Z wudaća: srjeda, 11 oktobera 2017

Na zetkanju spisowaćelow

Brambach. Na konferency spisowaćelow, kotřiž so za škit wobswěta zasadźuja, je Jurij Koch minjenu sobotu w Brambach ze swojeho dźenika čitał. Program „Gruben-Rand-Notizen“ ze spěwarjom Matthi­asom Kießlingom dožiwi 80 wopytowarjow. Spisowaćeljo zetkawaja so lětnje k wšelakim ekologiskim temam.

Wjace hač milion w chorowni

Drježdźany. W Sakskej bu loni na 78 sakskich chorownjach 1 007 532 pacientow stacionarnje hojenych. To bě něhdźe 600 wjace hač lěto do toho. Kaž Sakski krajny zarjad za statistiku zdźěla, stupachu dny přebytka porno předlońšemu wo nimale 27 270 na něhdźe 7 503 570. W přerězku mějachu loni 25 902 chorobnych łožow, štož bě 77 wjace hač 2015.

Sony wudźerjow

Grodk. Grodkowscy šulerjo su mjezynarodne molerske wubědźowanje Kraja Braniborska dobyli. Woni rozestajachu so we wobłuku projekta „Čista Sprjewja“ z problemom zežołtnjenja rěki a namolowachu wobraz pod hesłom „50 sonow wudźerjow w Grodku“. Wubědźowanje liči k najwuznamnišim molerskim wurisanjam cyłeje Němskeje.

Kaká chce karjeru zakónčić

Něhdźe 30 dźěći serbskich koparskich zjednoćenstwow a towarstwow blišeje wokoliny wobdźěli so tón tydźeń w Ralbicach na koparskej šuli Dynama Drježdźany. W srjedźišću steji starobje wotpowědowacy trening k nawuknjenu a polěpšenju zakładnych koparskich technikow, kotryž móža dorostowi koparjo lědma wočaknyć. Nimo praktiskich zwučowanjow steještej dźensa tež wodźenje po Drježdźanskim stadionje a rozmołwa z koparjemi Dynama na planje. Foto: SN/Maćij Bulank

Přichodnu sobotu zahaji so w Budyskim Serbskim muzeju třeći dźěl rjada „musica nova sorabica“ z koncertom „MOJEDLA – TWOJEDLA“. W kwarte­towej wobsadce zahudźa Gerold Gnausch, Pedrag Tomić, Clemens Christian­ Pötzsch a Walburga Wałdźic, z kotrejž je so Bosćan Nawka rozmołwjał.

Knježna Wałdźic, što je Was pohnuło, so na rjedźe „musica nova sorabica“ wobdźělić?

W. Wałdźic: Sym hižo loni ideju projekta k česći Jana Arnošta Smolerja Załožbje za serbski lud zapodała. Wšelakich přičin dla pak so tónle w jubilejnym lěće zešlachćił njeje. Spočatk tohole lěta pak so nowe woknješko wotewrě, tak zo móžach konkretnu koncepciju zhotowić.

Rjad steji pod hesłom „tradicija + eksperiment“. Kak tomu wotpowědujeće?

Socialny projekt we Wojerecach chce so dźěćom wotwisnych wěnować

Wojerecy (SiR/SN). W poradźowarni wotwisnych we Wojerowskim zetkawanišću Bethesda ma wot jutřišeho projekt „Trampolin“ šěroku paletu ambulantneho zastaranja wot drogow a alkohola wotwisnych w měsće samym kaž tež we wokolinje wudospołnjeć. Nowy projekt wěnuje so předewšěm přiwuznym wotwisnych, wšako poskićuja w Němskej nimale wšudźe pomoc wotwisnym kaž tež trěbne terapije, zo bychu swoju chcyćiwosć přewinyli. Swójbnym drogowych woporow pak dotal wulku pomoc, swoje ćeže přewinyć, kotrež su w zwisku z wotwisnosću swójbneho nastali, poskićili njejsu.

Budyšin (SN/CoR). Wot klětušeho 1. awgusta ma Serbski ludowy ansambl znowa intendantku/intendanta měć. Hač do 31. awgusta tohole lěta móžachu so wosoby, kotřiž chcedźa jednu z najstaršich profesionalnych serbskich institucijow wuměłsce nawjedować a dale profilować, přizjewić. SN su so pola direktora Załožby za serbski lud Jana Budarja wo aktualnym stawje wobhonili. „Dohromady smy sydom požadanjow za městno dóstali“, rozłoži Jan Budar. Po jeho słowach su tež Serbja mjez nimi. Rozmołwy z potencielnymi kandidatami za intendancu SLA je wuzwolenska komisija přewjedła. „Poručenje komisije załožbowej radźo předleži. Wobsadźenje intendantoweho městna serbskeho ansambla steji tuž na dnjowym porjedźe wosebiteho posedźenja rady“, tak załožbowy direktor. Kajke pak šansy su, zo załožbowa rada 19. oktobra w Choćebuzu nowu intendantku abo noweho intendanta SLA powoła, k tomu nochcyše so Jan Budar wuprajić. Minjene powołanje załožboweho direktora je so z dwěmaj wupisanjomaj přez lěto ćahnyło.

