Z wudaća: štwórtk, 14 měrca 2019

štwórtk, 14 měrca 2019 13:00

Krótkopowěsće (14.03.19)

Na šulerskej wuměnje

Choćebuz/Oslo. Dwanaće šulerkow a šulerjow 11. lětnika Delnjoserbskeho gymnazija přebywa tuchwilu na wuměnje w Norwegskej. Kaž serbski rozhłós sćelaka RBB rozprawja, přebywaja woni w měsće Lilleström, hdźež maja wot lěta 2017 partnersku šulu. Zestajeć chcedźa mjez druhim brošurki wo kulturnych wosebitosćach krajow. Tež norwegsku stolicu Oslo chcedźa wopytać. Wuměna traje hač do 19. měrca.

Předstawy chětro rozdźělne

Kamjenc. Dźěłarnistwo IG metal wojuje w Kamjenskim zawodźe accumotive wo lěpše dźěłowe wuměnjenja, tak na přikład tež, so tarifowemu zrěčenju metaloweje a elektroindustrije přizamknyć. Za­wčerawšim su so zastupjerjo dźěłarnistwa a zawoda w Kamjencu w druhim jednanskim kole schadźowali. Dokelž běchu předstawy hišće chětro rozdźělne, dorozumichu so na dalši jednanski termin.

Nowy nawoda

wozjewjene w: Krótkopowěsće
štwórtk, 14 měrca 2019 13:00

Starši chcedźa wobdźěleni być

Za přezcyłny koncept wučby serbšćiny trjebaja w Malešecach zwjazkarjow

Stróža/Malešecy (SN/at). Zaměr je naročny: Z nastaćom moderneje wyšeje šule w Barće a z přećahom tamnišeje dotalneje zakładneje šule do Malešec je šansa data, w gmejnje serbšćinu wot Witaj-pěstowarnje hač do 10. lětnika sposrědkować a wuwučować. Za zwoprawdźenje budźe trjeba, zo gmejna, Budyska Domowinska župa, krajnoradny zarjad, Budyska wotnožka Krajneho zarjada za šulu a kubłanje LaSuB kaž tež starši jednotnje postupuja.

wozjewjene w: Towarstwa

Šulerske ličby powołanskošulskich centrumow (BSZ) w Budyskim wokrjesu su minjeny lětdźesatk wo dwě pjećinje woteběrali. W Budyskim BSZ za zežiwjenje a domjace hospodarstwo/hladanje ćěła hižo wot šulskeho lěta 2013/ 2014 minimalnu ličbu 550 šulerjow njedocpěwaja. Wo změnje tudyšeje struktury BSZ chce Budyski wokrjesny sejmik­ 25. měrca rozsudźić.

Budyšin (SN/at). Dobra powěsć je, zo změja přichodnje w Budyšinje, Kamjencu, Wojerecach a Radebergu dale tajke powołanske kubłanišćo. Po diskusijach a njewěstosći loni nazymu pak zda so nětko zaručene być, zo so za Budysku Serbsku fachowu šulu za socialnistwo ničo­ njezměni. Wona ma wobstatk BSZ za hospodarstwo a techniku na Schille­rowych zelenišćach wostać.

wozjewjene w: Łužica

Budyšin/Kamjenc/Kulow (SN/BŠe). Najwjetša akcija powołanskeje orientacije Swobodneho stata Sakskeje „Pohladaj nutř“ wabi tež lětsa zaso dosć zajimcow. Na internetnych stronach móžachu so młodostni wot 7. lětnika za jednotliwe poskitki předewzaćow přizjewić.

