Z wudaća: srjeda, 23 meje 2018

Wotewrjeni za měšćansku stražu

Podstupim. Delnjołužiska metropola Choćebuz móhła jako reakciju na namócne rozestajenja mjez domoródnymi a ćěkancami nowu měšćansku stražu dóstać.­ Frakcije w Krajnym sejmje Bra­niborskeje maja to za móžne. Pruwować nětko chcedźa, hač hodźi so prezenca policije a porjadniskeho zarjada w nutřkownym měsće we „wěstotnym centrumje“ zesylnić. Wo tym z městom rěča.

Nowa iniciatiwa

Brüssel. Europska komisija je wutoru wjacore iniciatiwy za mobilitu wuknjenja, za sylniše wobdźělenje młodych ludźi, zažnodźěsćowske kubłanje, nawuknjenje cuzych rěčow a kulturu předstajiła. Tak chce wona móžnosće kubłanja w Europskej uniji polěpšić a młodych ludźi wšěch worštow towaršnosće sylnić, zo bychu aktiwnišo do demokratiskeho žiwjenja zapřimnyli.

Modelowy program rozšěrić

Na třěše Serbskeho domu w Budyšinje staj dźensa sobudźěłaćerjej Čelchowskeje firmy Schmidt & Jankowsky připrawu za škit před błyskami přepruwowałoj a wšelake trěbne dźěle wobnowiłoj. Nimo toho kontrolowaštaj Eberhardt Jankowsky a Heiko Weiß (wotlěwa) přizemjowansku připrawu, tak zo je po inspekciji wšitko zaso w porjadku. Foto: SN/Maćij Bulank

Sakski zakoń wo přizwolenju wysokošulskeho studija (Hochschulzulassungs­gesetz) ma wliw na studentow wučerstwa. Milenka Rječcyna je so z před­sydku Serbskeho šulskeho towarstwa Ludmilu Budarjowej rozmołwjała.

Do nowelěrowaneho zakonja zakótwjeny je bonus za tych, kotřiž chcedźa wučerstwo studować a maja hłubše serbskorěčne znajomosće? Što bonus woznamjenja?

L. Budarjowa: Maturant z maćernorěčnymi znajomosćemi serbšćiny, kiž chce wučerstwo studować, móže sej je wot lěta 2017 po paragrafje 6 mjeno­wa­neho zakonja při požadanju za studij nětko we wšitkich fachowych kombinacijach, nic jenož w kombinaciji ze serbšćinu, přiličić dać.

Kotru rólu hraje při tym SŠT?

L. Budarjowa: Maturanća dadźa sej pola nas swoje hłubše znajomosće serbšćiny wobkrućić. Tež hdyž njebu loni na uniwersitach bonus hišće oficialnje nałožowany, su zajimcy poskitk wužiwali a so z posudkom SŠT wuspěšnje požadali.

Kak postupujeće to z maturantami z Wojerec abo Kamjenca?

Politiska přirada ma komunikaciju za zakład dobreho zhromadneho dźěła

Budyšin (SN/BŠe). Politiska přirada Zwjazkoweho zjednoćenstwa srjedźostawskeho hospodarstwa (BVMW) chce komunikaciju z hłownymi zamołwitymi města Budyšina polěpšić. To bě a wo­stanje dale zaměr. Hižo we wólbnym boju­ wo zastojnstwo Budyskeho wyšeho měšćanosty bě dialog jedne z hłownych žadanjow. Kaž pak nawoda wokrjesneho zwjazka BVMW Wilfried Rosenberg podšmórnje, njeje so połoženje polěpšiło. Tuž so akterojo rozsudźichu za to komunalne forumy přewjesć, zo bychu w intensiwnych diskusijach z Budyskim wyšim měšćanostu Alexanderom Ahrensom (SPD) kedźbnosć zbudźili. Wšako podarmo njerěka, zo su wukony srjedźneho stawa hłowny stołp hospodarstwa. Minjeny tydźeń přewjedźe BVMW druhi tajki forum, hdźež su wo temach rěčeli, kotrež předewzaćelow sprjewineho města zaběraja. Na přikład bě to směrodajny program města, na kotrymž tuchwilu dźěłaja. Proces jeho nastaća firmownikow scyła njespokoja. Budyske towarstwa dóstachu namołwu, swoje ideje za­po­dać.

Drježdźany (SN/MiR). Starši kaž tež kubłarjo a nawodźa dźěćacych dnjowych přebywanišćow přeja sej wjace personala w dźěćacych dnjowych přebywanišćach. To wuchadźa z wuslědka naprašowanja sakskeho ministerstwa za kultus. Starši su zwoprědka za wjace perso­nala za swoje dźěći hłosowali. Nawodźa a kubłarjo stajichu wjetšu ličbu perso­nala nimale na samsnu runinu z tym, měć wjace chwile za přihot a wuhódnoćenje dźěła z dźěćimi. To woznamjenja, zo přeja sej wšitcy lěpšu kwalitu ku­błanja w zažnym dźěćatstwje. Tak maja žłobiki, pěsto­warnje a horty wjace per­so­nala měć. Fachowa přirada za napra­šo­wanje poruča wobłuk přihot a wuhódnoćenje peda­gogiskeho dźěła z najmjeń­šimi zakótwić do zakonja wo dźěćacych dnjowych přebywanišćach.

