Z wudaća: wutora, 05 decembera 2017

Drježdźany (dpa/SN). Do konferency nutřkownych ministrow kónc tydźenja w Lipsku je jeje předsyda žadanja Sakskeje a Bayerskeje potwjerdźił, wěstotne połoženje w Syriskej znowa posudźować. Wón wočakuje na konferency, kotraž so štwórtk zahaja, na temu „wupokazanja do Syriskeje“ kontrowersu, „kotruž wjedu kruće po naležnosći, ale konkretnje na problemje“, rjekny sakski resortny šef Markus Ulbig (CDU) powěsćerni dpa. Zaměr iniciatiwy je, tak mjenowanych wohrožerjow a skućićelow chłostajomneho skutka ze Syriskeje do jich domizny wróćo słać, hdyž wěstotne połoženje to dowola. Skeptiske zwuki z kanclerskeho zarjada a zwjazkoweho nutřkowneho ministerstwa jeho njetraša.

Ulbig je skerje na wid zwjazkoweho knježerstwa wćipny. „Wšako dyrbi zwjazkowemu knježerstwu wězo tež wěstota ludźi w zwjazkowej republice na wutrobje ležeć.“ Njeńdźe wo ludźi, kotřiž su před wójnu ćěkali a maja dowolnosć tu być. Poslědnje pohódnoćenje wěstotneho połoženja w Syriskej je z lěta 2012.

Wo pěstowanju domizny a nałožkow chcyše frakcija CDU wjace zhonić

Podstupim (SN/at). Pěstowanje domizny a nałožkow w Braniborskej je wusko ze serbskimi aktiwitami zwjazane. To wuchadźa z wotmołwy ministerki za wědomosć, slědźenje a kulturu dr. Martiny Münch (SPD) na wulke naprašowanje frakcije CDU w Krajnym sejmje Braniborskeje. Na zakładźe 45 prašenjow k wobłukam połoženje pěstowanja domizny a nałožkow, jeho česćowanje a spěchowanje, młodźinske dźěło a integracija w jeho ramiku kaž tež chroniki w kraju su sej opozicionelni křěsćanscy demokraća wotmołwy krajneho knježerstwa wuprosyli. Za wobsahi delnjołužiskeje specifiki njeje so frakcija CDU eksplicitnje zajimowała. Delnjoserbskim aktiwitam mjez 2010 a 2017 pak so ministerka kedźbyhódnje wěnuje, hačrunjež tu „jenož punktualnje informacije předleža“.

Serbski aspekt je wobšěrnje wob­jednany. Tak, kaž je braniborska ministerka za wědomosć, slědźenje a kulturu dr. Martina Münch (SPD) na wulke naprašowanje frakcije CDU w Krajnym sejmje Braniborskeje nastupajo temu domiznu a nałožki reagowała, njeswědči jenož wo přichilnosći k rěčnymaj mjeńšinomaj w kraju, ale zo ma wšitko w zwisku z delnjoserbšćinu za wažny wobstatk při pěstowanju domizny a nałožkow. Na přikład je tabulka přidata, kotraž wšitke towarstwa wot wjesneje hač do nadregionalneje runiny nalistuje, kotrež wěnuja so w swojim skutkowanju delnjoserbskim, ale tež delnjoněmskim tradicijam a nałožkam. Minis­terka njeje so w swojej wotmołwje wobeju mjeńšinoweju rěčow a z tym zwjazanymi nałožkami wzdała, štož je imanentny poćah­ k domiznje rěčnikow. Wobšěrnosć k tomu podatych informacijow překwapja. Axel Arlt

Adwent je čas wosebiteje dohodowneje wustajeńcy tež w Dešnjanskim domizniskim muzeju. „Domčki z klockow – historiske dźěćace hrajki“ móžeš tam wobdźiwać a snano tu abo tamnu dopomnjenku na swójske dźěćatstwo wotkryć. Drjewjane wudźěłki běchu husto pod hodownym štomom jako dar leželi, a dźěći mějachu tajke jara rady. Petra a Kornelius Kusch (wotprawa) staj přehladku přihotowałoj. Pokazane hrajki posrědkuja zajimany wulět do stawiznow, wšako bě kóžda z nich jónu raz dar łužiskemu dźěsću. Z adwentnym spěwanjom chóra Łužyca zawčerawšim w Dešnjanskej cyrkwi su wosebitu wustajeńcu wotewrěli. Foto: Michael Helbig

Gmejnski radźićel Swobodneho wolerskeho zjednoćenstwa Delany Jan Hrjehor z Róžanta wěnuje so w swojim připisu pod nadpismom „Tež srjedź tunla swětło było“ rozprawnistwu wo gmejnskej radźe w Serbskich Nowinach z 23. nowembra a měni:

