Z wudaća: štwórtk, 13 septembera 2018

štwórtk, 13 septembera 2018 14:00

Krótkopowěsće (13.09.18)

Frank Kupfer wotstupi

Drježdźany. Předsyda frakcije CDU w Sakskim krajnym sejmje Frank Kupfer zastojnstwo złoži a njebudźe za klětuše wólby krajneho sejma hižo kandidować. Wo tym je dźensa čłonow frakcije a medije informował. Hłowna přičina su wo­spjet jewjace so depresije, kotrež jemu mocy rubja, kaž 56lětny sam w stejišću ­pisa. Mandat zapósłanca chce Kupfer hač k wólbam dale wukonjeć.

Lěsny woheń pod kontrolu

Sepicy. Znowa rozpłomjenjeny lěsny woheń w Kinsporskej holi je po informacijach powěsćernje dpa pod kontrolu. Wjace hač sto wohnjowych wobornikow bě wčera zasadźenych. Dźensa chcychu dale hašeć. Woheń bě minjeny štwórtk wudyrił a něhdźe 140 hektarow – w rozhłosu MDR je samo wo 260 hektarach rěč – lěsneje płoniny zničił. Policija zapalerstwo njewuzamkuje.

Rěčny kurs čěšćiny RCW

wozjewjene w: Krótkopowěsće
štwórtk, 13 septembera 2018 14:00

Premjery w srjedźišću stali

Nowe programy a potajnstwa za kulisami wulki zajim zbudźili

Budyšin (SN/bn). Němsko-Serbske ludowe dźiwadło a Serbski ludowy ansambl stej na dnju wotewrjenych duri swoje zamóžnosće pokazałoj. Wobě instituciji běštej ze zajimom kaž tež z wothłosom wopytowarjow jara spokojom. Nimo toho wužiwaštej składnosć, přihladowarjow wo nowym abonemenće informować. Zhromadnje poskićatej lětsa prěni raz wosebity rabat, z kotrymž je móžno sej dohromady štyri wubrane programy resp. inscenacije potuńšene wobhladać.

Hinak hač w minjenych lětach wotmě NSLDź zarjadowanje minjenu njedźelu w Dźiwadle na hrodźe. Přičina toho bě 15. róčnica wote­wrjenja hrajnišća. Składnostnje toho přepoda wuměłča Judith Franke wosebitu marionetu – jewišći na Hrodźe buštej dźě hłownje za klankodźiwadło koncipowanej –, a sakski statny sekretar ministerstwa za wědomosć a wuměłstwo Uwe Gaul (SPD) kaž tež dr. Uwe Koch z Němskeho narodneho komiteja za pomnikoškit wotewrěštaj Hród jako temowy pomnik.

wozjewjene w: Kultura
štwórtk, 13 septembera 2018 14:00

Ludźi zapřijeć rěka zdobom Serbow zapřijeć

Strukturnej změnje we Łužicy pod serbskim aspektom přiwobroća so něhdźe 150 wobdźělnikow dźensa a jutře na fachowej konferency w Złym Komorowje. Domowina a Zhorjelska Dźěłarnja přichoda Łužicy běštej na nju přeprosyłoj. Přišłoj stej tež za Serbow přisłušnej ministerce dr. Eva-Maria Stange za sakske a dr. Martina Münch (wobě SPD) za braniborske knježerstwo.

