Z wudaća: srjeda, 09 januara 2019

Na olympiadu geografije

Drježdźany. Dźesatkarjej Wilhelm Lehmann, Wyša šula Bukecy, a Danny Baum, Wyša šula Łaz, kaž tež šuler 7. lětnika Leon Schwabe, Swobodna křesćanska šula­ Šěrachow, su mjez 30 wobdźělnikami finala 13. sakskeje olympiady w předmjeće geografija jutře w Drježdźanach. Cyłkownje 17 376 šulerjow z 211 wyšich šulow so na štyrischodźenkowym wurisanju wubědźuje.

Na kromje słónčneho systema

Houston. Swětnišćowa sonda New Hori­zons je minjene dny wot słónca najzdaleniši znaty objekt našeho syste­ma „Ultima Thule“ přepytowała. Nětko wuhódnoćeja wědomostnicy Uniwersity Johns Hopkins daty, kotrež wulkeje distancy dla hakle jutře dospołnje dóńdu. Prěnje wobrazy we wulkim rozpušćenju je agentura NASA hižo wozjewiła.

Huawei haj abo nic?

Budyšin (SN/BŠe). Wosebitu překwapjenku dožiwichu wčera ludźo w Budyskim Centeru na Žitnych wikach, hdźež zaklinčachu wokoło připołdnja naraz serbske zynki. Něhdźe 30 sobudźěłaćerjow serbskich institucijow a dalši zajimcy zanjesechu tam bjez připowědźenja spěw „Ha, pisane su sanki“. Na akordeonje přewodźał je jich Tasso Schille.

Ideju za tak mjenowany flashmob – krótki a spontany wustup skupiny ludźi na zjawnych městnach, při čimž so wobdźělnicy druhdy samo njeznaja, ale zhromadnje njewšědne wěcy činja – měje­še marketingowy wotrjad Załožby za Serbski lud. „Chcychmy wobydlerjam a hosćom Budyšina serbski postrow z Łužicy sposrědkować a na dwurěčnu kónčinu skedźbnić“, wuswětli zamołwita za marketing a kooperacije pola załožby Hanka Budarjowa, kotraž móhła sej samo předstajić, dalše tajke překwapjace podawki wotměć.

Ličby muzeja na wšěch runinach stopnjowali

Budyšin (SN/bn). Bilanca Budyskeho Serbskeho muzeja za lěto 2018 je z wida jeho direktorki Christiny Boguszoweje dosć dobra. „Nam je so poradźiło, mnóstwo zarjadowanjow kaž tež ličbu wopytowarjow stopnjować. Ličby pak njejsu wšitko. Naš narok je, so hłownje nastupajo kwalitu dale wuwiwać“, Boguszowa podšmórnje.

Budyšin (SN/BŠe). Hižo wot nalěća je staw wody loni we łužiskich rěkach wo­teběrał. Wot junija hač do kónca lěta bě dale konstantnje niłki, tež w nowembru. Tak rěka w rozprawje sakskeho wobswětoweho ministerstwa, w kotrejž fachowcy tydźenske a měsačne prognozy k stawej wody w Swobodnym staće Sakskej zestajeja. Najebać to, zo je so nazymu trochu dešćowało, bě situacija we łužiskich rěkach hač do decembra dale napjata. Tak su so fachowcy z Berlina, Braniborskeje, Sakskeje a Zwjazka dwutydźensce zetkawali, zo bychu wo połoženju Sprjewje wuradźowali. Wšako njebě wona hižo běžite rěčnišćo, štož je so wězo na wšelake wobłuki wuskutkowało. Pitna­ woda za wobydlerjow kónčiny bě přiwšěm stajnje zaručena.

Kaž kóžde lěto a tola z nowymi aspektami prezentuje so lětuši centralny informaciski dźeń za orientaciju na powołanje a studij „Nawi přichoda“ w Budyšinje.

Budyšin (SN/MiR). 85 předewzaćow, zarjadnišćow, posłužbow a wukubłanišćow je so dotal za mjeztym 6. Budyski „Nawi přichoda“ přizjewiło. Nazhonjenje wuhotowarjow – je to dźěłowy kruh šula-hospodarstwo Budyskeho wokrjesa (AK) – wěšći, zo budźe 26. januara wulki nawal w Budyskej studijnej akademiji (BA), hdźež so poskitk wospjet wotměje. Wšako su organizatorojo, mjez kotrymiž su mjenowana BA, Drježdźanska industrijna komora (IHK) ze swojim stejnišćom w Budyšinje a tudyša regionalna rjemjeslniska komora kaž tež agentura za dźěło a Powołanskošulski centrum za hospodarstwo a techniku (BSZ) nimale wšitko dopřihotowali.

Budyšin (SN/BŠe). Minimalna mzda bu w januaru wo 35 centow na 9,19 eurow na hodźinu zwyšena. Tak ma 7 610 při­stajenych Budyskeho wokrjesa přichodnje wjace mzdy, wšako dźěła tuchwilu runje telko ludźi we wobłuku wot zakonja předpisaneho mzdoweho minimuma.

