Z wudaća: pjatk, 08 februara 2019

Budyšin (SN/bn). Loni nazymu bě Trudla Malinkowa priwatnje Awstralsku wopytała a tam za slědami serbskich wupućowarjow py­ta­ła. Wčera je sobudźěłaćerka Serbskeho instituta we wobłuku rjada Maćična akademija w Budyskim hosćencu Wjelbik wo wuprawje přednošowała.

Njebjelčicy (SN). Gmejnski zwjazk CDU Njebjelčicy nastupi k přichodnym wólbam tamnišeje gmejnskeje rady 26. meje z kandidatami ze wšitkich pjeć wjeskow komuny. Na lisćinje Njebjelčanskeje CDU steja Matthias Cyž, Tomaš Klar, Tomaš Kral, Silvio Reineke a Enrico Wätzig. Woni maja hižo dobre nazhonjenja w komunalnej politice jako gmejnscy radźićeljo. Prěni raz za gmejnsku radu kandiduja Kristin Domšowa, Daniel Möller, Michał Ričel, Tomaš Šwejda a Christina Łušćanscyna. „Je to dobry miks nazhonitych a młodych nowych požadarjow wo sydła w gmejnskej radźe“, zdźěli Njebjelčanski zastupowacy wjesnjanosta Křesćan Žur (CDU) našemu wječornikej.

Do nominowanja swojich kandidatow předwčerawšim su tohorunja nowe wjednistwo gmejnskeho zwjazka křesćansko demokratiskeje strony wolili. Jemu přisłušeja předsyda zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe Měrko Domaška, Njebjelčanski wjesnjanosta Tomaš Čornak, Martin Greger a Křesćan Žur. Wólby noweho wjednistwa kaž tež nominowanje je zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Alojs Mikławšk (CDU) nawjedował.

Drježdźany (dpa/SN). W tarifowym konflikće w zjawnej słužbje krajow su dźěłarnistwa w Sakskej za přichodny tydźeń warnowanske stawki připowědźili. Wot wutory měło so dźěło we wjacorych regionach złožić, dźěłarnistwje GEW a ver.di dźensa zdźělištej. Spočatnje su přistajeni kraja w sewjernej Sakskej a Lipšćanskej kónčinje namołwjeni. Štwórtk wočakuja stawki w Drježdźanach a Budyšinje. Dźěłarnistwo žada sej šěsć procentow wjace mzdy, znajmjeńša pak 200 eurow.

Nowa centrala tajneje słužby

Berlin (dpa/SN). Nimale jědnaće lět po połoženju zakładneho kamjenja je zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) dźensa nowu centralu zwjazkoweje tajneje słužby BND w Berlinje wotewrěła. Zaćahnyli běchu prěni sobudźěłaćerjo hižo w januaru. Tak ma w Berlinje nětko 4 000 z cyłkownje 6 500 sobudźěłaćerjow tajneje słužby městno. Techniski wotrjad wostanje dale w bayerskim Pullachu. Nowo­twar bě wjace hač miliardu eurow płaćił, zaplanowali běchu 750 milionow.

Policija: Žane zapalerstwo

Ameriski generalny konsul Timothy Eydelnant (2. wotprawa) je so wčera w Budyšinje wo aktualnym połoženju Serbow wobhonił. Nimo rozmoł­wy z wyšim měšćanostu Alexandrom Ahrensom (SPD) wopyta wón Serbski muzej. Po nim wodźeše jeho kaž tež předsydu Krabatoweho towarstwa Reinera Deutschmanna a za­pósłan­ca FDP w zwjazkowym sejmje Torstena Herbsta direktorka Christina Boguszowa (wotlěwa). Wosebje derje wobhonjeny bě Eydelnant wo serbskich wupućowarjach do Ameriki. Wulce zajimowaše so wón za jutrowne nałožki. Kaž wón SN přeradźi, chce sej lětsa tež křižerjow wobhladać. Foto: SN/Maćij Bulank

Z njewšědnym dźěćacym widejom pyta katolska wosada w hessenskim Petersbergu za nowym duchownym. Zastupnicy wosady su zhromadnje z ministrantami widejo nawjerćeli, kotryž je na internetnej platformje youtube přistupny. Zajimcy su sej jón mjeztym 6 200 króć wobhladali. W nim hólcy a holcy skorža, zo hižo měsacy na noweho duchowneho čakaja, po tym zo bě dotalny wosadu wopušćił. Nowy duchowny měł cool a wjesoły być. Město dołhich prědowanjow přeja sej młodostni wjace kěrlušow.

Napity do wukładneho wokna modoweho wobchoda zajěł je muž w Bremenje a je sej po tym w awće wusnył. Jako policija dojědźe, motor hišće běžeše. 23lětny so spjećowaše, z awta wulězć a chcyše radšo dale spać. Najebać to jeho zastojnicy zhromadnje z awta wućahnychu, naměrjejo pola njeho 1,3 promile alkohola.