Zły Komorow (SN/at). „Dyrbimy puć namakać, kak móža Serbja tu žiwi być a tele prašenje we wšěch fasetach rozjimować“, podšmórny předsyda Domowiny Dawid Statnik we witanskich słowach. Decernentka w Zhorjelskim krajnoradnym zarjedźe Heike Zettwitz je přitomnym doraznje do swědomja rěčała, „zo maja so wobydlerjo do procesa zapřijeć“.

wozjewjene w: Kraj a swět
štwórtk, 13 septembera 2018 14:00

Wólbny porjad rozjimali

Wojerecy (SN). Z přihotami 19. hłowneje zhromadźizny Domowiny, wotměwaceje so 30. měrca 2019 w Chrósćicach, zaběraše so prezidij Domowiny na swojim zetkanju wčera we Wojerecach. Rozestajał je so tež ze stejišćom třěšneho zwjazka k pjatej rozprawje Němskeje wo zwoprawdźenju ramikoweho dojednanja wo škiće narodnych mjeńšin. Tele rjadowanje je jedne z dweju centralneju europskeho razu nastupajo politiske a wobsahowe połoženje serbskeho ludu, kaž předsyda Domowiny Dawid Statnik informuje.

Jako dalše rozjimachu čłonojo prezidija naćisk porjada za wólby sakskich serbskich zastupjerjow do rady Załožby za serbski lud na dobu 2019–2023 a powołanje wólbneho wuběrka. Zwjazkowe předsydstwo Domowiny rozsudźi wo tym na swojim přichodnym posedźenju. Wólby přewjedu 14. decembra.

Zdobom přeprosy prezidij wšitkich zajimcow na jutřiše dźěłarnički konferency wo strukturnym wuwiću we Łužicy na Braniborskej techniskej uniwersiće (BTU) w Złym Komorowje. Wone su zjawne a zastup darmotny. Cyłkowny program je pod www.domowina.de wozjewjeny.

wozjewjene w: Towarstwa
štwórtk, 13 septembera 2018 14:00

Puć zrunany za dalšu změnu

Podstupim (SN/at). Braniborska chce serbske struktury we wokrjesnych zarjadnistwach dale skrućić. Hłowny wuběrk Krajneho sejma Braniborskeje je po wobšěrnych parlamentariskich słyšenjach wčera zelenu swěcu dał za Druhi zakoń wo změnje prawniskich předpisow wo prawach Serbow w Braniborskej. Wudospołnjenje rjaduje hłownohamtskosć społnomócnjenych za serbske naležnosće we wokrjesach Sprjewja-Nysa, Hornje Błóta-Łužica a Błóta-Dubja kaž tež w bjezwokrjesnym měsće Choćebuzu. Kaž bě z kruha wobdźělnikow zhonić, su zapósłancy wčera hišće raz nadrobnišo rozjimowali, hač ma słužbne sydło serbskeho społnomócnjeneho na městnje wokrjesneho zarjadnistwa resp. krajneho rady być. Rada za naležnosće Serbow Braniborskeje a Domowina běštej w słyšenjach na tym wobstałoj. Hinak njeje móžno z wokrjesnym sejmikom kaž tež we wobłuku wokrjesneho zarjadnistwa skutkownje hromadźe dźěłać. Tutón argument, a tak narok serbskeje strony, je wčera wjetšina přitomnych sćěhowała. Krajny sejm 19. septembra wo naćisku zakonja rozsudźi.

wozjewjene w: Kraj a swět
štwórtk, 13 septembera 2018 14:00

Muzejownicy pola designerki w Błótach

Łužiscy muzejownicy zajimowachu so ­we wobłuku swojeho tradicionalneho nazymskeho zetkanja lětsa za nowy serbski łužiski design.

wozjewjene w: Towarstwa
štwórtk, 13 septembera 2018 14:00

Z Italskej so dojednali

Berlin/Rom (dpa/SN). Němska je so ­z Italskej na to dojednała, zo kraj na mjezy Němskeje wotpokazanych ćěkancow zaso wróćo bjerje. „Pobrachujetej podpismje italskeho kolegi a wote mnje“, rjekny nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) dźensa w zwjazkowym sejmje. Zo bychu jězbne kóšty lutowali, chcetaj sej Seehofer a italski nutřkowny minister Matteo Salvini dokumenty připósłać.

