Z wudaća: srjeda, 18 apryla 2018

Šulerska nowina wušła

Budyšin. Na Budyskej Serbskej wyšej šuli je wušło dźensa prěnje wudaće šulerskeje nowiny pod titlom „Přestawka!“. Ideju k tomu měł je šuler 6. lětnika. Mjeztym skutkuje w skupinje młodych redaktorow pjeć šulerjow sobu. Mjez mnohimi přinoškami stej tež dwaj w serbskej rěči. Projekt podpěrujetej wučerce Sabine Demuthowa a Kerstin Klingnerowa kaž tež redaktorka Miriam Schönbach.

Serbowce na rěčnej olympiadźe

Ralbicy. Šulerce 8. lětnika Serbskeje wyšeje šule Ralbicy Davinia Brězanec a Nora Zahrodnikec stej so wuspěšnje za Saksku olympiadu rušćiny kwalifikowałoj. 3. meje pojědźetej wonej na wubědźowanje najlěpšich šulerjow-rušćinarow sakskich wyšich šulow do kultusoweho ministerstwa w Drježdźanach. Tam změjetej Ralbičanskej šulerce pisomne a ertne nadawki spjelnić.

Garbe Pakoßnicka přesćahnył

Najebać zymny měrc su w planje

Wulki Wjelkow/Róžant/Hózk (SN/BŠe). Přijomne wjedro z temperaturami wokoło 20 stopjenjow a dosć spadkow wobradźeja ratarjam tuchwilu wulke wjeselo. „Wšitko běži po planje. Zastatk něhdźe połdra tydźenja móžachmy w běhu jenož někotrych dnjow nachwatać“, rozprawja jednaćel Wulkowjelkowskich agrarnych wudźěłkow Ronny Döke na naprašowanje. W minjenych lětach běchu ratarjo po jeho słowach trochu zapleńčeni a móžachu hnydom spočatk nalěća swoje pola wobdźěłać. Tole njebě lětsa hladajo na zymny měrc móžno. Apryl je nětko ćim lěpši. Wonkowne wuměnjenja kaž wjedro, wobstejnosće pódy a klima su so pozitiwnje wuskutkowali, tak zo móžachu ratarjo wokoło Wulkeho Wjelkowa a Radworja tele dny ječmjeń, wows, cokorowu rěpu a žonop, na přikład za Małowjelkowski zawod Develey, wusywać. „Zdobom sćěhuje přichodne dny hišće kukurica. To hraje nam wjedro woprawdźe do kartow“, jednaćel wuswětla. Tohorunja móžachu swoje hona optimalnje hnojić. Nětko přeje sej Ronny Döke mnoho słónca a dale temperatury wokoło 20 stopjenjow.

Drježdźany (SN/at). Juliana Kaulfürstowa a Dieter Redo staj lawreataj Zejlerjoweho myta 2018. Wo tym je sakska ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) dźensa informowała. Sydomwosobowa jury je wobeju jeju wusahowaceho přinoška k wozrodźenju Slepjanskeje serbšćiny dla za wuznamjenjenje z mytom za serbsku rěč poručiła.

Zhorjelc (SN). Město Zhorjelc chce hłowne kompetency stejnišćow Bombardiera a Siemensa wobchować a nochcedźa jenož wotnožka być, hdźež pódlanske dźěła zhotowjeja. Tole zdźěli wčera Zhorjelski wyši měšćanosta Siegfried Deinege (njestronjan) na nowinarskej rozmołwje, hdźež je hospodarske spěchowanje předstajił. Zamołwići chcedźa kritisce dalše postupowanje Bombardiera a Siemensa wobkedźbować. Předewzaći matej dosć nadawkow. Přiwšěm su směrodajne ­koncepty za přichod trěbne. Z tuchwilnym wuslědkom jednanjow Bombardiera w Zhorjelcu Deinege spokojom njeje, wšako su hłowne kompetency stejnišća wohrožene.

Budyšin (SN/JaW). Kompjuterowa hra „KRABAT a potajnstwo serbskeho krala“ předleži nětko tež za smartphony. Wo tym informowaše wčera Załožba za serbski lud. „Časy so měnjeja a Krabat je dźeń a mobilniši“, w pismje mjez druhim rěka. Hru poskićeja we wersijomaj za Apple a Google w online-kupnicach za 5,99 ­eurow. Hač do prěnjeho stawa pak móža zajimcy hru darmotnje hrać. W lěće 2015 wušłu serbsku kompjuterowu hru je skupina Rapaki w nadawku Załožby za serbski lud zdźěłała a ju nětko tohorunja na mobilnu wersiju dale wuwiła.