Druhi raz je tež chorownja maltezow swj. Jana w Kamjencu mjez wobdźělnikami, a tak tam dźensa kaž tež jutře zajimcow witaja. „Mamy dosć přizjewjenjow a smy derje wućeženi“, praji asistentka hladanskeje direkcije Annett Gersdorf. Nimo chorobnych sotrow w Kamjencu tež baby pytaja. Zo móhli so zajimcy z chorownju zeznajomić, su zamołwići wobšěrny program zestajeli. Chcedźa młodostnych po chorowni wodźić, a wězo móža so woni praktisce wuspytać a na přikład gipsować.

wozjewjene w: Hospodarstwo
štwórtk, 14 měrca 2019 13:00

Župa dźěłowy plan schwaliła

Chrósćicy (KJu/SN). Předsydstwo Kamjenskeje župy „Michał Hórnik“ je wčera w Chróšćanskej gmejnskej sydarni pozitiwnu bilancu lětušeje 9. swójbneje schadźowanki sćahnyło, kotruž běchu minjenu njedźelu zhromadnje z Rěčnym centrumom WITAJ přewjedli. Jara zwjeseleni běchu čłonojo gremija, zo dźěći poskitk rejwanskeje skupiny Łu­žičanki Serbskeho ludoweho ansambla tak derje přijimuja. W zahajenskim pro­gramje dźě bě něhdźe 40 młodych rejwarkow a jedyn rejwar widźeć, kotřiž w Chrósćicach a Budyšinje zwučuja.

Schwaliło je župne předsydstwo wčera tohorunja swój dźěłowy plan za lěto 2019. W nim maja wjacore wjerški předwidźane. Hišće w aprylu chcedźa zhromadnje z wěcywustojnymi hotowarni­čemi zarjadować dźěłarničku na temu „Serbska narodna­ drasta“. Wěnować chcedźa so při tym wosebje hotowanju družki. Dale planuje gremij za 1. september ku­błansku jězbu do čěskich Hejnic. Spočatk oktobra chcedźa zhromadnje z kapału Con-tact wulke nazymske reje přewjesć. Kapała dźě wobsteji mjeztym hižo dźesać lět.

wozjewjene w: Towarstwa
štwórtk, 14 měrca 2019 13:00

Serbšćina w prazwěrjencu

Budyšin (sh/SN). Na prěnim lětušim posedźenju dźěłoweho kruha za serbske naležnosće Budyskeje měšćanskeje rady wčera w radnicy wobdźělichu so tež měšćanosta dr. Robert Böhmer (njestronjan) kaž tohorunja nawoda a rěčnica Budyskeje wobdźělenskeje a zawodneje towaršnosće (BBB) Volker Bartko a Diana Liebsch. Přitomni su widźomnosć serbskeje rěče w Małowjelkowskim prazwěrjencu rozjimali a idejowu konferencu dźěłoweho kruha pod titulom „Serbsko-němska mjezsobnosć w Budyšinje“ loni kónc oktobra wuhódnoćili. Dźěłowy kruh chce hač do kónca wólbneje periody w meji katalog idejow z konferency zestajeć a zarjadnistwu za dalše dźěło přepodać. Diana Liebsch, kotraž bě wobdźělnica konferency, bě sej za dźěło w BBB tójšto nastorkow sobu wzała. Wčera předstaji wona lětuše předewzaća BBB za pra­zwěrjenc. Wot apryla budu jako łopješko ćišćane zakładne informacije tež serbsce, čěsce a pólsce k dispoziciji. Dlěše teksty na stołpach, wo sawrierach a jich žiwjenskim wašnju, móžeš potom němsce a jendźelsce čitać, w QR-kodach pak tež serbsce, čěsce a pólsce.

wozjewjene w: Łužica
štwórtk, 14 měrca 2019 13:00

Wuhlady wo tójšto špatniše

Mnichow (dpa/SN). Z institutom Ifo je dalši wažny slědźenski institut swoju prognozu za lětuše wuwiće němskeho hospodarstwa chětro pohubjeńšił. Fachowcy Ifo su prognozu hospodarskeho wuwića nimale społojčili a liča lětsa jenož hišće z rozrostom 0,6 procentow, kaž dźensa zdźělichu. Dotal běchu rozrost 1,1 procenta wěšćili. Minjeny tydźeń bě Organizacija za hospodarske zhromadne dźěło a wuwiće wuhlady za němske hospodarstwo wot 1,6 na jenož hišće 0,7 procentow jasnje pomjeńšiła.

