Z wudaća: póndźela, 12 měrca 2018

Wuspěšna prapremjera

Budyšin. Na hłownym jewišću Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła je minjeny pjatk inscenacija „Łužiske kwartěry abo Rus w pincy“ swoju prapremjeru dožiwiła. W přitomnosći awtora Ralpha Oehmy předstajichu kruch, kotryž běchu we wobłuku wubědźowanja „Łužicy 2017“ z prěnim městnom mytowali.

Zhromadne dźěło móžne

Budyšin. Móžnosće zhromadneho dźěła w lěwicarskim spektrumje towaršnosće su. To zwěsćichu zastupjerjo wo­krjesnych a městnych zwjazkow SPD, Lěwicy a Zwjazka 90/Zelenych w Budyskim wokrjesu na wuměnje sobotu w Budyšinje. Přitomni su mjez druhim poměr mjez stronami, wobchadźenje z AfD, politiku ćěkancam napřećo kaž tež škit klimy a energijowy přewrót rozjimali.

Potrjeby dźěći wobkedźbować

Budyšin (SN/bn). Hudźbnicy Serbskeho ludoweho ansambla Trio con moto a dźiwadźelnik Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Měrko Brankačk su pjatk swój program „Moja archa Horni Hajnk“ prěni raz wuspěšnje hornjoserbsce předstajili. Na z přestawku nimale połdrahodźinskim hudźbno-literarnym wječoru hrajachu instrumentalisća wjacore twórby wšelakich dobow. Měrko Brankačk čitaše k tomu wujimki z knihi Jurja Brězana, kotraž je zarjadowanju mjeno spožčiła.

Wjele młodostnych na hłownej zhromadźiznje župy „Michał Hórnik“

Chrósćicy (SN/MWj). Domowina chce so zhromadnje z gmejnu Pančicy-Kukow a Załožbu za serbski lud wo to starać, zo by so za Muzej Ćišinskeho spomóžne rozrisanje namakało, zo by wón dale wobstał a přistupny był. To přilubi předsyda ­Domowiny Dawid Statnik minjeny pjatk na hłownej a wólbnej zhromadźi­znje župy „Michał Hórnik“ w Chrósćicach. Do toho bě Trudla Kuringowa porokowała, zo so wokomiknje nichtó za muzej zamołwity nječuje.

Zahajiła je hłownu zhromadźiznu Paulina Liznarjec ze Serbskich Pazlic na serbskich husličkach. Nimale połsta delegatam přednjese županka Zala Cyžowa rozprawu wo dźěławosći župy w minjenymaj lětomaj po zašłej hłownej zhromadźiznje we Wotrowje. Wona naspomni zarjadowanja kaž swójbnu schadźowanku, dźěłarnički wo serbskej drasće, projektne dny za šulerjow w Hornim Hajnku, pisanske wubědźowanje, kubłansku jězbu, župnu kermušku a tójšto dalšich. Z wupruwowanym dźěłowym planom chcedźa tež přichodnje pokročować.

Budyski Powołanskošulski centrum za hospodarstwo a techniku wabi kóžde lěto z dnjom wotewrjenych duri wo šulerjow. Serbscy młodostni a dorosćeni su tam na Serbskej fachowej šuli za socialne wosebje witani.

Budyšin (CS/SN). Wopyt powołanskeje fachoweje šule z wusměrjenjom socialne na Budyskim Powołanskošulskim centrumje za hospodarstwo a techniku je w zasadźe wuměnjenje za dalše wukubłanje na kubłarja na Serbskej fachowej šuli za socialne w Budyšinje. W běhu dweju lět so šulerjo na socialneho asistenta wukubłuja. Hakle z tajkim wotzamknjenjom móža so za třilětne połnočasowe wukubłanje na kubłarja požadać. Tež powołanje přewodźace wukubłanje je móžne, kotrež štyri lěta traje. Puć ke kubłarjej pak hodźi so tež po druhim puću nastupić. Tu maja požadarjo dopokazać powołanske skutkowanje na druhim polu, znajmjeńša dweju lět. Štóž je hižo w kubłanskim a hladanskim powołanju dźěłał, móže so po sydom lětach skutkowanja na kubłarja wukubłać dać.

