Z wudaća: pjatk, 10 nowembera 2017

Hórnikecy (AK/SN). Po mnohich inwesticijach wot lěta 2007 we łužiskej jězo­rinje je nětko wulke wužadanje, wob­hospodarjeć zjawnu infrastrukturu – turistiske­ šćežki, twarjenja a připrawy. „Za to trjebamy wutrajnosć a nošne financowanje“, potwjerdźi Daniel Just, jednaćel zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakskeje srjedu na dźesatej regio­nalnej konferency w Hórnikečanskej energijowej fabrice.

Praha (ČŽ/K/SN). Wustajeńca „Komunizm a jeho epocha“ je tuchwilu w Praze na Naměsće Václava Havela přistupna. Zarjadował je ju Institut za studij totalitarnych režimow (ÚSTR) ze sobudźěłom Němskeho historiskeho muzeja. Ekspo­zicija składnostnje 100. róčnicy Okto­berskeje rewolucije w Ruskej znazornja stawizny komunizma wot spočatka hač k jeho „nětčišej inkarnaciji“, na přikład w Chinje. 200 wobrazow a dokumentow na 24 taflach znazornja stawizny komunizma z cyłoswětoweho wida a nic jeno z europskeho aspekta.

„Komunistiske lubjenja wo lěpšim a zbožownišim­ přichodźe su miliony ludźi po cyłym swěće pozbudźeli a zahorjeli, knježenje komunizma pak bě za dalše miliony hrózba“, rjekny direktor ÚSTR Zdeněk Hazdra. Na čěskich­ materialijach steji „Komunizm je jeničke hibanje modernych stawiznow, kotrež je wjac swojich nawodow, funkcionarow a přiwisnikow moriło hač njepřećelow.“

Mnozy pólscy młodostni w kraju žanu perspektiwu njewidźa

Waršawa. Dźenik Rzeczpospolita a tydźenik Do Rzeczy wěnowaštej so tele dny hłuboko znjeměrnjacej temje. Z najnowšich ličbow wuchadźa, zo samomordarstwa mjez młodostnymi přiběraja. Lětsa zličichu zarjady hač do kónca oktobra 440 ludźi w starobje 13 do 18 lět, kotřiž chcychu sebje morić. 66 z nich je zemrěło. Loni zličichu měsačnje 40 pospytow, mjeztym je ličba na 44 wob měsac rozrostła. Samo sydom- do dwanaćelětne dźěći chcychu sej žiwjenje wzać; lětsa registrowachu­ sydom tajkich padow.

Lětuše wubědźowanje Łužiskeje hospodarskeje iniciatiwy wo najlěpše wobchodniske plany młodych předewzaćow je finalnu fazu docpěło. A móžemy wćipni być, štó 30. nowembra w Běłowodźanskej lodowej arenje myto abo wosebite myto přijimuje. Zo firmowi załožerjo z Hornjeje a srjedźneje Łužicy delnjołužiskim požadarjam mjeztym samozrozumliwa a runohódna konkurenca su, zwisuje ze zaměrnym skutkowanjom Łužiskeje hospodarskeje iniciatiwy přez krajnu mjezu. Loni je prěnje myto do Korzymja šło, lětsa łakatej předewzaći ze Slepoho a Běłeje Wody na wuznamjenjenje. To je tež tohodla dobre znamjo, dokelž budźe mytowanske zarjadowanje zdobom referenca na 85lětne wobstaće Běłowodźanskich liškow. A snadź budźe jedyn z teju „lokalneju“ faworitow mjez najlěpšimi. Wšojedne pak, štó cyle prědku steji: Kóždy zapodaty wobchodniski plan wiziju jednoho młodeho předewzaća zwobraznja. Axel Arlt

Předsydka rady Załožby za serbski lud Susann Šenkec hižo wjacore lěta we wobłuku Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) na europskej politiskej runinje sobu skutkuje. Wona je mjez druhim wobydlersku iniciatiwu FUEN Minority SafePack sobu załožiła. Serbske Nowiny su so z njej wo iniciatiwje rozmołwjeli.

Sće iniciatiwu hižo podpisała?

S. Šenkec: Wězo, sym dźě ze swojim skutkowanjom w FUEN iniciatiwu takrjec sobu zmóžniła. Jako třeća sym online podpisała, wědźo, kelko podpismow je hač k milionej hišće trěbnych.

Serbja w Němskej maja porno druhim mjeńšinam w Europje hižo dosć dobry mjeńšinowy škit. Čehodla měli woni wobydlersku iniciatiwu FUEN podpěrać?

