Z wudaća: štwórtk, 07 februara 2019

Druhe koło tarifowych jednanjow za zjawnu słužbu zahajene

Podstupim (dpa/SN). Dźěłarnistwa a Zwjazk­ zastojnikow chcedźa hladajo na tarifowe jednanja za přistajenych zjawneje słužby ćišć na dźěłodawarjow zwyšić, zo bychu zastatk w zasłužbje wurunali. „Koleginy a kolegojo maja woprawdźe wjele pary w kotole“, rjekny zwjazkowy předsyda zwjazka zastojnikow Ulrich Silberbach­ nowinarjam. „Nochcemy zwisk k powšitkownemu wuwiću mzdow zhubić. Tule ležimy štyri procenty wróćo.“ Tarifowe jednanja za něhdźe milion při­stajenych zjawneje słužby su wčera w Pod­stupimje w druhim kole zahajili.

Mjaso wjewjerčkow poskićuja wot najnowšeho w hosćencu w Londonskej korčmowej štwórći Borough Market. Hosćenc „Native“ spřihotuje hosćom nimo lokalnych jědźow tež lasanju z ragoutom wjewjerčkoweho mjasa. Na taler přińdźe pak jenož mjaso šěrych wjewjerčkow. Zwěrjata běchu kónc 19. lětstotka z Ameriki přiwjezli. Mjeztym wohrožuja wone populaciju čerwjenych wjewjerčkow na britiskej kupje. Ludźom su wone kwakla.

Preč ćisnjena seks-klanka je na awtodróhowym parkowanišću w Posaarskej zasadźenje policije zawinowała. Naha klanka ze zawjerćanymaj rukomaj a nohomaj wupadaše w ćmě woprawdźe kaž čłowjeske ćěło, policija zdźěli. Wotpowědnje wustróžana reagowaše žona a zawoła policiju. Prjedy hač zastojnicy přijědźechu, móžeše žona zhromadnje ze šoferom nakładneho awta „kriminalny pad“ rozrisać.

Dołho je trało, ale nětko je drje tak daloko: SPD je spóznała, zo so dźěłowične reformy bywšeho zwjazkoweho kanclera Gerharda Schrödera (SPD) z lěta 2004 hač do dźensnišeho politisce wuskutkuja, a to předewšěm na njedobro strony. Ludźo njejsu zabyli, kak hrubje je Schröder swój čas – zhromadnje ze Zelenymi – socialne zasady socialdemokratiskeje strony ranił. Naraz bě móžno, za jedyn euro wob hodźinu dźěłać, jako požčeny dźěłaćer połojcu toho zasłužić, štož ma kruće přistajeny kolega při pódlanskej mašinje abo z wonym ponižacym systemom Hartz IV žiwy być dyrbjeć. Dotal pak so nichtó chutnje na to zwažił njeje, tole změnić. Myslmy na kanclerskeho kandidata SPD Martina Schulza, kiž bě ze swojimi předstawami wo wjetšej socialnej sprawnosći spěšnje zwrěšćił, dokelž nochcyše njesprawnosć wotstronić. Njewěm, hač móže SPD wolerjow nětko přeswědčić. Na kóždy pad je wona na prawym puću. Marko Wjeńka

Praha (ČŽ/K/SN). Rekordne mnóstwo wosobowych wozydłow su čěske awto­twornje w minjenym lěće zhotowili. Na wšěch 1 437 000 eksemplarow je w štyrjoch kwartalach z nich wujěło. Tak je so produkcija jězdźidłow porno lětu 2017 wo 1,7 procentow zwyšiła. Najwjetša awtofabrika­ kraja, Mladoboleslavské pře­dewzaće Škoda Auto, móžeše produkciju samo wo 3,3 procenty stopnjować a nadźěła 886 103 wozydłow. Eksport woso­bowych­ jězdźidłow přiby wo dwaj procentaj, mjeztym zo wotbytk na domjacych wikach wo 1,7 procentow spadny. Tole wozjewja powěsćernja čtk, powołujo so na prezidenta Zjednoćenstwa awto­mo­biloweje­ industrije Bohdana Wojnara. Po jeho hódnoćenju su awto­twornje ze sylneho naprašowanja w rjedźe krajow Europskeje unije profitowali, zdobom pak so na hranicy swojich kapacitow pohibowali. Produkcija awtobusow přiby wo 5,6 procentow. Wot januara hač do decembra 2018 zhotowichu 4 890 wozow. Z nich naprodukowa firma Iveco jako najwjetši producent sama 4 283, zwyšo produkciju wo 4,4 procenty. Jenička twornja motorskich, Tynecka Jawa, zmontowa 1 493 mašinow, štož je 162 wjace hač lěta 2017.

Budyšin (CS/SN). Njewěstosć je wulka a mnozy so prašeja, što poprawom směmy hišće jěsć. Kompetentnje wotmołwi na to Drježdźanska poradźowarka za zežiwjenje Tessa Rehberg minjenu póndźelu na čitanju rjada „Budyska akademija“ na žurli statneje studijneje akademije Budyšin. Hnydom na spočatku wona lapidarnje­ rjekny, zo njech kóždy to jě, štož znjese. Přiwšěm pak je ličba aler­gikarjow a ludźi, kotřiž wěste žiwidła njeznjesu, w zašłych lětach přiběrała.

