Z wudaća: srjeda, 12 decembera 2018

Historiski dom předaty

Radwor. Sobu najstarše twarjenje Ra­dworja je předate. Gmejnscy radźićeljo su wčera jednohłósnje tomu přihłoso­wali, zo „torož“ na nawsy Radworskemu předewzaćelej předadźa. Historiski dom z wobłukowymi wrotami słušeše nižozemskemu namrěwstwowemu zjednoćenstwu. Za čas NDR běštej w nim gmejnski zarjad a běrow prodrustwa.

Přihotuja klětuše wólby

Budyšin. Za komunalne wólby 26. meje 2019 wutworja w Budyskim wokrjesu znowa 14 wólbnych wokrjesow. Wólbny wuběrk nawjeduje Andrea Peter. Anja Marx ju zastupuje. Přisydnicy gremija su Elisabeth Nieft, Sandro Fiebig, Rüdiger Thürling a Carola Schmidt. Jich zastu­puja Albrecht Bockisch, Michael Häring, Wolf Schönberg a Angelika Eck­stein. Tomu je wokrjesny sejmik přihłosował.

Wuheń za krosnowarjow?

Wudźěłki z aktualneho poskitka Serbskeje kulturneje informacije prezentuje sobudźěłaćer Beno Šołta našemu fotografej. Štóž hišće tajki wosebity hodowny dar pyta, njech so po rumnosći na přizemju Budyskeho Serbskeho domu rozhladuje. Nakupować móžeće tam w normalnym wobchodniskim času wot 10 do 16.30 hodź., wutoru a štwórtk hač do 18 hodź. Foto: SN/Maćij Bulank

Drježdźany (SN/bn). Zapósłancy Sakskeho krajneho sejma su wčera na 83. plenarnym posedźenju namjetej, dočasnje zahajić jednanja Sakskeje ze zwjazkowym knježerstwom kaž tež z Braniborskej wo přichodnym financowanju Załožby za serbski lud, jednohłósnje přihłosowali. Dotalne zrěčenje w lěće 2020 wuběži. Zastupjerjej knježaceju frakcijow Alojs Mikławšk (CDU) a Harald Baumann-Hasske (SPD) staj namjet předstajiłoj, wuzběhujo w sakskej wustawje zaručenu zamołwitosć knježerstwa, spěchować serbsku rěč, kulturu a identitu. Wobaj skedźbnještaj na to, zo je hladajo na wočakujomny dołhi časowy wobłuk trjeba dočasnje jednać. Hajko Kozel (Lě­wi­ca) witaše „zwólniwosć, absolutnje trěbnu hnydomnu naprawu nastorčić“, a pokaza na dohromady wjace hač tři lěta, w kotrychž „dyrbješe załožba bjez prawniskeje wěstoty skutkować“. Wón pak tež kritizowaše, zo namjet „dynamizaciju a wurunanje inflacije njewopřijima“. Po­dobnje argumentowaše Franziska Schubert (Zwjazk 90/Zeleni): „Srědki załožby su porno lětu 2000 wo jědnaće procentow přiběrali, inflacija pak je w tym času wo 30 procentow stupała.

Wuslědki naprašowanja za Domowinu wulke dobyće

Budyšin (SN/at). „Naprašowanje Do­mowiny je kedźbnosć zbudźiło.“ To rje­kny předsyda třěšneho zwjazka župow a serbskich towarstwow Dawid Statnik wčera nowinarjam w Budyšinje. Póndźelu je Domowina wuslědki naprašowanja zhoniła, na kotrymž bě so wot 26. septembra do 14. oktobra 1 160 čłonow a nječłonow wšěch serbskich zwjazkow wobdźěliło. 3 500 naprašnikow běchu rozdawali. Z nich wróćichu 665, a 495 bě online wupjelnjenych. „Wjeselimy so, zo smy cil 1 000 docpěli“, zwěsći Statnik.

Hižo do załoženja Witaj-skupiny w Hochožanskej pěstowarni „Tyca“ je so wona wo dalekubłanje w serbšćinje starała a kursy na Choćebuskej Šuli za delnjoserbsku rěč a kulturu wopytowała. Tak je swój słowoskład delnjoserbšćiny ro­z­šě­riła a nawuknyła w serbskej rěči pi­sać a běžnje čitać. Tak přiswojene za­móž­nosće nałožuje rodźena Hochožanka Resi­ Lotrina dźensa we wšědnym dźěle z Wi­taj-dźě­ćimi w tamnišej pěstowarni. Za swoje skutkowanje na polu kubłanja a zasadźenje w Domowinskej skupinje bu wona lětsa z Čestnym znamješkom Domowiny wu­znamjenjena.

Zawrjenje Złokomorowskeho jězora měli hač k zazběhej sezony 2019 zaso zběhnyć, to je turistikarjam jara wažne. W septembrje běchu so tam dźěle njezawěsćeneje kupy zesuwali.

