Z wudaća: póndźela, 19 februara 2018

Na srjedźiznu so wusměrić

Köln/Berlin. Wjetšina ludźi w Němskej měni z widom na zwadu wusměrjenja CDU dla, zo měła so strona wo politisku srjedźiznu starać. To wuchadźa z naprašowanja instituta Forsa w nadawku sćelakow RTL a n-tv. Po tym přihłosujetej dwě třećinje woprašanych (66 procentow) kursej srjedźizny. Mjez přiwisnikami unije je jich samo 75 procentow.

Škit před wulkej wodu polěpšić

Wojerecy. Łužiske jězory maja wulku wodu Čorneho Halštrowa wotpopadnyć. Wotpowědny projekt stej Sakska a Braniborska do programa za škit před wulkej wodu zapřijałoj. Jězory móhli hač do 60 milionow kubiknych metrow wody wotpopadnyć. Tuchwilu fachowcy pruwuja, hač su brjohi wěste dosć. Planowane maja­, při- a wottoki Čorneho Halštrowa při wjacorych wodźiznach powjetšić.

Mjenje dźěći ma ćeže z chribjetom

Inscenacija NSLDź „Paradiz w dobrej stwě“ raz komedija raz tragedija

Budyšin (SN/bn). Nowa hornjoserbska inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Paradiz w dobrej stwě“ je sobotu swoju wuspěšnu premjeru na hłownym jewišću Budyskeho domu dožiwiła. Něhdźe 300 přihladowarjow mytowaše kóždu scenu prěnjeho dźěla hry z přikleskom a placaše nimo toho k jewjacym so ludowym hudźbnym štučkam. Sylny bě – po wokomiku ćišiny – tež aplaws, jako so kruch njejapcy skónči.

Do předstajenja witaše zastupjerka intendanta za serbske dźiwadło Madleńka Šołćic hosći a skedźbni na to, zo „bu před 70 lětami powołanske serbske dźiwadło załožene. Tež tohodla smy sej lětsa skupinu lajskich hrajerjow přeprosyli, zo bychu našu inscenaciju wobohaćili. Serbske ludowe dźiwadło bě wšak so z laj­skeho cyłka wutworiło a dźensa hišće zepěra so jewišćowe wuměłstwo, nic jenož pola nas, na wólnočasny angažement zwonka profesionalnych strukturow.“

Choćebuz (SN/MiR). „Wuskutki wudobywanja brunicy na wobswět su jara problematiske“, rjekny čłon peticiskeho wuběrka Europskeje unije Pál Csáky (EPP, SK) minjeny pjatk na nowinarskej konferency w Choćebuzu. Zdobom wón zwurazni, zo njeje industrija „přichodakmana“. Zhromadnje z koleginomaj bě Madźar ze Słowakskeje na iniciatiwu Hanza Wylema-Kella na třidnjowskej sonděrowanskej jězbje w Braniborskej přebywał. Wylem-Kell bě z podpěru Łužiskeje aliancy w peticijomaj Europskej uniji na wohroženje wobswěta wudobywanja brunicy dla a na škit narodneje mjeńšiny Serbow skedźbnił.

W nalětniku wotměje so po cyłej Sakskej­ wotewrjeny tydźeń sakskich přede­wzaćow. Pod hesłom „Schau rein“ přeproša předewzaćeljo wot 12. do 17. měrca šulerjow a šulerki wot 7. lětnika do swojich zawodow.

Budyšin (SN/MiR.) Mjez poskićerjemi su wjetše kaž tež mjeńše zawody. Tak maja młodostni składnosć, so wo wšelakich powołanjach wobhonić. Je to najwjetša iniciatiwa za powołansku orientaciju po cyłej Sakskej. Tuchwilu steji na lisćinje nimale 400 wšelakich powołanjow w najwšelakorišich směrach, kotrež móža šulerjo nawuknyć.

Akcija ma njewšědnje dobry poćah k praksy. Kóždolětnje wotměwacy so projekt sakske ministerstwo za hospodarstwo, dźěło a wobchad kaž tež kul­tusowe ministerstwo financielnje a wob­sahowje podpěrujetej. Hač do 5. měrca móža so zajimcy za akciju, kotruž přewjedu pod hesłom „Misija njeznaty powołanski swět“ na internetnej stronje www.schau-rein-sachsen.de přizjewić.

28 porow, młode žony w delnjołužiskej narodnej drasće, su sobotu w měšćanskimaj dźělomaj Wětošowa, w Długach (Fleißdorf) a Njabožkojcach (Naundorf), zapust swjećili. Organizował bě ćah za delnjoserbski nałožk mjez druhim Torsten Mroß (srjedźa). Šulerce Choćebuskeho Delnjoserbskeho gymnazija Justine Grabia (nalěwo) a Annabelle Mroß (naprawo) stej sobuskutkowacych a hosći delnjoserbsce witałoj. Po małym kole po Długach pozasta ćah jako prěnje pola najstaršeho wobydlerja Lothara­ Gärtnera a pola najstaršeje wobydlerki Anni Neumann. Runje tak wopytachu zapustnicy najstaršeju wobydlerjow w Njabožkojcach. Foto: Peter Becker

Lüchow-Dannenberg (SN/JaW). Horstka přećelow Serbow je sobotu w Lüchowje-Dannenbergu towarstwo Serbski přećelski a dźěłowy kruh załožiła. Za předsydu wu­zwolichu na załoženskej zhromadźiznje Ernsta Steltu, zdźěli towarstwo na naprašowanje. Cyłk ma tuchwilu dźesać čłonow, pjeć dalšich je čłonstwo přizjewiło.