Kontrole spěšnje zaso zběhnyć

Berlin (dpa/SN). W zwisku ze zapućowanjom statysacow migrantow lěta 2015 wukazane namjezne kontrole mjez europskimi statami měli so po woli komi­sije EU ručež móžno zaso zběhnyć. „Mamy mjeztym srědki, mjezy porjadnje ­škitać. Měli so tuž normalnemu fungowanju Schengenskeho ruma nawróćić“, rjekny komisar EU za migraciju Dimitris Avramopoulos němskim nowinarjam. W Schengenskim rumje, kotremuž přisłuša 22 statow, njejsu žane namjezne kontrole wjace předwidźane.

Skóržbu dale posrědkowali

wozjewjene w: Kraj a swět
Policija je dźensa w Hambachskim lěsu prěnje platformy přirodoškitarjow rumować započała. Do toho dyrbjachu sedźensku blokadu demonstrantow přewinyć. Sobudźěłaćer sewjerorynsko-westfalskeho města Kerpen aktiwistow namołwješe, w běhu poł hodźiny štomy wopušćić. Te chcedźa podrězać, zo móhli blisku brunicowu jamu rozšěrić. Foto: dpa/Henning Kaiser

wozjewjene w: Kraj a swět
štwórtk, 13 septembera 2018 14:00

To a tamne (13.09.18)

Chětro drohe hriby nazběrałoj staj mužej w lěsu njedaloko badensko-württembergskeho Waldshuta. Zběrarjej w starobje 67 a 69 lět zapakowaštaj cyłkownje 19 kilogramow hribow do kófroweho ruma swojeho awta, štož swědk wobkedźbowaše. Tón informowaše policiju, kotraž hribarjow powuči, zo staj zwjazkowy přirodoškitny zakoń raniłoj. Po nim směš jenož jedyn kilogram hribow wšědnje w lěsu zběrać. Mužej dyrbitaj nětko 1 700 eurow pokuty płaćić, 17 kg hribow pak pomocnym organizacijam přewostajić.

Dobre tři měsacy po wuchowanju dźěsća su zmužitemu migrantej z Malija francoske staćanstwo spožčili. Mamoudou Gassama bě kónc meje po fasadźe twarjenja w Parisu hač na pjaty poschod zalězł, zo by na balkonje wisaceho hólca wuchował. 22lětny Gassama bě w tym času bjez papjerow w Francoskej.

wozjewjene w: To a tamne
štwórtk, 13 septembera 2018 14:00

Brošurku wo wubědźowanju zhotowili

Drježdźany (SN/MkWj). Rada za serbske naležnosće Sakskeje je so na swojim wčerawšim wuradźowanju w Drježdźanach z etatom swobodneho stata za lěće 2019 a 2020 zaběrała. W nim njejsu jeno srědki za financowanje Załožby za serbski lud zakótwjene, ale tež dalše wudawki na dobro Serbow, kaž předsydka rady Marja Michałkowa na naprašowanje SN informuje. Tak zaplanuja cyłkownje 300 000 eurow, kotrež chcedźa komunam wu­płaćić, zo bychu jim přidatne wudawki w zwisku z dwurěčnosću zarunali. Mi­nisterski prezident Michael Kretschmer (CDU) bě to nalěto připowědźił. Wo wužiwanju pjenjez komuny same rozsudźeja. Dalše 300 000 eurow chcyło knježerstwo za imageowu kampanju na dobro dwurěčnosće a za šěrjenje wědy wo Serbach wudać. Serbska rada to wuraznje wita, kaž Michałkowa pisa.

Na posedźenju přihotowali su zetkanje serbskeju radow Sakskeje a Braniborskeje spočatk decembra w Drježdźanach. Rozjimać chcedźa tam kubłanske prašenja a nazhonjenja z wubědźowanja „Rěčam přichilena komuna – Serbska rěč je žiwa“. Wo wubědźowanju su mjeztym brošurku zhotowili, kotruž ministerstwam a komunam přepodadźa.

wozjewjene w: Kraj a swět

Serbska debata

nowostki LND