Z wudaća: srjeda, 13 junija 2018

Horcota, zliwki a suchota ratarjow poćežuja

Pomorcy (AK/SN). Je-li meja zymna a mo­kra, móža ratarjo z połnymi bróžnjemi ličić. Tale burska kaznja pak lětsa cyle njepłaći. „Wunošk žnjow rožki, ječmjenja, pšeńcy, rěpika a hrocha budźe na kóždy pad snadniši hač loni. Hišće njejasne su wunoški kukuricy, cokoroweje rěpy, běrnow kaž tež trawy a pólneje picy“, rozłožuje Friedrich Hesse z ratarskeho zawoda Friedrich & Stefan Hesse z Dubrawki.

Nowe směrnicy

Drježdźany. Sakski kabinet je wčera předźěłane spěchowanske směrnicy wo polěpšenju stawa wodźiznow a wo škiće před wulkej wodu wobzamknył. Tak su mjez druhim spěchowanje za wuwiće a renaturěrowanje wodźiznow wot 75 na 90 procentow zběhnyli. Tež dotal pře­małe projekty su wotnětka spěchujomne runje tak kaž nakup klumpow a wuchowanskich čołmow.

Dźěłaja na Borborinym kanalu

Zły Komorow/Halštrowska Hola. Bor­bo­riny kanal, zwisk mjez Lejnjanskim a Parcowskim jězorom, chcedźa hač do septembra za wobchad łódźow wukmanić. Za to natwarja do zajězda kanala z wobeju jězorow čakarnju za łódźe w napřećiwnym wobchadźe. Dale připrawja wotpowědne tafle za łódźny wobchad, kaž Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa zdźěla.

Žonu z nožom morił

Budyšin/Smochćicy (SN/bn). Towarstwo „Via Regia – hudźbne eventy“ a Serbski ludowy ansambl wuhotujetej wot pjatka do njedźele 14. Smochčanski hudźbny swjedźeń pod hołym njebjom. Pod hes­łom „Tam, hdźež tón měsačk swěći“ zaklinča na dworje Domu biskopa Bena pjatk a sobotu wječor twórby mjez druhim Jurja Winarja, Izaaka Osipowiča Du­na­jewskeho, Franza Schuberta, Andrewa Lloyda Webbera a Van Morrisona. Orchester a balet SLA pod nawodom Tassa Schille wudospołnja hudźbnicy Liberecskeho dźiwadła, solistaj budźetaj sopranistka Rahel Indermaur a tenor Mikołaj Walerych, Kristina Nerad moderěruje. Po zwučenym wašnju skónčitej so wje­čoraj z wulkim wohnjostrojom.

Budyšin (SN). Bychu-li njedźelu w Sakskej wolili, by tuchwilna koalicija CDU a SPD swoju wjetšinu zhubiła. To je wuslědk reprezentatiwneho woprašowanja instituta INSA mjez 1 009 wobydlerjemi w nadawku nowiny Bild w minjenych dnjach. CDU Sakskeje by 32 procentow docpěła, SPD dźewjeć (2014: 39,4 resp. 12,4 procenty). Za AfD zwěsći woprašowanje 24 procentow (2014: 9,7 proc.), štož rěka, zo by wona druha najsylniša politiska móc była. Lěwica docpěwa tuchwilu 19 procentow (2014: 18,9 proc.), Zeleni a FDP po šěsć procentach.

Budźe-li wuslědk klětušich wólbow Sakskeho krajneho sejma podobny, hrozy w swobodnym staće zawěsće komplikowane wu­tworjenje knježerstwa.

Tež lětsa chce Budyske NSLDź we wobłuku lětnjeho dźiwadła na dworje Hrodu z přidatnymi poskićenjemi a za­jima­wymi poskitkami wopytowarjow wabić.

Budyšin (SN/JaW). Přihoty na lětuše lětnje dźiwadło w Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle běža z połnej paru. Jewišćo a tribuna za přihladowarjow stejitej, tak móža dźiwadźelnicy wokoło režisera a intendanta NSLDź Lutza Hillmanna kaž planowane jutře wječor prěni raz zawěšk za dalši dźěl komedije Olsenoweje cwólby zběhnyć.

Kruch, kotryž je znowa z wjacorych sfilmowanjow wo danskej padušnej trójce­ zestajany, rěka „Olsenowa cwólba wotzběhnje“. „Jedna ze zajimawosćow lětsa je, zo wěnujemy so znatej operowej scenje cwólby“, Lutz Hillmann na njedawnej nowinarskej konferency w Budyšinje rozłoži. „Tajku wosebitu scenu zwoprawdźić a na jewišću předstajić njeje tak lochko.“ Wuhotowar jewišća Mirosław Nowotny dyrbješe hłójčku chětro napinać, wšako je dalša znata poolowa scena tohorunja wobstatk hry. Swój nadawk pak je znowa derje zmištrował, měnja znajmjeńša sobudźěłaćerjo NSLDź.

