatiwy „Budyšin wostanje pisany“ wuchadźa, zo jedyn z hłownych hrajerjow inscenacije „Romeo und Julia auf Platte“ sobu skutkować njesmě. Su předstajenja pjatk a sobotu wohrožene?

T. Wiegel: Sprěnja: Wšelakich přičin dla dyrbjachmy přewobsadźić, to trjechi. Předstajenja so potajkim kaž planowane wotměja. Snano budźe inscenacija trochu hinaša hač hišće na festiwalu „Witajće druhdźe III“. Sym pak sej wěsty, zo esencu krucha přiwšěm wobchowamy.

Što su přičiny přewobsadźenjow?

Budyski Serbski institut (SI) přihotuje zahajensku dźěłarničku pod hesłom „Historiske mjeńšinowe slědźenja“. Sobudźěłaćerjo hotuja so na prěnje tajke zarjadowanje pod hesłom „Mjeńšina a rum“.

Budyšin (SN). Wutworić ma so nadre­gionalny a interdisciplinarny diskusijny a komunikaciski forum, zdźěli dr. Theresa Jacobsowa, zamołwita za dźěło z medijemi w SI. Forum wusměrja so na akterow a akterki ze šěrokeho wobłuka historiskeho mjeńšinoweho slědźenja. Syć ma tomu słužić, wobsahowe, metodiske a zapřijećowe aspekty slědźenja w němskorěčnym rumje a zwonka njeho sylnišo profilować.

Zamołwitaj za projekt staj sobudźěłaćerjej SI a wědomostnikaj slědźerskeho ćežišća „poćahi a splećenosće“ dr. Pětš Šurman w Choćebuzu a dr. Edmund Pjech w Budyšinje. „Prěnja dźěłarnička orientuje so předewšěm na wědomostnikow a w naležnosći mjeńšin wědomostnje skutkowacych. Chcemy na prěnjej dźěłarničce zwěsćić, što su temy, wo kotrychž měli rěčeć, a kotre wotewrjene prašenja su“, rozjasni dr. Pětš Šurman na naprašowanje SN, „pozdźiše zarjadowanja su potom za wjetši kruh zajimcow myslene.“

Serbska młodźinska přirada ma dalšeju noweju čłonow. Katka Pöpelec (srjedźa) je zastupjerkomaj Radworskeho a Njebjelčanskeho młodźinskeho kluba Antoniji Wjeselic (nalěwo) a Leji Šefrichec minjeny štwórtk wopismo jako symbol přiwzaća přepodała. Nowej zastupjerce podpisaštej statut, w kotrymž su dźěłowe směrnicy přirady defi­nowane. Gremijej přisłuša mjeztym jědnaće serbskich młodźinskich cyłkow, kaž kubłanska referentka za młodźinu Rejzka Krügerowa zdźěli. Foto: Clemens Škoda

Choćebuz (SN/at). Na wólbnym forumje Domowiny wčera wječor w Choćebuskim Serbskim domje su so direktni kandidaća za wólbny wokrjes 64 (Choćebuz/Sprjewja-Nysa) Birgit Kaufhold (Lěwica), Ulrich Freese (SPD), dr. Klaus-Peter Schulze (CDU), Jeff Staudacher (FDP), Wolfgang Renner (Zeleni), Helene Spring-Räumschüssel (AfD) a kandidat-jednotliwc Helmut Fleisch­hauer zwólniwi wuprajili, europsku wobydlersku iniciatiwu Minority SafePack podpěrać, mjenujo za to konkretne předstawy. Nimale­ 40 zajimcow słyšeše poziciju požadarjow nastupajo wot mjeńšinoweje rady poručeny plan naprawow za škit a spěchowanje awtochtonych ludowych skupin zwjazkoweho knježerstwa kaž tež k nowelěrowanju zakonja wo změnje mjeńšinowych mjenow, štož měło Serbowkam zmóžnić swoje mjeno serbsce do personalnych dokumentow zapisać dać. Hłownje zwěsćena přezjednosć nastupajo serbske temy w kompleksu k strukturnej změnje we Łužicy hižo njebě, tu jewjachu so bóle stronske pozicije.