Kamjenc (AK/SN). Złokomorowski jězor z jeho dospołnej wodowej přestrjenju ma hač k sezonje w aprylu 2019 zaso přistupny a wužiwajomny być. Tónle zaměr je předstejićel zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Braniborskeje Detlef Wurzler wčera w Kamjencu podšmórnył. „Hižo 4 600 knihowanjow dowolnikow nam předleži, te z Přibrjóžneho hotela njejsu sobu ličene. Wo městnje za čołm smy 90 zrěčenjow wotzamknyli“, rozłoži wón na zhromadźiznje zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakskeje. „Sezona 2019 ma so kaž planowane zahajić. Imagowa škoda za cyłu jězorinu by w padźe wupadnjeneje sezony hewak žałostna była.“ Znajmjeńša dźesać lět by trało tajke zastatki nachwatać, rjekny Wurzler.

13. septembra běchu so dźěle njezawěsćeneje kupy w jězorje zesuwali. Braniborski krajny zarjad za hórnistwo, geolo­giju a surowizny je jón na to zawrěł. Kupać so, płuwać a čołmikować je tam wot toho časa zakazane.

Drježdźany (SN). Sakski krajny sejm je na swojim wčerawšim posedźenju zakonske zakłady za zastojnistwo a dalše finan­cielne polěpšenja za wučerjow tworił. „Tak njenawjaza Sakska při płaćenju wučerjow jenož na druhe zwjazkowe kraje, ale steji w někotrych wobłukach samo na čole“, rjekny sakski kultusowy minister Christian Piwarz (CDU).

Wot 1. januara 2019 móža so połnje wukubłani wučerjo w Sakskej hač do zakónčenja 42. žiwjenskeho lěta ze zastojnikom stać. Tež přihotowanska słužba ma přichodnje jako zastojniski poměr płaćić. Wjace hač 5 300 pedagogow je hižo­ próstwu na zastojnistwo stajiło. Wučerjo na dalewjeducych šulach bjez zastojnistwa dóstawaja wot januara nimo zasłužby w skupinje 13 po wjetšinje měsačnu přiražku 170 eurow.

W jednym dypku Sakska wšitke tamne zwjazkowe kraje přesahuje: Wukubłani wučerjo zakładnych šulow njebudu hižo w mzdowej skupinje 11, ale 13 zastopnjowani resp. jako zastojnicy w skupinje A 13. Tele naprawy, tak so minister Piwarc nadźija, budu wučerjow za dźěło w Sakskej wabić. Wšako je potrjeba wukubłanych wučerjach dale wulka. Lětnje budu 1 500 wučerjow zdobyć dyrbjeć.

Eisenach (dpa/SN). Tarifowe jednanja mjez dźěłarnistwom lokomotiwnikow GDL a Němskej železnicu su zwrěšćili, kaž zastupnicy GDL dźensa rano zdźělichu. Po jich wuprajenjach njeje železnica hač do ranja žadyn nowy poskitk předpołožiła, po tym zo bě ju dźěłarnistwo wčera wječor ultimatiwnje k tomu namołwjało. GDL přiwšěm z toho wuchadźa, zo lětsa „definitiwnje“ k žanym stawkam wjace njedóńdźe.

Von der Leyen před wuběrkom

Berlin (dpa/SN). Zakitowanska ministerka Ursula von der Leyen (CDU) bě dźensa znowa před zakitowanski wuběrk zwjazkoweho sejma skazana. Tam dyrbješe na prašenja čłonow k dwělomnemu zasadźenju eksternych poradźowarjow ministerstwa wotmołwjeć. Po tym chcyše opozicija rozsudźić, hač nježada sej přepytowanski wuběrk. Po zwěsćenju zličbowanskeho zarjada je ministerstwo w lětomaj 2015 a 2016 znajmjeńša 200 milionow eurow za poradźowarjow wudało.

Wuradźuja wo krizy

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je wčera w Choćebuskej měšćanskej hali składnostnje swojeho rjadu beneficnych koncertow porěčał. Po tym pokazachu film „Tři worješki za popjelawku“ z originalnym přewodom Němskeho filmoweho orches­tra Babelsberg (w pozadku). Pjenjezy z předanje zastupnych lisćikow přepodachu Dźěłaćerskemu samaritanskemu zwjazkej za jeho socialne skutkowanje. Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) bě Steinmeiera witał. Foto: dpa/Patrick Pleul

Pytajo za čłonom rockeroweje skupiny je so policija mylnje do bydlenja 88lětneje žony zadobyła. Zastojnicy běchu čisło domu w Lüdenscheidźe zaměnili. Kaž statne rěčnistwo wobkrući, bě ćežko wobrónjena specialna jednotka rano w šesćich durje bydlenja wułamała a samo slepjacu granatu na balkon ćisnyła. Staruška pak jara měrnje reagowaše. Načinjenu škodu su jej hišće samsny dźeń narunali. Přiwšěm bě racija wuspěšna: Rockera móžachu w druhim bydlenju zajeć.

Přepilny bě sobudźěłaćer zawoda za wotstronjenje wotpadkow w badensko-württembergskim Remstalu. Cyle přikładnje wuprózdni wón wotpadkowej sudobi před zachodom cirkusa. W nimaj pak běchu lampowe rjećazy cirkusa, kotrež chcychu sobudźě­łaćerjo hišće za wječorne předstajenje spójšeć. Nastata škoda: 5 000 eurow.