Z wudaća: wutora, 10 julija 2018

2,5 milionow eurow za slědźenje

Choćebuz/Podstupim. Braniborske ministerstwo za wědomosć, slědźenje a kulturu je nowemu projektej „BioPol“ cyłkownje 2,5 milionow eurow spěchowanja přilubiło. Fraunhoferski institut za nałožowane slědźenje na polymerach a Braniborska techniska uniwersita Choćebuz-Zły Komorow chcetej z projektom „inteligentne“ materialije wuwiwać.

Klinika wospjet wuznamjenjena

Budyšin. Chorowni za dźěćacu a młodźinsku medicinu Hornjołužiskich kli­nikow su kwalitny pječat „Wuznamje­njena – Za dźěći 2018 – 2019“ spožčili. Budyska institucija je sej mjeztym pjaty raz certifikat Zwjazka dźěćacych cho­rownjow a wotrjadow Němskeje zdobyła, kaž w zdźělence kliniki rěka.

Žórło Nysy wohrožene

Trajaca suchota a horcota načinjatej ratarjam a rybarjam starosće

Budyšin/Hora/Lipič (SN/mwe). W Bu­dy­skim wokrjesu njenačinja tuchwilna suchota jenož ratarjam starosće, tež nastupajo pitnu wodu a staw wody w rěkach póčnu so zamołwići starosćić. Na wčerawše naprašowanje pak dotal k tomu z běrowow Budyskeho krajnoradneho zarjada žanu wotmołwu dóstali njejsmy. Tež k tomu nic, hač chcedźa ze stron wokrjesa při dale trajacej suchoće ewentualnje krizowe mustwo zarjadować.

Wulki strach hrozy suchoty dla dale w lěsach, zo so tam trawa, łoć (Nadelstreu) abo na zemi ležace hałžki zapala. Na zahonach dyrbja ratarjo při młóčenju žita kedźbować, zo so šćernišćo za syčomłóćawu a druhimi žnjenskimi mašinami njezapali. To bě so tele dny mjez druhim pola Lejna a w Po­čaplicach wospjet, ale bjez wulkich škodow, stało.

Pjatk, 13. pražnika, zahaja 21. mjezy­narodny gmejnski swjedźeń w Njebjelčicach. Bosćan Nawka je so z wjesnjanostu Tomašom Čornakom (CDU) wo tři­dnjowskim zarjadowanju rozmołwjał.

Knježe Čornako, što je ćežišćo lětušeho mjezynarodneho swjedźenja?

T. Čornak: Změjemy znowa wopyt ze wšěch našich partnerskich gmejnow kaž tež mnohich hosći, kotřiž su z nami zwjazani. Ćežišćo twori 50lětne part­nerstwo Sportoweje jednotki Njebjelčicy z čěskim towarstwom Sokol Roztoky. Dalšej delegaciji budźetej z Hlučína a Heřmanic. Tak budu lětsa tři regiony ze susodneho kraja zastupjene.

Kaž sće loni rjekł, ma swjedźeń signal być, zo hodźi so Europa jenož wotdeleka natwarić. Kak tomu lětsa wotpowědujeće?

Młodźata swójby kołpjow sej swět tuchwilu hišće blisko staršeju a njedaloko wody wotkrywaja. Bórze pak, snano hižo w běhu toho tydźenja, sej prěni raz wuleća. Potom­ dóstanu tež dospołnje běłe pjerjo. To nimo toho woznamjenja, zo so mać a nan wjace wo nje njestaratej a zo dyrbja sej same swój nowy rewěr pytać – staršej, kotrejž stej so takrjec na čas žiwjenja wjazałoj, wšak swoje hnězdo resp. swój hat pola­ Minakała­ njewopušćitej. Zwjazkowe ministerstwo za wobswět, přirodoškit a nuklearnu wěstotu trochuje cyłkowny wobstatk tak mjenowanych horbikatych kołpjow w Němskej na něhdźe 16 000. Foto: SN/Maćij Bulank

Tak mjenowany Łužiski kruh ma strukturnu změnu we Łužicy přewodźeć a za nju stajnje znowa najwšelakoriše impulsy dawać. Nětko ma so za Łužiski kruh krute koordinaciske městno w Grodku wutworić.

Hamor (AK/SN). Strukturna změna we Łužicy trjeba dołhodobnu koordinaciju. Tomu wuzna so Hamorska gmejnska rada­ na swojim wčerawšim posedźenju. Hamorska gmejna jako sobustaw Łužiskeho kruha podpěruje wotpohlad, zo wutwori so krute městno za to, koordinować nadawki Łužiskeho kruha. Sydło tajkeho městna měło w Grodku być. Jedyn­ radźićel bě přećiwo rozsudej, třo so hłosa wzdachu.

Budyšin (SN/bn). Njedawno wotewrjeny Budyski Thespis-centrum wuhotuje wot wčerawšeho we wobłuku swojeho prózdninskeho programa wšědnje popołdnju wotměnjawe wosebite dźěłarnički za mło­dostnych a młodych dorosćenych wot 14 do 28 lět.