Kaž dźěławi tež hospodarstwo Budyskeho wokrjesa ze zwyšenja mzdy pro­fituje. Dźěłarnistwo Žiwidła, požiwadła a hosćency (NGG) zdźěla, zo stopnjuje so tak kupna móc wo něhdźe 1,8 milionow eurow. „Raz do kina abo jěsć hić, něšto nowe­ho za domjacnosć kupić – nimale kóždy euro, kotryž na kóncu měsaca zby­wa,­ inwestuja přistajeni minimal­neho mzdoweho wobłuka hnydom na městnje“, wuswětla jednaćel dźěłarnistwa NGG za region Drježdźany-Kamjenica Volkmar Heinrich.

Dźěłarnikam pak zwyšenje mzdy dawno­ hišće njedosaha. Woni žadaja sej jasne stopnjowanje na wjace hač dwanaće eurow na hodźinu. Runje tak skedźbnja jednaćel NGG na to, zo maja dźěło­dawarjo wulku zamołwitosć. Z dobreho hospodarskeho połoženja zawoda měli tež přistajeni profitować.

Spočatk lěta je nowa serbska młodźinska protyka towarstwa Pawk, Budyskeje župy Jan Arnošt Smoler a młodźinskeje socialneje dźěłaćerki Rěčneho centruma WITAJ wušła. Plakatowy kalendarij zjima wšitke kulturne a sportowe terminy, kotrež su kluby, studentskej towarstwje w Drježdźanach a Lipsku, serbske institucije kaž tež jednotliwcy w běhu minjenych pjeć měsacow zapodali. Wuhotowar bě grafikar Milan­ Süß, nakład wopřijima 120 eksemplarow w formaće A1 a 50 we wulkosći A2. Nětko protyku rozdźěleja. Zajimcy móža sej ju tež wosobinsce pola Marije Koklineje (RCW, na wobrazu) w Budyskim Serbskim domje wotewzać. Foto: SN/Hanka Šěnec

London (dpa/SN). Britiski parlament wuradźuje wot dźensnišeho wo dwělomnym zrěčenju mjez britiskim knježerstwom a Brüsselom wo wustupje kraja z Europskeje unije. Přichodnu wutoru maja zapósłancy wo zrěčenju wothłosować, kotrež bě premierministerka Theresa May wujednała. Powšitkownje z tym liča, zo so žana wjetšina za nje njenamaka. W tym padźe hroža chaotiske poměry. Wulka Britaniska EU 29. měrca wopušći.

Poggenburg blokowany

Berlin/Magdeburg (dpa/SN). AfD je swojemu čłonej Andréjej Poggenburgej zakazała, w přichodnymaj lětomaj stronske zastojnstwa wukonjeć. To je zwjazkowe předsydstwo strony wobzamknyło. Zapósłanc Saksko-anhaltskeho krajneho sejma a bywši frakciski předsyda bě z markantnymi wuprajenjemi hněw swojich stronskich kolegow zbudźił. Tak bě Poggenburg silwester twitterował: „Wšitkim čłonam našeje ludoweje zhromadnosće strowe, měrniwe a patriotiske lěto 2019.“ Předsydstwo AfD mjenowaše tutu formulaciju „njeakceptabelnu“.

Ze zakonjom swójby sylnić

Washington (dpa/SN). W zwisku z njerozrisanym prašenjom noweje murje na mjezy mjez USA a Mexikom je so ameriski prezident Donald Trump z telewizijnej narěču direktnje na ludnosć wobroćił. We wčera wječor wusyłanej narěči žadaše sej wón znowa wjace hač pjeć miliardow dolarow, zo móhł murju twarić. Po jeho słowach knježi na mjezy nuzowy staw, dokelž tam kóždy měsac tysacy ludźi ilegalnje do USA přichadźeja. Zastupnicy demokratiskeje strony su hišće wčera wječor žadanje prezidenta jako předrohe wotpokazali. Zwady dla su etaty wjacorych ministerstwow hižo dwaj tydźenjej blokowane. Sobudźěłaćerjo dyrbja bjez mzdy dźěłać abo doma wostać.

Mnichow (dpa/SN). Wjedrowe połoženje w Bayerskej a Awstriskej na mnohich městnach ludźi přiběrajcy wohroža. Po tym zo běchu wčera we wjacorych dźělach kraja najwyši warnowanski schodźenk před lawinami wukazali, su tute pasmo dźensa dale rozšěrili. Riziko, zo so wulke lawiny pušća, je jara wulke, zdźěli rěčnik awstriskeho katastrofoweho škita. Dźensa ličachu w Awstriskej a Bay­erskej z wjele nowym sněhom a dalšimi za­wrjenymi dróhami. We wjacorych gmejnach su mjeztym katastrofowy staw wukazali. Zamołwići namołwjeja domoródnych a turistow, na wěstych městnach wostać, zaraćenja chutnje brać a so nje­trjebawšich aktiwitow wonka wzdać.