Drježdźany (dpa/SN). K wopomnjenju zničenja Drježdźan 13. februara 1945 maja zamołwići tuchwilu přizjewjenja za wjace hač 20 demonstracijow, wopominanskich stražow a zhromadźiznow na blidźe. K tomu słuša čłowjeski rjećaz 13. februara wječor, na kotryž wočakuja po informacijach města něhdźe 11 000 ludźi, kotřiž chcedźa sej jako znamjo měra ruku zawdać. Wyši měšćanosta Dirk Hilbert (FDP) je zhromadnje ze zastupnikami hospodarstwa, wědomosće, kultury, dźěłarnistwow, cyrkwjow a židowskeje wosady ludźi namołwjał, so na čłowjeskim rjećazu wobdźělić.

Britiscy a ameriscy bombowcy běchu Drježdźany 13. februara 1945 a w dnjach po tym zničili. Něhdźe 25 000 ludźi je při tym žiwjenje přisadźiło. Neonacije běchu minjene lěta datum stajnje zaso znjewužiwali, zo bychu złóstnistwa nacijow relatiwizowali. Lětsa planuja prawicarjo 15. februara „wopominanski pochod za wopory nadpada“ z 500 wobdźělnikami. Přećiwni demonstranća wočakuja wjace hač tysac wobdźělnikow.

Brüssel (dpa/SN). W zwadźe wo němsko-ruski płunowód Nord Stream 2 wočakowachu dźensa wažny rozsud Europskeje unije, kotryž móhł daloko sahace wuskutki měć. Konkretnje dźe wo změnu směrnicy EU za płunowody, kotraž by komisija EU zmóžniła, do tajkich projektow raznišo zasahnyć. Dotal wšak z tym njeličichu, zo by so w EU za to wjetšina namakała. Wčera pak w Parisu njewočakowano zdźělichu, zo chcyła Francoska za změnu směrnicow hłosować. Tole by wjetšinowe poměry w EU zasadnje změniło a so negatiwnje na projekt wuskutkowało. W najhóršim padźe by płunowód mjez Ruskej a Němskej njerentabelny był. Žro noworjadowanja je žadanje, zo njesměł wobhospodar płunowoda zdobom dodawaćel płuna być. W padźe Nord Stream 2 wšak by tomu tak było. Wobhospodar a dodawaćel je ruski energijowy koncern Gazprom. Płunowód hižo twarja. Kritikarjo, předewšěm USA, boja so sylnišeje wotwisnosće Němskeje wot ruskeho zemskeho płuna. USA chcyli Němskej swój płun předawać.

Politiske hibanje Nalěćo hižo nětko z wjele přiwisnikami w Pólskej

Waršawa. W pólskej politiskej krajinje připowědźeja so změny. Wot minjeneje njedźele eksistuje w kraju nowa politiska strona. Hibanje „Nalěćo“ nawjeduje bywši wyši měšćanosta sewjeropólskeho Słupska Robert Biedroń. 42lětny charismatiski politikar ma po wšěm kraju hižo tójšto přiwisnikow. Biedroń je homoseksualny a bydli z partnerom. Najebać to ma „Nalěćo“ dobre šansy, sej při wólbach sejma w nazymje 15 procentow hłosow wolerjow zdobyć a so tak z třećej najsylnišej politiskej mocu stać, kaž woprašowanja zwěsćeja. Sebjewědomy Biedroń chcył so přiwšěm z ministerskim prezidentom kraja stać, kaž wón připowědźi.

Wědu sej nazběrać a so kubłać dać – tule składnosć maja zajimcy w mnohich muzejach dwurěčneho regiona, tak tež Kamjenski Muzej zapadna Łužica. Aktualna wustajeńca wo amfibijach je putaca. Krótke a jadriwe informacije šěrja wědu wo zwěrjatach. Wšitke eksponaty su dwurěčne, němsce a łaćonsce pomjenowane. Parowała sym serbske pomjenowanja. Jasne zapřijeća, zaběrace so z wědomostnymi temami w serbskej rěči nańć, njeje runjewon lochko. W tym padźe pak tomu tak njeje. Wšako předleži terminologija za předmjet biologiju w serbskej rěči a w njej su njeličomne zapřijeća podate. Snano by derje było terminologiju poskićeć w tamnišim předawanišću nimo dalšich serbskich knihow abo ju wopytowarjam wupožčować.­ Přetož wužija tež serbske a serbšćinu wuwučowace šule poskitk, so wo amfibijach regiona a cyłeho swěta informować, kaž njedawno zakładna šula „Šula Ćišinskeho“. Milenka Rječcyna

Berlin (dpa/SN). Dobre poł lěta do wólbow krajneho sejma w Braniborskej stej CDU a SPD jenak sylnej. Po wčera wozjewjenym wuslědku woprašowanja by kóžda z wobeju stronow 21 procentow hłosow wolerjow dóstała. Třeća najsylniša móc je AfD z 19 procentami, Lěwica ma 17, Zeleni dźesać a FDP pjeć procentow. W awgusće běchu SPD hišće 23 procentow wěšćili, AfD 21 a CDU 18. Slědowachu Lěwica (19), Zeleni (8) a FDP (5). W Braniborskej wola 1. septembra krajny sejm.