Z wudaća: srjeda, 10 januara 2018

Delenjo pytaja dirigenta

Konjecy. Serbski muski chór Delany dyrbi so za nowym wuměłskim nawodu rozhladować. Tuchwilny dirigent Handrij Henčl zastojnstwo kónc junija złoži, kaž wón spěwarjam wčera připowědźi. Priwatne přičiny, ale tež fakt, zo njeje za čas swojeho skutkowanja młodych spěwarjow do chóra zwabić a w nim dźeržeć móhł, su jeho pohnuli wuměłski nawod ćělesa spušćić.

Łužiske ministerstwo trěbne

Choćebuz. Za wutworjenje łužiskeho ministerstwa, kotrež ma swoje sydło tež w regionje měć, je so krajny předsyda a šef frakcije CDU w Krajnym sejmje Braniborskeje Ingo Senftleben wuprajił. „Hdyž prajimy, zo je nam region tak wažny, měli kompetency za jeho wuwiće we łužiskim minister­stwje wjazać“, rjekny Senftleben w rozmołwje z nowinu Lausitzer Rundschau, přilubjejo, zo z braniborskej CDU tajke ministerstwo budźe.

Wěcownosć město denunciacije

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je na wčerawšim nowolětnym přijeću za zasłužbnych wobydlerjow w Berlinskim hrodźe Bellevue sylnosć demokratije wuzběhnył, tež w času, hdźež je ćežko nowe zwjazkowe knježerstwo wutworić. Přeprošeny bě tež Wolfgang Kotisek z Brězowki, kiž witaše hosćićela a jeho mandźelsku Elke Büdenbender serbsce z „dobry dźeń“. Jako dar bě­ jemu chroniku a CD Slepjanskeho folklorneho ansambla přepodał. Steinmeier kulturnikej zwjeseleny rjekny, zo „měli ze serb­­skej kulturu dale činić“. Foto: Nowinski a informaciski zarjad zwjazkoweho knježerstwa/Steffen Kugler

2. měrca planuje Towarstwo Serbski kulturny turizm (SKT) swoju hłownu zhromadźiznu. Wo přihotach je so Měrćin­ Weclich z projektowej managerku SKT Ines Kunzendorf rozmołwjał.

Što běchu loni wjerški dźěławosće towarstwa, kotrež ma 19 čłonow?

I. Kunzendorf: Po tym zo dyrbješe Marko Kowar zastojnstwo předsydy SKT druhich nadawkow dla złožić, móžachmy na hłownej a wólbnej zhomadźiznje Manfreda Hermaša za funkciju zdobyć. Zastupjene bě SKT na Drježdźanskich pućo­wanskich wikach, přewjedźechmy lětnu ekskursiju z 25 wobdźělnikami na Lědy a wokolinu a podpěrachmy našu čłonku Corneliju Schnippa, zo by kładźity dom w Lěskej zachować móhła.

Što njeje so zešlachćiło?

I. Kunzendorf: Zwoprawdźić njemóžachmy projekt, woznamjenić pućniki na ko­lesowarskej šćežce Serbske impre­sije z lipowym łopješkom. Bohužel dyrbješe SKT přisłušace Wojerowske pućowanske předewzaće „kraj a ludźo“ insolwencu přizjewić.

Kak bě SKT do wuwića turizma we Łužicy integrowany?

Serbska zakładna šula Budyšin jara derje wotrěznyła

Berlin/Budyšin (SN/MiR). Kultusowa mi­nisterska konferenca je wobzamknyła zwjazkowe kraje na polu kubłanja prawidłownje mjez sobu přirunować. Kóžde pjeć lět přewjeduje tuž Institut za wuwiwanje kwality na polu kubłanja (IQB) pola Humboldtoweje uniwersity Berlin test inteligency w 4. lětniku, a to w předmjetomaj matematika a němčina. Serbšćina swojeje specifiki w dwurěčnej Łužicy dla nima w cyłoněmskim tesće žanu relewancu. Přiwšěm su tež kubłanišća, hdźež serbšćinu wuwučuja, zapřijate.

Zhorjelc (AK/SN). Wobydlerjo Zhorjelskeho wokrjesa ćěkancow a migrantow zwjetša ćerpja, nimaja pak jich za runoprawnych. To je jedyn z wuslědkow najnowšeho woprašowanja w naležnosći, kotrež su wčera w Zhorjelcu předstajili. W nadawku krajnoradneho zarjada bě­štej so Zhorjelski Institut za komunika­ciju, informaciju a kubłanje kaž tež Lipšćanska Towaršnosć za analyzu wikow a strategiju loni w nowembru a decembru telefonisce reprezentatiwnje tysac wobydlerjow woprašowałoj. Sakske statne ministerstwo za socialne a škit pře­trjebarjow bě studiju financowało.