Zajimcy zdźěłuja na zakładźe improwizacije wšelake wuměłske přinoški, na přikład na polu dźiwadła, reje abo widejo-performancy. Hač do kónca prózdnin je wobdźělnikam „lětnje probowe jewišćo“ wotewrjene. Stajnje pjatk wobsteji móžnosć, sej wuslědki tydźenskich zwučowanjow wobhladać. Nošer centruma, Němsko-Serbske ludowe dźiwadło, w nowinskej zdźělence na to skedźbnja, zo jednotliwe dźěłarnički ze sobu njezwi­suja a zo njejstej tuž ani přizjewjenje ani prawidłowna přitomnosć sobuskutkowacych trěbnej. Nimo toho NSLDź wu­zběhnje, zo su „pohib dowolace drasty“ jeničke wuměnjenje za wobdźělenje, wěste znajomosće sej nježadaja.

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za nutřkowne naležnosće Horst Seehofer (CSU) je dźensa swój dołho připowědźeny masterski plan k migraciji předstajił. W 63dypkowym planje wón namjetuje, migrantow, kotřiž su hižo w druhim kraju EU wo azyl prosyli, na němsko-awstriskej mjezy wotpokazać. Nimo toho planuje Seehofer sankcije přećiwo ćěkancam, kotřiž nochcedźa sobu pomhać swoju identitu wujasnić.

Kolesowarjow a pěškow škitać

Berlin (dpa/SN). Kolesowarjow a pěškow lěpje před strašnymi njezbožemi z wot­bočacymi nakładnymi awtami škitać bě hłowna­ tema dźensnišeho zetkanja w Berlinje, na kotrež bě zwjazkowy mi­nis­ter za wobchad Andreas Scheuer (CSU) přeprosył. Zhromadnje ze zastupnikami awtotwarcow, logistiskeje branše, fachowcami za wobchadnu wěstotu a kolesowarskimi klubami rěčachu wo móžnosćach, nakładne awta z tak mjenowanym „asistentom wotbočenja“ wuhotować. Stajnje zaso stawaja so njezboža, dokelž šoferojo Lkw-jow kolesowarjow a pěškow w mortwym kuće prosće njewidźa.

Noweho sudnika nominował

W Choćebuskim Łužiskim parku su minjenu sobotu mjeztym 22. wulku akciju darjenja kreje přewjedli. Němski čerwjeny křiž bě za to swojej mobilnej laboraj pósłał. Nimo toho mějachu ludźo składnosć, w rumnosćach centeroweho managementa krej darić. Cyłkownje 307 darićelow so wobdźěli. Mjez nimi běštaj Frank Groba (naprawo), kiž je mjeztym wjace hač 40 króć krej darił, a Georg Schmidt. Woběmaj je sotra Doreen krej wotewzała. Foto: Michael Helbig

Z wosom metrow dołhim čołmom z papjerca a papjery su šulerjo z westfalskeho Hövelhofa nowy rekord nastajili. Cyłkownje 20 pasažěrow je wčera předpisanu čaru 250 metrow wjesłowało, bjez toho zo by so papjercowa konstrukcija w formje romskeje galery podnuriła. Dotalny rekord na samsnej čarje běchu z 5,50 metrow dołhim a 1,80 metrow šěrokim čołmom nastajili. Nowy rekordny čołm je 8,30 m dołhi a 2,40 m šěroki.

Z wjacorymi policajskimi awtami poda so policija w nocy na póndźelu do schleswigsko-holsteinskeho Krusendorfa, zo by tam pozdatneho paducha zajała. Po tym zo běchu zastojnicy dom wobstupili, w kotrymž běchu swědcy něšto podhladneho widźeli, wuhladachu woprawdźitu přičinu zasadźenja: Z bliskeho burskeho statoka ćeknjene swinjo je na terasy čušliło. Wobsedźer je skónčnje popadny.

Wrócław (SN/MkWj). Sakska ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) je tuchwilu na dwudnjowskim wopyće w susodnej Pólskej. Tam chce zhromadne dźěło z pólskimi uniwersitami skrućić a rozšěrić, kaž mi­nisterstwo informuje. Z teje přičiny zetka so wona wčera ze zastupnikami wyso­keju šulow we Wrócławju a Gliwicach. Ministerku přewodźachu rektor Freibergskeje hórniskeje akademije prof. Klaus-Dieter Barbknecht, prorektor Drježdźanskeje Techniskeje uniwersity prof. Gerhard Rödel, zastupnik Kamje­ničanskeje Techniskeje uniwersity prof. Lothar Kroll a dr. Jan Hauptmann z Fraunhoferskeho instituta.

W rozmołwach wobjednawachu zhromadne dźěło na polu slědźenja a wědomosće w europskim konteksće. „Globalne a towaršnostne wužadanja móžemy zhromadnje ­wjele lěpje rozrisać“, ministerka potwjerdźi. „Trjebamy wusku zhromadnosć. ­Wědomosć a slědźenje njeznajetej ani mjezy ani wotstawki kontinentow“, dr. Stange podšmórny.