Za dalše dźesać lět je Hornjołužiska krajina hole a hatow biosferowy rezerwat UNESCO. Serbska nota je při tym wotpohladana.

Stróža (CK/SN). W juliju wočakuja w Domje tysac hatow w Stróži 100 000. hosća. Loni, w pjatym lěće wobstaća wopytowarskeho centruma w biosferowym rezerwaće Hornjołužiska hola a haty, zličichu 16 400 wopytowarjow. Na to su hižo tróšku hordźi, rjekny Torsten Roch. Zhladujo na lońše skutkowanje mjenowaše nawoda rezerwatneho zarjadnistwa jako přirunowanje Hórnikečansku energijowu fabriku. Lěta 1999 wotewrjeny industrijny muzej wopyta dotal 23 000 ludźi.

Prawidłownje přepruwuja fachowcy Budyskeho krajneho zarjadnistwa za rěčne zawěry z wosebitej techniku pódu wokoło Budyskeho spjateho jězora. Hakle minjeny tydźeń je njedaloko Chwaćic Matthias Müller tutón nadawk přewzał. Na zakładźe wuslědźenych datow spóznawaja fachowcy změny w jednotliwych worštach zemje a móža tak sčasom zesuwanjam zemje zadźěwać. Prawidłowne kontrole su tuž k škitej wobswěta kaž tež wobydlerjow w bjezposrědnjej bliskosći spjateho jězora nje­parujomne. Woda w spjatym jězorje wšak wukonja wobstajny a sylny ćišć na jeho nasypy kaž tež spjatu murju. Foto: SN/Maćij Bulank

Siegen (dpa/SN). Při cyłoněmskej wulkoraciji přećiwo organizowanej cwólbje w bordelowym miljeju je policija dźensa wjace hač sto ludźi zajała. Při tym přesadźichu sydom wukazow zajeća, rěčnik zwjazkoweje policije w Siegenje zdźěli. Podhladnych nańdźechu předewšěm w přepytowanych bordelach a masažowych salonach. W mnohich padach maja podhlad, zo su potrjechene wosoby ilegalnje w Němskej. Zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) rěčeše wo „po wšej Němskej splećenej syći“.

Wo problemach wuradźowali

Bad Schmiedeberg (dpa/SN). Ministerscy prezidenća wuchodoněmskich krajow su so dźensa w saksko-anhaltskim Bad Schmiedebergu zešli, zo bychu wo problemach krajow wuradźowali. Na zetkanju wočakowachu tež zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU). Hižo do zetkanja žadaše sej braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) naprawy na dobro wuchoda, zo njeby so tuchwilna strukturna słabosć dale skrućiła. Tak dyrbjeli wjace zwjazkowych institucijow hač dotal we wuchodźe zaměstnić.

Marathon błyskačow

Skupina studentow geografije Lwiwskeje uniwersity Iwana Franka w Ukrainje je wčera Łužicu wopytała. W rozmołwje z předsydu Domowiny Dawidom Statnikom zhonichu woni wo politiskim zastupnistwje Serbow. W Serbskim instituće rozprawješe jim dr. Susanne Hozyna wo skutkowanju slědźenišća. Foto: SN/Maćij Bulank

Berlin (dpa/SN). Nadróžny popłatk za wosobowe awta chcedźa sej najzašo srjedź lěta 2020 žadać. Hakle potom je „realistiske“ zahajenje systema móžne. Tole rozprawjeja wjacore medije, powołujo so na knježerstwowe kruhi. Zwjazkowy wobchadny minister Andreas Scheuer (CSU) bě njedawno zdźělił, zo njeje termin za zawjedźenje mawty hišće postajeny. Knježerstwo pak chcyło popłatk hišće w tutej legislaturnej dobje přesadźić, potajkim hač do lěta 2021. Dotal bě knježerstwo lěto 2019 jako start planowało. Přestorčenja termina dla pobrachuje w zwjazkowym etaće znajmjeńša 720 milionow eurow. Dotalne financne planowanje z toho wuchadźa, zo wunjese popłatk Němskej kóždolětnje 480 milionow eurow.