Z wudaća: wutora, 09 oktobera 2018

wutora, 09 oktobera 2018 14:00

Krótkopowěsće (09.10.18)

Iniciatiwnicy čuja so ranjeni

Budyšin. Z pisomnym pohórškom je so iniciatiwna skupina za Serbski sejm na rozhłosowu radu sćelaka MDR wo­bro­ćiła. Pozadk je sobotne telewizijne wu­syłanje Wuhladka. Po słowach iniciatiwnikow je rozprawa wo wólbnym wjeršku w Njebjelčicach skandalozna a jednostronska. Woni čuja so tuž ranjeni. Wu­syłanje móžeće sej pod www.ardmedia­thek.de/tv/Wuhladko wobhladać.

Wjelki zachadźeli

Dubo. Znajmjeńša 25 wowcow su wjelki dźensa w nocy w Dubjanskim lěsu zaku­sali. To wobkrući zastupowacy nawoda zarjadnistwa biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty Jan Priegnitz. W běhu dnja pytachu za dalšimi wowcami, kiž běchu ćeknyli abo kotrež su wjelki wotnjesli. Zo jedna so wo nadpad wjelkow, je mjeztym tež Philipp Kob z Rěčičanskeho wjelčeho běrowa wobkrućił.

Dalše zarjadowanja přate

wozjewjene w: Krótkopowěsće
We łužiskich lěsach ludźo lětsa skerje jenož mało hribow namakaja. Kupcy, kotřiž běchu dźensa na Budyskich zelenych wikach, pak so njemało dźiwachu, wuhladawši wulke mnóstwa hribow swójby Galla ze Zgorzeleca. Najwšelakoriše družiny mějachu tam w poskitku. Kaž pak Gallecy přeradźichu, je tež w Pólskej tónraz trochu wobćežnišo hriby zběrać. Foto: SN/Maćij Bulank

wozjewjene w: Hospodarstwo
wutora, 09 oktobera 2018 14:00

Mytowani čuja so česćeni

Přepodaće Myta Domowiny a dalšich počesćowanjow je wuznamjenjenym wulka česć. Što jim myto woznamjenja, za tym je so Milenka Rječcyna někotrych lětsa mytowanych woprašała.

Marek Rjelka, Myto Domowiny za dorost: Nam su z widom na naše skutkowanje w zašłosći myto spožčili. Snano smy druhich ludźi k tomu pohnuli aktiwni na polu serbskeje rěče być, snano tež na serbskim hudźbnym polu so an­gažować. Njejsmy drje hižo tak prezentni. Přiwšěm sej myslu, zo dale zajim zbudźamy.

Daniel Wjenk, čestne znamješko: Běch wulce překwapjeny wo tym, zo sym mjez mytowanymi. Alojs Langa je te dźěło­, kotrež wukonjam w dźiwadłowej skupi­nje Konjecy/Šunow, sam mnohe lěta činił. Tuž wón wě, kelko dźěła za tym tči. Chcemy dale ludźi zawjeselić. Móžu tuž rjec, zo budźe přichodna premjera 9. nowembra 2019 w Šunowje.

Alena Kubánková, Myto Domowiny: Sym jara zradowana była, a mam to za wulke wuznamjenjenje. Myto dawa mi impuls dale činić, dokelž maja ći, kotřiž su mje namjetowali, moje dźěło za dobre. Tuž chcu, dołhož mi to strowota dowo­la, dale za Serbow skutkować.

