Z wudaća: pjatk, 13 oktobera 2017

Předstaja poeziju

Tharandt. Basnje serbskeho spisowaćela-lyrikarja Benedikta Dyrlicha předstaja jutře nawječor w Sakskej Šwicy. Pod hesłom „Nebensache“ přednjese Drježdźanski dźiwadźelnik Jochen Heilmann w Tharandtskim ateljeju molerki-grafikarki Michele Cyranki teksty z Dyrlichowych knihow. Loni bě w LND wušła jeho zběrka „Zlět zelenych wuchačkow“.

Wo reformaciji w Hornjej Łužicy Brüssel. Wustajeńca „Wobliča reformacije Hornjeje Łužicy, Čěskeje a Šleskeje“ je nětko w Brüsselu widźeć. Wčera su ju w tamnišim němskim pósłanstwje wotewrěli. Direktorka Serbskeho muzeja Christina Boguszowa je přitomnych z fachowym přednoškom do materije zawjedła. Po Augsburgu je Brüssel druha stacija pućowanskeje wustajeńcy.

Knižne wiki wotewrjene

Prózdninski poskitk RCW přisporja zhromadnosć

Horni Hajnk (SN/MiR). Duch serbskeho spisowaćela Jurja Brězana je dale žiwy. A to nic jenož w swojim literarnym namrěwstwje, ně, dźensniši dźeń tež w zaběrje dźěći, kiž stajnje a zaso w jeho domskim w Hornim Hajnku přebywaja. „Dźěći čuja so tule, kaž zo bychu Jurjej Brězanej na wopyt přišli. Wone waža sej móžnosć, w jeho domskim přebywać směć a zadźerža so tuž tež kaž hosćo“, rjekny socialna dźěłaćerka Budyskeho Rěčneho cetruma WITAJ Franciska Zopic. Posrědkować socialnu kompetencu, hdyž sej jedyn druheho a wobsydstwo towarša waži a na přećela, wosebje pak tež na sebje samoho kedźbuje, je wotmysł tohole poskitka. Wospjet hižo za­rjaduje RCW w jednym z nazymskeju tydźenjow prózdninsku zaběru, kotraž je za wobdźělenych bjezpłatna. „Mamy tule, zwonka swěta połneho hary, najlěpše wuměnjenja za naš zaměr“, zwurazni Franciska Zopic, kotraž skutkuje w jeje powołanju wob tydźeń 30 hodźin na Work­elčanskej wyšej šuli a dalše dźesać jako mobilna socialna dźěłaćerka­ wosebje w Kamjenskej župje „Michał Hórnik“.

Milenka Rječcyna

Za jednoho je wón Krabat z Jitka, za druheho hólčec, kotryž po kraju chodźi a za přichodneho Janko Šajatović ze Žumberaka. Wšěm pak je wón tón, kiž tři ludy, mjenujcy Chorwatow, Němcow a Serbow ze sobu zwjazuje a wjacore rěče wobknježi – chodźo jako wojowar stareho a noweho časa po mjezach. Něhdy steješe wón ze swojej wosobinu za mnohe nadawki, dźensa za swoje duchowne namrěwstwo. Přeswědčić wo tym móže so kóždy w aktualnej wustajeńcy Budyskeho Serbskeho muzeja „KRABAT. Muž. Mytos. Marka“.

Młode wjelki Minakałskeje črjódy su wospjet čłowjekam chětro blisko přišli. Nětkole je Rěčičanski Kontaktny běrow „Wjelki w Sakskej“ na njezwučene zadźerženje zwěrjatow reagował.

Rěčicy (SN/JaW). We wobłuku sakskeho wjelčeho monitoringa wjelki w biosferowym rezerwaće Hornjołužiska hola a haty zešerjeja. Tak reaguje Kontaktny běrow „Wjelki w Sakskej“ na njedawne zetkanja młodych wjelkow z čłowjekami. „Wurjadnu dowolnosć je Sakska krajna direkcija tydźenja zarjadnistwu biosferoweho rezerwata w Stróži dała“, piše kontaktny běrow w nowinarskej zdźělence.