Sakski kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) připraji wčera na předstajenju wuslědkow naprašowanja w Drježdźanach, zo měli wuslědk do dwójneho etata 2019/2020 zapřijeć. Na naprašowanju bě so 36 523 wosobow, starši, ku­błarjo a kubłarki a nawodźa dźěćacych dnjowych zarjadnišćow wobdźěliło.

Marka Błóta zjednoća pod jednej třěchu naj­wšelakoriše aktiwity. Jedne z ćežišćow je předewzaćelskeho razu. 1 500 certifikowanych błótowskich wudźěł­kow marku wužiwa.

Lubin (SN/BŠe). Třěšna marka Błóta je přewšo wukonliwa a wšelakora. Wo tym zhonichu zajimcy njedawno na hłownej zhromadźiznje Błótowskeho towarstwa w Lubinje. Něhdźe 1 500 certifikowanych wudźěłkow a posłužbow cyłkownje 125 předewzaćow marku mjeztym wužiwa a docpě loni wobrot 33 milionow eurow. K wjerškam prezentacijow produktow słušachu mjez druhim Mjezynarodny zele­ny tydźeń w Berlinje, jědnaće pře­wje­dźenych Błótowskich wikow a Błótowski kórkowy swjedźeń. Wo tym in­formo­waše nětko Błótowske towarstwo, kotrež je minjene lěto bilancowało. K naj­waž­ni­šim aktiwitam přiličeja zamołwići zhro­madne nowinarske terminy z předewzaćemi, kotrež zeleninu plahuja abo předźěłuja, k čemuž słušatej na přikład len a lany wolij.

Lětuši tradicionalny koparski turněr ministrantow ze wšěch serbskich wosadow stej wčera na Pěskečanskim sportnišću mustwje z Radworja (hlej wobraz) a Chrósćic dobyłoj. Radwor­scy ministranća přesadźichu so mjez młódšimi wobdźělni­kami. Mjez zastup­nistwami staršich ministrantow běchu to Chróšćenjo, kotřiž zamóchu­ swój lońši titul zakitować. Cyłkownje je wčera jědnaće cyłkow za bulom honiło. Hłowny zamołwity turněra bě Kulowski farar Gabriš Nawka. K zazběhej swojeho tradicio­nalneho mocyměrjenja swjećachu wšitcy ministranća zhromadnu Božu mšu w Pěske­čanskej kapałce. Foto: Feliks Haza

Washington (dpa/SN). Zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) zetka so dźensa we Washingtonje ze swojim ameriskim kolegu Mikeom Pompejom. W rozmołwje staj wonaj hłownje połoženje wobjednałoj, po tym zo běchu USA atomowe zrěčenje z Iranom jednostronsce wupowědźili. Maas bě wčera hišće raz potwjerdźił, zo chce Němska zhromadnje ze wšitkimi druhimi krajemi EU zrěčenje dodźeržeć. W běhu dnja wočakowaše ministra Maasa tež wěstotny poradźowar prezidenta Donalda Trumpa John Bolton w Běłym domje.

Merkel po puću do Chiny

Berlin (dpa/SN). Prěni króć po wutworjenju noweho zwjazkoweho knježerstwa je so zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) dźensa do chinskeje stolicy Pekinga podała. Wopyt je zasćinjeny noweho rozestajenja wokoło atomoweho zrěčenja z Iranom a napjatosćow wokoło atomoweho a raketoweho programa Sewjerneje Koreje dla. Jutře wočakuje ju statny prezident Xi Jinping. Merkel Chinu mjeztym jědnaty raz wopyta.

Komisija dźěłać započała

Sylne njewjedra su wčera na zapadźe Němskeje zachadźeli a tójšto škody zawostajili. W porynsko-pfalcskim Kaiserseschu nańdźechu so krupy, zo so zblakami poł metra wysoko kopjachu. Tam dyrbjachu ćežku techniku zasadźić, zo bychu je zrumowali (hlej wobraz). Na Frankfurtskim lětanišu dyrbjachu wjace hač sto wotlětow a přizemjenjow šmórnyć. Přichodne dny wočakuja tam dalše njewjedra. Jutře móhła njewjedrowa fronta tež Rudne horiny docpěć. Foto: dpa/Achim Marzi

Přewjele samodruhich babow dla su porodowu staciju chorownje w badensko-württembergskim Überlingenje za­wrěć dyrbjeli. Tomu nětko chwilu tak wostanje, rěčnica chorownje zdźěli. Wot cyłkownje wosom babow su tři samodruhe a jim je zakazane dale dźěłać. Stacija njeje tuž hižo wodnjo a w nocy wobsadźena. Tam za porod přizjewjene žony sćelu do druhich chorownjow.

Pisany dom w badensko-württembergskim Hayingenje smě pisany wostać. To je knježerstwowy prezidij w Tübingenje rozsudźił a tak połtřeća lěta trajacu zwadu mjez gmejnu a wobsedźerjom chěže skónčił. Muž bě bydlenski a přemysłowy dom w septembru 2016 ze žołtej a oranžowej barbu pomolować dał. Na to běchu sej na gmejnskim zarjedźe wot njeho žadali dom přebarbić. Muž bě so tomu wobarał a so nětko wjeseli, zo je dobył.