Kamjenc (SN/MiR). Kamjenske Měšćanske zběrki přeprosychu wčera dopołdnja na wosebite wodźenje po tamnišim sakralnym muzeju a klóšterskej cyrkwi swjateje Hany (St. Annen). Sydom do 14lětne dźěći mějachu składnosć, so ze stawiznami něhdyšeje klóšterskeje cyrkwje franciskanow zaběrać a drohoćinki wuměłskeho tworjenja srjedźowěka kaž tež renesancy zeznać. Institucija, kotraž so za mnohe zarjadowanja, mjez druhim wustajeńcy, koncerty kaž tež Bože słužby wužiwa, zjednoći w sebi wustajenišćo a cyrkej. Trochu škoda, zo běštaj jenož Janek a Hannes Rietzschel šansu zeznaća wužiłoj. „Sym chcył na kóždy pad wjace wo tym zhonić, kotry woznam maja na wołtarju swjateho Franciskusa zwobraznjene figury. Tuž sym z bratrom sem přišoł“, powěda Janek. Při tym překwapištaj hólcaj hižo z dosć wulkej wědu wo wustajenych twórbach. Dr. Sören Fischer, wědomostny sobudźěłaćer muzeja a sobudźěłaćerka za kulturne nadawki měšćanskeho dźiwadła Odette Künstler přeće spjelništaj.

Madrid/Barcelona (dpa/SN/JaW). Ministerska rada Španiskeje je so dźensa dopołdnja w Madridźe k wurjadnemu zetkanju zešła. Tema bě wuwiće w próco­wanju wo njewotwisnosć Katalonskeje. Hnydom po tym chcył dźensa popołdnju španiski ministerski prezident Mariano Rajoy stejišćo zabrać k aktualnym po­dawkam kaž tež k wuprajenjam šefa katalanskeho regionalneho knježerstwa Carlesa Puigdemonta.

Puigdemont bě wčera w narěči před katalonskim parlamentom w Barcelonje njewočakowano připowědźił, zo su prócowanja wo njewotwisnosć Katalonskeje „na někotre tydźenje“ přetorhnjene, z čimž je wotpačenje přestorčene. Přičina za to je, zo so Puigdemont dale nadźija, zo móhło so španiske centralne knježerstwo tola hišće k rozmołwam předrěć, rozprawja powěsćernja dpa. Kaž wjacore španiske medije po narěči Puigdemonta powołujo so na knježerstwowe kruhi rozprawjachu, hódnoći centralne knježerstwo wčerawše wuwjedźenja přiwšěm jako wuwołanje njewotwisnosće.

Mjeztym hižo 11. raz zarjadowachu Choćebuske institucije a předewzaća „Nóc kreatiwnych hłójčkow“. Něhdźe 5 700 zajimcow wuži minjenu sobotu składnosć za kulisami dwaceći předewzaćow pohladać. W foyeru Carla-Thiemoweho-klinikuma běchu orga­nizatorojo na přikład mikroskopy přihotowali, při kotrychž móžachu wopytowarjo tójšto zajimaweho wobkedźbować a zhonić. Foto: Michael Helbig

Frankfurt nad Mohanom (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a francoski statny prezident Emmanuel Macron staj wčera wječor 69. Frankfurtske knižne wiki wotewrěłoj. W narěčomaj wuzběhnyštaj politikarjej, zo stej kultura a literatura zwjazanej. Na­jebać wšitke kontrowersy a wójny mjez Němskej a Francoskej bě kultura stajnje žiwa a je płody njesła. „Europa njeje ničo bjez kultury“, Macron podšmórny. Francoska je lětsa partner knižnych wikow, kotrež traja hač do njedźele.

Zahaja proces přećiwo Tolu

Istanbul (dpa/SN). Wjac hač pjeć měsacow po zajeću němskeje žurnalistki a přełožowarki Mesale Tolu w Turkowskej, zahaja dźensa proces přećiwo njej. 33lětna słuša k skupinje 18 wobskorženych, kotrymž wumjetuja terorowu propagandu a sobustawstwo lěwicarsko ekstremneje MLKP. Tolu hrozy jatba hač do 20 lět. Zwjazkowe knježerstwo žada sej dale pušćenje žurnalistki a znajmjeńša dalšich dźesać Němcow, kiž je w Turkowskej politiskich přičin dla zajatych.

Połoženje dale dramatiske

Pudl je so wo chaos na japanskim lětanišću Haneda w Tokiju postarał. Kaž japanski dźenik Yomiuri Shimbun zdźěli, je psyk pasažěra z transportneje boksy twochnył, kotruž chcychu runje do lěta­dła dowjezć. 40 mjeńšin je so psyk po ležownosći lětanišća honił, tak zo dyrbjachu wjacore čary zawrěć. Hnydom štyrnaće lětadłow njemóžeše přizemić abo wotlećeć. Hakle wobsedźerjej so poradźi, swojeho pudla skónčnje popadnyć.

Swojich hosći na kwasu z drogami zastarać chcyše njewjesta. Zastojnicy běchu ćah w bayerskim Freilassingu do směra na Salzburg kontrolowali a nerwoznu 33lětnu z marihuanu a 36 ecstasy-tabletami lepili. Te běchu za hosći jeje kwasa předwidźane, wona přizna. Dale wona powěda, zo sedźi nawoženja rubježnistwa dla w chorwatskim jastwje, hdźež chce so z nim zmandźelić.