Nad Brětnjanskim jězorom blisko Wojerec mějachu wčera zawěrno jenož přewšo krótki šwihel. Najebać to jewješe so krótko po tym tale krasna tučel na njebju. Wobkedźbowar měješe začuće, zo by tónle přirodny zjaw ze swojimi pisanymi barbami pozdaću cyłu wjes Brětnju wobdawał. Radialny přeběh barbow pokazuje podobnosće ze spektralnymi barbami. Barbne swětła z mnohich dešćowych kapkow widźiš potom jako tučel. Foto: Silke Richter

Budyšin (SN). Zarjad za wukrajnikow Budyskeho wokrjesa bu za 8. Sakske myto za integraciju nominowany, zdźěli tamniši zarjad za zjawnostne dźěło. Wone steji lětsa pod hesłom „Integraciju wuhotować. Zhromadnje dobyć.“ Wuznamjenić maja so tři projekty abo iniciatiwy, kotrež běchu so w zańdźenych dwanaće měsacach na wosebite wašnje za integraciju ćěkancow a migrantow do towaršnosće zasadźili, je podpěrali a spěchowali. Přičina za poručenje Budyskeho zarjada wobkruća so z tym, zo su so sobudźěłaćerjo ze strukturu zarjada za wukrajnikow jako cyłk kwalifikowali. Zdobom maja na zarjedźe wot wšeho spočatka tež wěcny wobłuk za integraciju. To je po cyłej Sakskej jónkrótne.

66 projektow, towarstwow a iniciatiwow bu za myto namjetowanych. Tři myta, kóžde w hódnoće 2 000 eurow, chce wukrajna rada Sakskeje 17. nowembra w plenarnej žurli Sakskeho krajneho sejma přepodać. Patronatstwo ma prezidenta Sakskeho krajneho sejma dr. Matthias Rößler (CDU).

Wiehl (dpa/SN). Bywša předsydka AfD Frauke Petry je w interviewje z redakcisksej syću Němskeje připowědźiła, zo chce tak mjenowanu módru stronu załožić. Petry je jenož jedyn dźeń po wólbach zwjazkoweho sejma rjeknyła, zo nochce frakciji AfD sejma přisłušeć a je ze strony wustupiła. Z nowej stronu chce wona přesłapjenych konserwatiwnych wolerjow zdobyć, kotrymž je AfD přeprawicarska. Mjeztym je AfD w Sewjerorynsko-Westfalskej planowany stronski zjězd wěstotnych přičin dla wotprajiła.

Za Jamaika-koaliciju

Berlin (dpa/SN). W naprašowanju sćelaka ARD je so 57 procentow wobydlerjow Němskeje za Jamaika-koaliciju CDU/CSU, FDP a Zelenych wuprajiło. Třištwórćiny ludnosće wuchadźeja samo z toho, zo budźe mjenowana koalicija tež nastać. 21 procentow naprašowanych tole njewěri. Přichodne tydźenje zahaja strony sonděrowanske rozmołwy. Mjeztym hladaja politikarjo tež na wólby krajneho sejma w Delnjej Sakskej, hdźež leži po naprašowanjach SPD prědku.

Unesco w krizy

Hdyž słónco nad Kaliforniskej schadźa, je spóznać, što je woheń w minjenej nocy zničił. Tule je domske dospołnje wotpalene, jenož wuhenjej stej zwostałoj. W nocy na póndźelu su wohenje w Kaliforniskej wudyrili. Dotal je 31 ludźi při tym swoje žiwjenje přisadźiło. Tola ličba móhła hišće dale stupać, dokelž su wjacore sta ludźi zhubjeni. Foto: picture alliance/Mark Rightmire

Kofejownje z kóčkami, psykami, zajacami abo hadami su w Japanskej hižo dlěje trend. Nětko pak maja tam tež tajke, hdźež móža hosćo jěže majkać. W kofejowni z mjenom Hoot Hoot dadźa sej ludźo swój tykanc samo po boku žiwych sowow zesłodźeć. Trend, zwěrjata w kofejownjach zasadźeć, njeje w Japanskej jenož powabk za eksotiskim abo kurioznym, ale tyje zdobom lěpšemu wotpočinkej, su fachowcy přeswědčeni.

Při wobjedźe z bamžom Franciskusom staj jataj w italskim městačku Bologna twochnyłoj. Hromadźe z něhdźe dwaceći tamnymi zasudźenymi a pomoc potrěbnymi staj z bamžom w bazilice San Petronio wobjedowałoj a so prawdźepo­dobnje zhubiłoj. Dokal, to hižo znate njeje. Njejasne je zdobom, čehodla staj zasudźenaj. Chłostanje staj hižo wotsedźałoj. Přiwšěm steještaj pod dohladom, dokelž staj socialnje strašnaj.

Choćebuz (SN). Na 30lětne wobstaće zhladuje Choćebuska wobswětowa skupina wot dźensnišeho hač do njedźele w rjedźe zarjadowanjow Choćebuskeje iniciatiwy za předźěłanje. Cyłk je z cyrk­winskeje opozicije NDR nastał. Nětko měri skupina swoje aktiwity přećiwo zničenju wobswěta přez brunicowe jamy. Z njej wusko zwjazane je w Serbach mjeno aktiwneho čłona Reneja Šustera.