wozjewjene w: Měnjenja
wutora, 09 oktobera 2018 14:00

Chce wjace zajimcow zdobyć

Towarstwo přećelow Serbow w Praze wabi ze zajimawymi poskitkami

Praha/Budyšin (SN/MiR). Je Towarstwo přećelow Serbow w Praze (SPL) hišće waž­ne? To chcyše jeho předsyda Lukáš Novosad zańdźeny pjatk wječor někotrych přitomnych Serbow wědźeć na zarjadowanju k přepodaću Myta Domo­wi­ny w Budyskim Serbskim domje. Prašani jemu wotmołwichu, zo sej bjez prašenja dalše skutkowanje SPL přeja. Při­wšěm woni wědźa, zo je dźeń a ćešo zdobyć Serbow, kotřiž bychu direktny zwisk do Prahi pytali. Sylniši wopyt z Łužicy w čěskej stolicy pak by skutkowanje a wuprudźenje SPL sylnił. Toho je sej jeho před­syda wěsty a z nim tež referent Domo­winy za kulturu a wukraj Clemens Škoda. „Prócujemy so wo nošne zwiski do słowjanskeho wukraja. Smy jara wjeseli, zo je sej z pomocu Domowiny móhł lětsa Wudworski folklorny ansambl do Słowjenskeje dojěć. Tajke wuprawy njejsu samozrozumliwe, za to wšak su pjenjezy trěbne. A w tym tči husto špak za intensiwnišu wuměnu, tež z našimi partnerami, z kotrymiž lěta dołho zwiski wudźeržujemy, kaž z SPL w Praze.“

wozjewjene w: Towarstwa
wutora, 09 oktobera 2018 14:00

Płuwanska wučba zaručena

Z wurjadnym posedźenjom je Budyski wokrjesny sejmik swoje wupadnjene wuradźowanje 17. septembra wčera nachw­atał. Na dnjowym porjedźe stejachu mjez druhim wudawki, z kotrymiž wokrjes tež w dwurěčnych gmejnach šulsku płuwansku wučbu dale zaruča.

Budyšin (SN/MWj). Hač do kónca lěta ma Budyski krajnoradny zarjad wo­krjesnemu sejmikej předpołožić nowy płaćiznowy porjad, z kotrymž dochody ze šulskeje płuwanskeje wučby w Kamjenskej halowej kupjeli wudawki kryja. To je Budyski wokrjesny sejmik na swojim wčerawšim wurjadnym posedźenju z někotrymi napřećiwnymi a wzdatymi hłosami schwalił. Nimo toho radźićeljo wobzamknychu, přewostajić Korzymskej kupjeli lětsa přiražku 250 000 eurow, w lětomaj 2019 a 2020 po 200 000 eurach.

wozjewjene w: Łužica
wutora, 09 oktobera 2018 14:00

Z fantaziju wuměłske twórby nastali

Kak ze starych, hižo njetrěbnych materialijow něšto nowe zhotowić, z tym zabě­rachu so dźensa dźěći Ralbičanskeho horta w Budyskim Serbskim muzeju. Sobu­dźěłaćerka muzeja Mónika Ošikowa rozłoži jim k zazběhej prózdninskeho poskitka wažnosć přirodoškita a z kotrymi małymi skutkami móža tež wone k wobswě­to­škitej přinošować. Po tym wěnowachu so holcy a hólcy zhromadnemu paslenju­, za čož­ wužiwachu bjezwuwzaćnje hižo njewužiwane materialije kaž knefle, knihi a papjerc, płat abo tyzki. Při tym pokazachu tójšto fantazije, a tak nastachu małe wuměłske twórby, kotrež so zawěsće tež jako dar hodźa. Foto: SN/Maćij Bulank

wozjewjene w: Kultura
wutora, 09 oktobera 2018 14:00

Křiž do stolicy Čěskeje

Praha/Pančicy-Kukow (SN/MiR). Towarstwo přećelow Serbow (SPL) w Praze přihotuje w tamnišim Serbskim seminarje wosebite počesćenje. 1. decembra 2018 chcedźa w rumnosćach seminara poswje­ćić drjewjany křiž. Iniciator projekta je Kukowčan Alfons Kuring. Dotal njeje čłonam SPL jasne, štó je wuměłc twórby. Tež serbski měšnik, kiž ma křiž poswjećić, njeje hišće pomjenowany. „Přiwšěm ma iniciatiwa za nas hłuboki zmysł“, praji předsyda SPL Lukáš Novosad. „Poměr Če­chow­­ ke křesćanstwu njeje runjewon jara wulki. Mamy pak so na to dopominać, zo bě to w zašłosći hinak, jako mějachmy w Čěskej hišće kralestwo. Njemóžemy tuž twjerdźić, zo njejstej katolska cyrkej a Čěska tež dźensa ze sobu zwjazanej.“