Kaž wuchadźa z wustawkow, kotrež Serbskim Nowinam předleža, je sej towarstwo za prěnjorjadny nadawk stajiło, „drjewjansko-połobske herbstwo historiskeho kulturneho regiona Hannoverskeho Wendlanda kaž tež zhromadne serbske namrěwstwo susodnych regionow spěchować a wožiwić“.

„Wosebje wažne je nam wuske zhromadne dźěło z Domowinu, a to hłownje w nadregionalnym serbsko-słowjanskim muzejowym kruhu“, rěka z předsydstwa towarstwa. Dale su sej za nadawk stajili serbske korjenje wsow regiona a tam bydlacych swójbow přeslědźić kaž tež wotemrětu drjewansko-połobšćinu wožiwić. Swoje skutkowanje financować chcedźa předewšěm z přinoškow a pjenježnych darow kaž tohorunja ze zjawnych spěchowanskich pjenjez.

Berlin (dpa/SN). Za zasadźenje Zwjazkoweje wobory klětu w spěšnozakročenskim wójsku NATO njepobrachuja jednotkam jenož tanki, ale tež škitne lacy, zymska drasta a stany. To wuchadźa z dokumenta wojerskeho komanda, z kotrehož Rheinische Post w dźensnišim wudaću cituje. Parlamentownicy reaguja rozhorjeni. Tajke dźěry w zastaranju, samo­ při wažnych předewzaćach NATO, „njemóžemy a njebudźemy akceptować“, praji zakitowanski eksperta SPD Fritz Felgentreu nowinje.

Čłonojo SPD měli wothłosować

Drježdźany (dpa/SN). Generalna sekretarka sakskeje SPD Daniela Kolbe so nadźija, zo so tudyši towaršojo w bohatej ličbje na sobustawskim rozsudźe wo nowej wulkej koaliciji w Berlinje wobdźěla. „Namołwjamy tohodla wšěch čłonow, swoje hłosowanske prawo wužiwać“, rjekny Kolbe powěsćerni dpa. Wot jutřišeje wutory móže nimale 5 400 sakskich socialdemokratow wo z uniju wujednanym koaliciskim zrěčenju wothłosować.

Šěsć lět jastwa za Lindu W.

Awtor Gwee Li Sui prezentuje knihu, kotraž wopisuje, kak wobydlerjo Singapura mjez sobu komunikuja. Singlišćina je měšeńca z tamnišich štyrjoch oficialnych rěčow jendźelšćina, malajzišćiny, mandarin a tamilšćiny. W njej zakótwjene su tež hišće wurazy z lokalnych dialektow, kaž su to bengalšćina, hokkien abo kantonezišćina. Prjedy mějachu mnozy ludźo singlišćinu za tróšku njeluby dialekt małych ludźi. Dźensa je wjetšina horda na nju. Foto: Zubaidah Abdul Jalil/dpa

Dwanaćelětny je w Berlinje-Spandauwje spěšnik ICE prawdźepodobnje za mě­šćansku železnicu měł a tak město do centruma stolicy do Wolfsburga jěł. Po puću je hólčec přewodźerce w ćahu napadnył, na čož wona zwjazkowu policiju zawoła. Zastojnicy pachoła we Wolfs­burgu přewzachu a informowachu jeho staršeju. Z přichodnym ćahom pósłachu syna – pod dohladom dalšeho přewodźerja – wróćo do Spandauwa, hdźež staršej na njeho hižo čakaštaj.

Paduch drjewa bě swoje awto w porynsko-pfalcskej gmejnje Ellerstadt tak połne nakładował, zo je na polu tčacy wostał. Policija nańdźe njezamknjene wozydło w nocy na njedźelu blisko składźišća drjewa. Mějićelka awta zastojnikam rjekny, zo bě mandźelski z nim po puću. Z přiwuznymi smědźeše wona drjewo wčera na składźišću wróćo staplować.

Berlin (dpa/SN). Posaarska ministerska prezidentka Annegret Kramp-Karrenbauer ma Petera Taubera w zastojnstwje generalneho sekretara CDU naslědować. Tauber bě dźensa dopołdnja načolnym stronskim gremijam swój wotstup rozjasnił. Kaž powěsćernja dpa rozprawja, je zwjazkowa kanclerka a předsydka CDU Angela Merkel Kramp-Karrenbauer namjetowała. Hižo na zjězdźe 26. februara chcedźa wusku dowěrnicu kanclerki do zastojnstwa stronskeje managerki wu­zwolić. Wona je znata za swój wěcowny a analytiski dźěłowy stil.