London (dpa/SN). Britiski parlament je dźensa rano po druhim rozjimanju za zakoń wo wustupje Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije hłosował. 326 zapósłancow bě za, 290 přećiwo zakonjej. Premierministerka Theresa May zwurazni, zo stara so zakoń nětko „wo wěstotu a jasnosć“. Njeje pak hišće wobzamknjeny. Dalše debaty a wothłosowanja su předwidźane, tak zo trjeba britiske knježerstwo hišće dołhi dych.

Proša wo wysokosć chłostanja

Mnichow (dpa/SN). Zwjazkowe rěčnistwo chcyše dźensa dopołdnja próstwu zapodać na wysokosć chłostanja za Beatu Zschäpe a dalšich štyrjoch pohladnych w procesu NSU wozjewić. Kónčny pledoajej wobskóržby je sydom jednanskich dnjow wopřijał. Po zwjazkowym rěčni­stwje slěduja hišće pledoajeje pódlanskich skóržbnikow wobskorženych. Prjedy hač dóńdźe k wusudej, móže potajkim hišće někotre měsacy­ trać.

Ludźo maja hromadźe dźeržeć

Towarstwo přećelow Serbow SPL w Praze je we wobłuku sakskeho lětnjeho swjedźenja Kamjeničanski region předstajiło. W Serbskim seminarje wotewrěchu wustajeńcu wobrazow Maje Nageloweje pod hesłom „Zapust“. Spisowaćelka Beata Mičerlichowa (nalěwo) wotmołwješe sobotu nawječor na prašenja Radeka Čermáka. Wona čitaše tekst „Tak njejsom sebje moju domownju w lěśe 2000 pśedstajiła“ a wurězk ze swojeje kriminalki „Mortwa w grobli“. Foto: Lukáš Novosad

New York/Seoul (dpa/SN). Bjezstrašnostna rada UNO je wčera wobmjezowane dodawanje wolija do Sewjerneje Koreje jednohłósnje wobzamkła. Dale njebudu hižo tekstilije a płun do kraja importowane. USA a China, kotrež běchu sej hišće wjele krućiše sankcije za Sewjernu Koreju žadali, njemóžachu so přesadźić. Bjezstrašnostna rada reaguje ze sankcijemi na njedawny atomowy test.

Južna Koreja a Japanska jako susodaj kraja wobzamknjenje jara witatej. Wot lěta 2006 je to­ nětko hižo dźewjata rezolucija UNO w zwisku z atomowymi a raketowymi testami­ Sewjerneje Koreje. Na­jebać warnowanja režim pod mócnarjom Kimom Jong Unom přiwšěm z testami pokročuje. A to maja kraje po cyłym swěće za jara chutne wohroženje.

Bankowki w hódnoće 500 milionow su dźěći w bayerskim měsće Regen namakali a přepodachu je nanej, kiž dowjeze je na policiju. Tam wšak so spěšnje wukopa, zo jedna so jenož wo pjenjezy ze zběranskej hódnotu. Běchu to bankowki Reichs­mark, bankowki z NDR a bywšeje Juhosłowjanskeje, potajkim ničo hódne.

Při pospyće njerodź spalić je muž w Durinskej prawdźepodobnje swoju garažu zapalił. Kaž policija zdźěli, chcyše 63lětny z palakom rostliny zničić. Je pak jón mylnje do směra na garažu dźeržał, při čimž so twarjenje hnydom zapali. Nastata škoda: 20 000 eurow.

Zakaza hrajkanja z kompjuterom dla je dźesaćlětny hólčec zasadźenje policije zawinił. Wón mjenujcy ze złobami tak wótře rjeješe, zo su so susodźa nastróžili a zastojnikow zawołali.