Při woprašowanju so mjez druhim wukopa, zo chce wjetšina ludźi ličbu nowych ćěkancow we wokrjesu Zhorjelc wobmjezować. Kriminelnych wukrajnikow dyrbjeli zamołwići konsekwentnje wupokazać. Na tamnym boku měli so připóznaći ćěkancy tak derje kaž móžno integrować.

Budyšin (SN/bn). Serbski ludowy ansambl je dźensa z prapremjeru „Kak je hawron ptači kwas zaspał“ lětušu ptačokwasnu sezonu zahajił. Program za dźěći z pjera Jěwy-Marje Čornakec stej chór a orchester SLA pod nawodom dirigentki Soyoung Kim w režiji Ursa Schleiffa wuspěšnje předstajiłoj. Inscenaciju chcedźa po dźensnišimaj předstajenjomaj hišće 23 króć po cyłej Łužicy pokazać. Wosebitosć a nowosć produkcije je, zo stej nimo hornjo- a delnjoserbskeje tež dwurěčnej serbsko-němskej wersiji po koncepće 2plus Rěčneho centruma WITAJ zdźěłanej. „Inscenacija je tak tež přihladowarjam bjez znajomosćow serbšćiny zrozumliwa,“ rozłoži jednaćelka SLA Diana Wagnerec tónle krok na wčerawšej nowinarskej konferency.

Berlin (dpa/SN). Najebać zwadu wo da­ledawanje internych informacijow su wodźacy zastupnicy CDU, CSU a SPD do dźensnišich sonděrowanskich rozmołwow k wutworjenju knježerstwoweje koalicije dźensa signale nadźije wusyłali. Dotalne rozmołwy su „dobry zakład dowěry a kolegialnosće“, rjekny generalny sekretar CSU Andreas Scheuer w Berlinje. Prěnje mjezywuslědki drje hižo předleža, přiwšěm prošeše Scheuer wo sćerpnosć. Sonděrowanja traja po planje hač do jutřišeho wječora.

K zetkanju zwólniwy

Seoul (dpa/SN). Prezident Južneje Koreje Moon Jae In je zwólniwy so ze sewjero­korejskim mócnarjm Kimom Jong Unom zetkać, su-li „wuměnjenja prawe“. By-li ke „konkretnym wuslědkam“ dóšło, by wón tajkemu zetkanju přihłosował, rjekny Moon w stolicy Seoulu. Kónčny zaměr je dalšej wójnje zadźěwać a wšitke jadrowe brónje na korejskej połkupje wotstronić. Wčera běštej so delegaciji wobeju krajow dojednałoj swoje poćahi polěpšić. Sewjerna Koreja chcyła w februaru delegaciju na Olympiske zymske hry do južnoko­rejskeho Pyeongchanga pósłać.

Staji prašenje dowěry

W Smochčanskim składźe žita pakuja tuchwilu 4 000 šulskich nachribjetnikow, kotrež chcedźa hišće w januaru do Tansanije pósłać. Tajku akciju ewangelski cyrkwinski wobwod Budyšin-Kamjenc mjeztym 12. króć organizuje. Katrin Pilz, Reinhard Pappai a Claudia­ Mickel-Fabian (wotlěwa) maja tuž tójšto dźěła. Foto: Carmen Schumann

Brüssel/Waršawa (dpa/SN). Tři tydźenje po zahajenju prawniskostatneho jednanja Europskeje unije přećiwo Pólskej so Waršawa a komisija EU zaso zbližatej. Prezident komisije Jean-Claude Juncker přija wčera wječor ministerskeho prezidenta Mateusza Morawieckeho w Brüsselu. Při tym staj wobaj zwólniwosć k dialogej signalizowałoj. Komisija nadźija so nětko konstruktiwneho rozri­sanja, kaž rěčnik Junckera zdźěli.

Komisija EU bě w decembru justicneje reformy w Pólskej dla sankciske jednanje po artiklu 7 europskich zrěčenjow zaha­jiła, dokelž ma prawniskostatnosć a dźělenje mocy w Pólskej za wohrožene. Dotal njesłyšana to eskalacija w zwadźe wo čłonski kraj EU.

Ćěkańca po spadnej role při domje je so paduchej w Frankfurće nad Mohanom dospołnje nimokuliła. Wón padny z druheho poschoda a złama sej wjacore kosće. 27lětny bě so do běrowoweho twarjenja zadobył, při čimž aktiwizowaše alarmowu připrawu. W panice je z woknom won zalězł a spytał, po role ćeknyć. Ta pak so wułama a wopity muž padny do hłubiny.

Za wobchad njekmane nakładne awto je zwjazkowa policija na awtodróze A 4 pola Budyšina zadźeržała. Při Lkw-ju pobrachowaše jedne koleso. 40lětny šofer njebě skóncowane koleso wuměnił, ale měješe wósku bjez kolesa z pasami horje zwja­zanu. Tak bě wón ze 14 tonami awtowych dźělow po puću. Policistam wšak na­padny, zo so připowěšak strašnje na prawy bok chila. Na wotpočnišću pola Sło­neje Boršće woni strašnu jězbu zakón­čichu.