Pokazki na podobnosć zražkow

Washington (dpa/SN). Po tym zo su w USA­ lětadłam typa Boeing 737 Max startować zakazali, je flota toho typa po cyłym swěće w dalokej měrje zlemjena. Zarjad USA za lětarstwo w tym zwisku zdźěla, zo maja nowe dopóznaća k njezbožu Boeing 737 w Etiopiskej, kotrež pokazuja na podobnosće k njezbožu lětadła samsneho typa loni w oktobru w Indoneskej. Tež tam bě pasažěrska mašina jenož mjeńšiny po wotlěće na zemju zrazyła.

Kak dale ze spěchowanjom?

wozjewjene w: Kraj a swět
Wot wutory hač do dźensnišeho je policija w zwjazkowych krajach k Pólskej wobšěrne kontrole přewjedła. Hłowny zaměr bě bój přećiwo mjezu přesahowacej kriminaliće. Kontrole, kotrež běchu wječor a w nocy, přewjedźechu zastojnicy tež na třoch namjeznych­ přechodach w Žitawje. Techniski pomocny skutk je kontrolne městna wobswětlił. Foto: Erik-Holm Langhof

wozjewjene w: Kraj a swět
štwórtk, 14 měrca 2019 13:00

To a tamne (14.03.19)

Ručne puta jako žort su w Schwerte pola Dortmunda zasadźenje policije zawinili. 32lětny muž je swojeho 50lětneho znateho w ćahu jako žort do putow zwjazał, kotrež bě w interneće kupił. Hakle po tym pytnyštaj, zo pobrachuje klučik. Jako chcyše železnicar jězdźenki kontrolować, so puta strašnje hromadźe sćahnychu. Zastojnicy přijědźechu z wulkim klučowcom a móžachu pomhać: Jedyn ze starych klučikow so hodźeše.

Mjetanje ze sekeru w korčmach ma w USA­ dźeń a wjace přiwisnikow. Dokelž maja mnozy dart abo kehelowanje mjeztym za wostudłe, hotuja so korčmarjo přiběrajcy na nowy trendowy sport. Po krótkim zapokazanju móže kóždy na drje­wjanu taflu jednu sekeru ćisnyć. Trend běchu lěta 2011 w Kanadźe zrodźili, kotryž so spěšnje tež po Americe rozšěri. Započatkarjo jón pječa jara spěšnje nawuknu.

wozjewjene w: To a tamne
štwórtk, 14 měrca 2019 13:00

Słowakska wo pjenjezy USA njerodźi

Bratislava (dpa/SN). Słowakske zakitowanske ministerstwo w Bratislavje je jednanja z USA wo pjenježnu podpěru za ponowjenje dweju wojerskeju lětanišćow přetorhnyło. Plan, 105 milionow dolarow do ponowjenja lětanišćow w Sliaču a Kuchyňa inwestować, njeje njesebičny, ale twori zakład noweho wojerskeho zepěranišća USA w Słowakskej, kotraž je čłon NATO. To je „wohroženje resp. wobmjezowanje suwerenity Słowakskeje republiki“, rěka w pisomnym wopodstatnjenju za­kitowanskeho ministerstwa. Rozsud je w rjadach opozicije a w opoziciskich medijach raznu kritiku zbudźił.

Ruskej přichilena Słowakska narodna strona bě jako druha najsylniša knježerstwowa strona hrozyła, zo koaliciju ze socialdemokratami skónči, dyrbjeli-li woni pjenježnu pomoc USA přiwzać. Zwada bě koaliciju dny dołho rozdwojiła. Přede­wšěm wot socialdemokratow nastajeny wonkowny minister Miroslav Lajčák je so za to zasadźał, pjenjezy USA w Słowakskej zasadźić. Srědki chcychu z fondsa k skrućenju wuchodneje flanki NATO wzać.

wozjewjene w: Słowjanski wukraj

Serbska debata

nowostki LND