Alergije su „nadměrne reakcije imunostneho systema na poprawom nješkódne přirodne maćizny“. Často wustupitej rozdźělnej alergiji paralelnje. Tak reaguja na přikład na kćenjowy próšk brězy čućiwi tohorunja špatnje na sad. Potrjecheni měli tuž płody warić, dokelž horcota alergene rozpači. Tessa Rehberg w tym zwisku nimo toho wuzběhny, zo njeje sad zasadnje strowy, mnozy fruktozu njeznjesu. W tajkim padźe měli ludźo wjace zeleniny konsumować abo sad z njewobdźěłanym joghurtom kombinować. Industrielnje produkowane měšeńcy toho razu pak wona njeporuča.

Budyscy powołanscy wohnjowi wobornicy dóstachu tele dny nowe hašenske a wuchowanske jězdźidło přepodate. Zasadźeć chcedźa je předewšěm w katastrofowym škiće. Wězo z nim tež přijědu, hdyž dyrbja něhdźe hašeć. W jězdźidle ma hač do dźewjeć wobornikow městno, mjez druhim Syman Kolca, Phillip Frieß a David Neumann (wotlěwa). Foto: SN/Maćij Bulank

Wojerecy (SN). Zwěrjenc a hród we Wojerecach zličištej w lěće 2018 tójšto wjace wopytowarjow hač w lětach do toho. Dohromady witachu 125 629 hosći. To je najlěpši wuslědk wot toho časa, zo wjedu zwěrjenc a hród pod režiju Wojerowskeje zwěrjencoweje, kulturneje a kubłanskeje towaršnosće. Přirunujo z lětom 2017 rozrosće ličba wopytowarjow wo něhdźe 20 procentow. Najwažniša přičina je, zo stej hród z měšćanskim muzejom runje tak kaž zwěrjenc atraktiwnišej dyžli do toho, zdźěli Stefanie Jürß w nowinskim wozjewjenju towaršnosće.

Wot lońšeho so hród po wobšěrnych inwesticijach wonkownje kaž tež nutřkownje w nowym błyšću prezentuje. Po prěnim dźělu w lěće 2016 su loni w juniju druhi dźěl nowowuhotowaneje stajneje wustajeńcy wotewrili. W nimaj móžeš so tež interaktiwnje na napjatu jězbu přez měšćanske stawizny podać. Na te wašnje so poradźi, nowe skupiny wopytowarjow witać. Přidatnje přiwabiła je wosebita wustajeńca k 750. róčnicy města „75 x Wojerecy“, kotraž z 75 wubra­nymi eksponatami wo měšćanskich stawiznach informowaše.

W Kulowskej pěstowarni CSB su wčera dźěćacy princowski por za 313. sezonu Kulowskeho­ karnewala wuzwolili. Staj to Emil Kral a Helena Grozec. Jeju dwórski maršal je Niklas Debik. Jich mjena kaž tež te pažow wozjewištej mjez druhim abatisa klóštra Marijineje hwězdy Gabriela Hesse a Worklečanska šwalča Petra Kupcyna. Wona bě za Kulowsku škričkowu gardu nowe kostimy zešiła. W róžowopóndźelnym póstniskim ćahu změje dźěćacy princowski por swójski wóz. Foto: Uta Große

Komplikowane wuměnjenja za dwójny hospodarski plan

Trjebin (AK/SN). Gmejna Trjebin je dale w jara ćežkim pjenježnym połoženju. Dwójny hospodarski plan 2019/2020 móža jeno z wulkimi zalutowanjemi a z njelubowanymi naprawami nastajić. To podšmórny wjesnjanosta Waldemar ­Locke (CDU) na wčerawšim posedźenju gmejnskeje rady. „Jeli nětko njereagujemy, změjemy w lěće 2022 deficit 1,2 milionaj eurow“, wón podšmórny. „Přičina je, zo žane klučowe připokazanja Swobodneho stata Sakskeje njedóstanjemy. Bjez kredita tuž njepóńdźe, jeli chcemy wažnej předewzaći, mjenujcy wopłóčkowy koncept za Trjebink a wutwar šěro­kopasmoweje syće w swojej gmejnje zwoprawdźić“, tak wjesnjanosta. Gmejna a gmejnscy radźićeljo dyrbja nětko wšě móžnosće zalutowanja pruwować. Na wurjadnym posedźenju 13. měrca chce parlament dwójny etat 2019/2020 wobzamknyć.

Křesło na awtodróze

Budyšin. Z njewšědnym zadźěwkom dyrbjachu so šoferojo zawčerawšim popoł­dnju na awtodróze A 4 mjez woběmaj Budyskimaj wotbóčkomaj bědźić. Do směra na Drježdźany ležeše mjenujcy křesło na lěwej jězdni. Wodźer Mercedesa bě je runje hakle kupił, ale na připowěšaku prawje njepřipasał, tak zo so wone dele suny. Dwě jězdźidle móžeštej jeno z nahłym spinanjom zadźěwać, zo do mebla njeprasnyštej. Kuražěrowani wodźerjo nakładnych awtow sćahnychu křesło na nakromne pasmo. 30lětny zawinowar podawka so k městnu wróći, swój zmylk mjeztym přichwatanej poli­ciji přizna a křesło sobu wza. Kak wone potom wupadaše, bohužel znate njeje.