Jenož pjeć lajskich hrajerjow za nowu serbsku inscenaciju „Paradiz w dobrej stwě“ je sej Němsko-Serbske ludowe dźiwadło na wčerawšim­ castingu zdobyło. Za inscenaciju pak trjebaja 15 ludźi wot młodostneho hač k wuměnkarjej, kotřiž maja skupinu turistow hrać. Tohodla NSLDź nětko dale za hrajerjemi pyta. Foto: SN/Maćij Bulank

Pančicy-Kukow (AK/SN). Wjele zajimawych wudźěłkow cistercienskich sotrow budu pjatk a sobotu, 8. a 9. decembra, na lětušich adwentnych wikach klóštra Marijineje hwězdy w Pančicach-Kukowje w poskitku. „Wudźěłki so derje do adwentneho časa hodźa“, wjeseli so Karina Čižankowa z klóšterskeho wobchoda. Hromadźe ze sotrami konwentna, z dźěłarnjemi swjateho Michała a z Křesćansko-socialnym kubłanskim skutkom (CSB) wona wiki přihotuje. Tež twarski nawoda klóštra Daniel Rychtar je do přihotow zapřijaty. Prěni raz wotměja so wiki­ na klóšterskim dworje.

Dźěłarnje za zbrašenych změja na nich wjacore stejnišća, přeradźi nawodnica Karin Ziesch. Mjez druhim poskićuja keramiku, swěčki, pječwo a dalše wudźěłki. Zbrašeni jednotliwe stejnišća sobu natwarja a tež hodowne štomy sobu předawaja. Swójske stejnišćo změja tohorunja klóšterske sotry, kotrež chcedźa likery, wšelku sól, wolij, kisało a dalše předawać.

Při wjesnym wuwiću chcedźa serbsku rěč a kulturu spěchować

Rowno (AK/SN). Strukturnu změnu w srjedźnej Łužicy chcedźa w Rownom aktiwnje a kreatiwnje přewodźeć. Tomu móže kóždy wobydler přinošować. „Chcemy, zo móžemy we wsy dale derje žiwi być a zo so wjes wuwiła“, rjekny wjesny předstejićer Matthias Jainsch minjeny­ pjatk na informaciskim zarjadowanju před 60 wobydlerjemi.

Tuchwilu zdźěła dźěłowa skupina wuwićowy koncept. „Ćežišćo wuwića je trojozynk mjez Njepilic statokom, Witaj-pěstowarnju „Milenka“ a łužiskim centrumom za europske narodne mjeńšiny“, rozłoži Jainsch. W pěstowarni maja 45 městnow. Dokelž pak su wone na tři poschody rozdźělene, faworizuja nowotwar ze 60 městnami. Dotalnu pěstowarnju móhli potom jako wjesny towarstwowy dom wužiwać. Dale zachować ma so Njepilic statok, hdźež pěstuja serbske tradicije a nałožki w běhu lěta.

Drohe awto pokradnył

Zhorjelc. Wosobowe awto typa Mercedes w hódnoće něhdźe 100 000 eurow je 26lětny muž zawčerawšim popołdnju w Bochumje pokradnył. Kaž GPS-system awta wobsedźerjej přeradźi, bě jězdźidło wčera dopołdnja do směra na Zhorjelc po puću. Při hraničnym přechodźe dyrbješe Mercedes zastać, štož policija wuži a paducha zaja.

Wo palestinskim konflikće

Njebjelčicy. Zhromadne zarjadowanje Sakskeje krajneje centrale za politiske kubłanje­, Budyskeje ludoweje uniwersity a Njebjelčanskeje gmejny wotměje so jutře, srjedu, w 19 hodź. w Njebjelčanskim gmejnskim centrumje. Tam porěči po­litiski a komunikaciski wědomostnik Andreas Heinrich wo palestinskim konflikće. Wón zaběra so z prašenjom, hdźe su korjenje konflikta, štó zastupuje kotre zajimy a kak hodźał so problem rozrisać. Zastup je darmotny.

Wječorny kraj w srjedźišću

Smochćicy. „Jenož ideologija? – Předstawy wo wječornym kraju w nowšej diskusiji“ rěka hesło přichodneho zarjadowanja w rjedźe „Budyske rozmołwy“, kotrež wotměje so jutře, srjedu, w 19.30 hodź. w Smochčanskim Domje biskopa Bena. Referent je prof. dr. Joachim Schmiedl. Theologa wuwučuje srjedźne a nowše cyrkwinske stawizny.