Tež přichodnje njetrjebaja wopicy, lawy abo hady kaž tež wopytowarjo we Wojerowskim zwěrjencu zymu mrěć. Wojerowske zastaranske­ zawody (VBH) su swoje zrěčenje zastaranja z milinu a tepjenjom podlěšili. Jednaćel VBH Steffen Grigas, wulkonopawa­ Bert a jednaćel cookultury Arthur Kusber (wotlěwa) so nad podlěšenym partnerstwom wjesela. Foto: Felix Pal

Hač Južna Awstralska, Texas abo Kanada – wokoło 5 000 Serbow je w 19. lětstotku do zamórskich krajow wupućowało. Što pak bě jich pohnuło łužisku domiznu ze znatymi šćežkami, swójbnymi, susodami a přećelemi wopušćić a so na nimoměry strašnu a wobćežnu jězbu do dalokeho swěta nastajić? Z čim wón wabješe, štož jim domizna skićić njemóžeše? Kak wu­padaše „nowe“ žiwjenje wupućowarjow? A namakachu w cuzbje woprawdźe, za čimž so žedźachu?

njedźelu hornjoserbsce

11:00 Łužica tutón tydźeń – z powěsćowym přehladom tydźenja

11:20 Wobswětowje wědomi – w Ra­dworju

11:45 22 lět skupina Wólbernosće – rozprawa wo koncerće

12:00 Katolske nabožne wusyłanje

 (Hans-Friedrich Fischer)

po tym zbožopřeća

delnjoserbsce

12:30 Aktualny magacin – wo Choćebuskim filmowym festiwalu a wo swinjorězanju w Janšojcach

13:00 Žně w serbskej hudźbje (2)

13:30  Nabožne wusyłanje

 (Madlena Norbergowa)

po tym zbožopřeća

Wólberna róčnica

Chrósćicy. Jutře wo­swjeći skupina Wólbernosće na Krawčikec žurli w Chrósćicach 22. róčnicu załoženja. Započatk je w 19.30 hodź. Na hosći čaka koncert z jědnaće znatymi hitami­ a jědnaće prapremjerami. Koncert drje je wupředaty, ale poslednja kartka wulosuje so mjez wobdźělnikami naprašowanja za najwoblubowanišim spěwom skupiny na internetowej stronje wolbernosce.de.

Nowa sezona norow

Serbske Pazlicy. Po lětnej přestawce zahaja tež w Njebjelčanskej „Bjesadźe“ jutře­ w 19.30 hodź. z „wólbami princa“ nowu, 48. sezonu Serbskopazličanskeho karnewaloweho kluba. Byrnjež wšitke městna k sedźenju wupředate byli, maja při wječornej kasy hišće zbytne lisćiki.

Šachowe wubědźowanje

Radwor. Štóž rady šach hraje, tón je jutře, 11. nowembra, wot 11.11 hodź. w Radworskim „Swětliku“ na prawym městnje. Za dźěći wot dźesać lět hač k dorosćenym (bjez starobneje mjezy) organizuja tam Radworske kermušne šachowe wubědźowanje. Myta wopisuje zarjadowar jako „něšto žiwe“. Startowy pjenjez wučinja za dorosćenych tři eura.

Komedija pola Krawčikec

Pjatk 10.11. 19:00 Swětłowobrazowy přednošk w Ćišćanskim domje wohnjoweje wobory wo kolesowanju do Moskwy

Sobotu 11.11. 10:00 Wuchodźowanje na slědach Brigitty Reimann po Wojerecach z Angelu Potowski, Helenu a Martinom Schmidtom z čitanjom

  10:30 Hłowna zhromadźizna Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu w Złokomorowskim muzeju

  11:11 Zahajenje karnewaloweje sezony na Kulowskim torhošću

  11:11 Šachowy turněr w Radworskim „Swětliku“

  17:00 Swjatoměrćinowy ćah po Kulowje

  19:30 Koncert składnostnje 22lětneho wobstaća spěwneje skupiny Wólbernosće na žurli Krawčikec hosćenc­a w Chrósćicach, po tym reje

  19:30 Wólby princowskeho pora Serbskopazličanskeho karnewaloweho towarstwa w Njebjelčanskej „Bjesa­dźe“

  20:00 Kermušne reje w Radworskim hosćencu „Meja“

Njedźelu 12.11.  Kermuša w Radworju, Klětnom, Klukšu, Minakale, Rakecach, Wochozach a Chrjebi

  10:00 Mjezynarodne rańše piwko w Kulowskej wjace­zaměrowej hali

  16:00 Předstajenje komedije „Kurowa klinika ‚Wjesoła mysl‘“ lajskeje dźiwadłoweje skupiny Šunow-Ko­njecy na Chróšćanskej Krawčikec žurli