Na njedawnym wuradźowanju předsydstwa němskeje sekcije Mjezynarodneje rady za organizaciju folklornych festiwalow a ludoweje kultury (CIOFF) w Bórkowach je předsyda němskeje CIOFF a wiceprezident swětoweje organizacije Norbert Müller (nalěwo) nawodu Serbskeje rejwanskeje skupiny Smjerdźaca Gabriela Krawca ­(naprawo) ze slěbornej čestnej jehłu zwjazka wuznamjenił. Krawc dósta počesćenje „za swoje spomóžne skutkowanje na domjacej a mjezynarodnej runinje“, informuje Domowina. Zdobom Müller zdźěli, zo su Smjerdźečansku rejwansku skupinu wu­zwolili, w lěće 2020 zastupować němsku sekciju CIOFF na najwjetšim folklornym ­festiwalu swěta Folkloreada, kotryž CIOFF organizuje. Foto: Clemens Škoda

Radwor (SN/MkWj). Problem pobrachowaceje serbskeje maćernorěčneje ku­błarki we Witaj-skupinje Radworskeje pěstowarnje „Marja Kubašec“ móhł bórze rozrisany być. Wo tym su na wčerawšim posedźenju tamnišeje gmejnskeje rady přitomnych radźićelow a hosći informowali. Nawodnica dźěćaceho přebywanišća Birgit Quint bě radźićelam na posedźenju w meji zdźěliła, zo je serbski kubłar wupowědźił a zo je dalewobstaće skupiny tak wohrožene.

Na wčerawšim posedźenju, na kotrymž běštej tež wotrjadnica AWO za pěstowarnje Annett Fahland a zastupnica Rěčneho centruma WITAJ Manuela Smoli­na přitomnej, móžachu wo tym infor­mować, zo je so mjeztym maćernorěčna kubłarka přizjewiła, z kotrejž tuchwilu jednaja. AWO chcyła ju přistajić, zajimča pak njeje so hišće doskónčnje rozsudźiła. Na posedźenju tohorunja přitomni zwjetša němscy starši sej žadachu, niwow serbskorěčneho kubłanja zachować a dale zwyšić, zo móhli dźěći pozdźišo do serbskeje rjadownje Radworskeje zakładneje šule hić. AWO dyrbjała swoje aktiwity na tym polu zesylnić.

Washington (dpa/SN). Něšto dnjow do swojeho wopyta w USA je zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier před dalšimi łamkami transatlantiskich poćahow warnował. „Zasadne wěcy steja na hračkach“, rjekny wón wčera na přijeću k česći bywšeho wonkowneho ministra USA Henryja Kissingera w Berlinskim hrodźe Bellevue. W němskej rodźeny Kissinger by 27. meje 95. narodniny swjećił. „Je dźeń a ćešo prawu wotmołwu na střasenja dać, kotrež tele dny z Washingtona wuchadźeja“, Steinmeier rjekny.

Na kompromis so dojednali

Athen (dpa/SN). Grjekska a Makedonska stej so po lěta trajacej zwadźe na kompromis za mjeno něhdyšeje juhosłowjanskeje republiki dojednałoj a tak zdobom puć za přistup Makedonskeje k EU a NATO rubałoj. Kraj mjenuje so přichodnje Republika sewjerna Makedonska, kaž z Athena informuja. Grjekska bě so wjele lět wobarała, zo so susodny kraj Makedonska mjenuje, dokelž prowinca na sewjeru Grjekskeje runje tak rěka.

Japanska so starosći

Praha (ČŽ/K). Ruska njeje Čěskej žane wohroženje, měni něhdyši čěski prezident Václav Klaus. W telewiziji Prima ­wopodstatni wón to z argumentom, zo „z Moskwy njedóstawamy kóždy tydźeń někajke direktiwy kaž z Brüssela, kotrež dyrbimy spjelnić, zo bychmy dobri a hódni byli. Sowjetski zwjazk bě hrózba.“ Informaciju, zo po woprašowanjach jeničce třećina wobydlerjow čłonstwo w Europskej uniji podpěra, ma wón za dobyće a dopokaz, zo so ludźo wot propagandy njedadźa dospołnje zaslepić. Klaus přihłosuje tež prezidentej USA ­Donaldej Trumpej, zo měła so Ruska na jednanjach G 7 zaso wobdźělić. „Rusku zwonka wostajić je dźěćaca hłuposć.“

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je dźensa na tak mjenowanym integraciskim wjeršku ze zastupnikami organizacijow migrantow a z čłonami kabineta wo kwaliće integraciskich kursow a wo trěbnych naprawach přećiwo diskriminaciji wukrajnikow wuradźowała. Runočasnje zwada mjez CDU a CSU wo azylowej politice dale traje. Generalny sekretar CSU Markus Blume žadaše sej napřećo nowinarjam „azylowy přewrót“ wotpowědnje wot nutřkowneho ministra a šefa CSU Horsta Seehofera zestajenemu masterskemu planej. Porno tomu Angela Merkel samowólne postupowanje Němskeje wotpokazuje, žadajo sej cyłoeuropski koncept. Seehofer chce ćěkancow wróćo pósłać, kotřiž su hižo w druhim staće EU registrowani.