CSU je funkcionara Zwjazka wuhnatych za noweho społnomócnjeneho za prašenja wusydlencow a narodnych mjeńšin namjetowała. Mjeńšinowa rada to tuchwilu komentować nochce.

Berlin/Budyšin (SN/at). Štó budźe nowy społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za wusydlencow a narodne mjeńšiny? Tele prašenje rozjimachu zastupjerjo Danow, Frizow, Serbow kaž tež Sintow a Romow na posedźenju mjeńšinoweje rady kónc tydźenja w Berlinje.

W nowym zwjazkowym knježerstwje přewozmje CSU nutřkowny ressort. A kaž strona minjenu póndźelu w Mnichowje zdźěli, je Bernd Fabritius jako naslědnik Hartmuta Koschyka w zastojnstwje społnomócnjeneho za prašenja wusydlencow předwidźany. W padźe powołanja by Fabritius, kiž je aktualny předsyda Zwjazka wuhnatych (BdV), prěnja wosoba w tej funkciji był, kiž zwjazkowemu sejmje njepřisłuša. Hačrunjež je pola CSU jeničce rěč wo „społnomócnjenym za prašenja wusydlencow“, wuchadźeja wobkedźbowarjo z toho, zo słuša zamołwitosć za naležnosće awtochtonych mjeńšin w Němskej dale k nadawkam społnomócnje­neho. BdV to z powěsću potwjerdźi.

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je swój namjet zaćisnył, starobnu hranicu za nakup wěstych bróni wot 18 na 21 lět zwyšić. Tole wuchadźa z najnowšeho koncepta Běłeho domu k zwyšenju wěstoty na šulach. Tam njeje wo tajkej starobnej hranicy hižo žana rěč. Město toho chcył Trump jako konsekwencu ze šulskeho masakra w Floridźe nětko wučerjow we wobchadźe z brónjemi lěpje trenować.

Słowakski minister wotstupi

Bratislava (dpa/SN). Po morjenju žurnalista Jána Kuciaka a jeho slubjeneje je słowakski nutřkowny minister Robert Kaliňák swój wotstup připowědźił. Tak chcył wón k tomu přinošować, zo so politiske połoženje w Słowakskej zaso změruje, Kaliňák dźensa rjekny. Na najwjetšej demonstraciji po politiskim přewróće bě sej minjeny pjatk wjace hač 30 000 ludźi konsekwency a přepytowanje złóstnistwa žadało. Kuciak bě splećenje politi­karjow a italskeje mafije wotkrył.

Werbalne nadpady AfD

Wo njewšědnym „wuswobodźenju jateho“ rozprawja policija w badensko-württembergskim Neckargemündźe. Tam bě nan ze swojim synom na policajski rewěr přišoł. Jědnaćelětny bě na kolesowarskej šćežce ručne puta namakał a sej je sam připinył, mějo je za hrajku. Pozdźišo pak zwěsći, zo njehodźa so puta hižo wočinić. Dokelž so tež žadyn z policajskich klu­čikow njehodźeše, spaslichu zastojnicy ze stareho kamoroweho klučika tak mjenowany „dietrich“. Z nim móžachu puta skónčnje wotamknyć. Zwotkel wone pochadźachu, njebě jasne.

Rubježnika popadnył je muž w Augsburgu, jako při čerwjenej ampli čakaše. 17lětny kriminelny bě runje loto-filialu nadpadnył a bě na ćěkańcy. 25lětny słyšeše w swojim awće wołanje wurubjeneje předawarki a rubježnika hnydom přesćěhaše. Po někotrych stach metrow jeho dosćahny a přepoda 17lětneho policiji.

Zhorjelc (BC/SN). Fachowcy fotografije a dalši zajimcy su so wot minjeneho štwórtka hač do soboty w Zhorjelskim kulturnohistoriskim muzeju na Nysowej na schadźowanju wobdźělili, kotrež steješe pod hesłom „We wokomiku – Nowe slědźenja k fotografiji ze Sakskeje a Łu­žicy“. Na zarjadowanje přeprosyli běchu Zhorjelski kulturnohistoriski muzej, Statne zběrki Drježdźany a Hornjołužiska towaršnosć wědomosćow.

Na zeńdźenju zaběrachu so z najnowšim slědźenjom k wuměłstwowej fotografiji ze Sakskeje a Łužicy a diskutowachu wo prašenju přistupa k wuměłskej fotografiji.