Křiž je dar z Łužicy Serbskemu seminarej a tak wšěm, kotřiž so tam za serbstwo zasadźeja. „Přeco rěči so jenož wo tym, što drje přichod přinjese. Njesměmy pak zabyć tež na zašłosć, na duch městnosće. Křiž budźe składnosć, pokazać na hłuboke a daloko sahace zwiski, mjez druhim kulturne, z Łužicy do Čěske­je, wosebje do jeje stolicy Prahi“, wuswětla čłon předsydstwa SPL Milan Hrabal.

wozjewjene w: Kultura
wutora, 09 oktobera 2018 14:00

Šofer bjez dowolnosće jěł

New York (dpa/SN). Dwaj dnjej po zahubnym wobchadnym njezbožu z 20 mortwymi sewjernje New Yorka je policija wčera zdźěliła, zo njeměješe 53lětny šofer podlěšeneje limuziny dowolnosć, tajke wulke awto z wjace hač 15 pasažěrami wodźić. Nimo toho bě jězdźidło při techniskej kontroli přepadnyło a njesmědźeše poprawom scyła na puću być. Při njezbožu bě ze 17 ludźimi wobsadźeny wóz minjenu sobotu z wulkej spěšnosću do parkowaceho awta zrazył. Při tym su wšitcy sobujěducy kaž tež šofer a pěškaj zemrěli.

Zhromadnosć demonstrowałoj

Mnichow (dpa/SN). Předsyda CSU Horst Seehofer a bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) staj po swojich rozestajenjach wo přičinach špatnych wólbnych wuhladow dla zhromadnosć demonstrowałoj. Při zhromadnym wustupje w Ingolstadće wotpokazaštaj wonaj wčera wječor zaćišć, zo móhła mjez nimaj zwada knježić. W Bayerskej wola přichodnu njedźelu nowy krajny sejm. Naprašowanje wěšći CSU wulke straty.

Wola naslědnika Brinkhausa

wozjewjene w: Kraj a swět
Na swětnišćowym dwórnišću w kazachskim Bajkonurje su dźensa nowu raketu Sojuz MS-10 na startowu rampu stajili. Raketa ma zajutřišim, štwórtk, k swětnišćowej staciji ISS wotlećeć. Ruski kosmonawt Aleksej Owčinin a ameriski astronawt Nick Hague mataj sobu lećeć. Minjeny štwórtk běchu třo kosmonawća stacije w Kazachstanje přizemili. Komandant ISS je tuchwilu ­Alexander Gerst jako prěni němski astronawt. Foto: dpa/Sergej Sawostjanow

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 09 oktobera 2018 14:00

To a tamne (09.10.18)

Sydło ćěšenka w kófrowym rumje awta je w durinskim Nordhausenje zasadźenje policije zawinowało. Swědk bě wobkedźbował, kak něhdźe 30lětny muž sydło z dźěsćom zady do kófroweho ruma staji a wotjědźe. Při hnydomnym zasadźenju nastupajo pytanje za dźěsćom dožiwichu zastojnicy překwapjenku: Šofer transportowaše klanku swojeje dźowki w sydle: Holčka kładźe wulku wažnosć na to, zo ma tež klanka swoje městno w awće.

Zabytych a zesmudźenych całtow w kachlach dla su w Crimmitschauwje wohnjowu woboru wołali. Susod 30lětneho, w kotrehož kuchni so paleše, bě wobornikow informował. Ći pak dyrbjachu durje zakurjeneho bydlenja namócnje wočinić a podružnika budźić. Tón ležeše pjany we łožu a na całty w kachlach scyła wjace njemysleše. Z wěstotnych přičin dowjezechu jeho do chorownje.

wozjewjene w: To a tamne

Serbska debata

nowostki LND