Z wudaća: srjeda, 10 apryla 2019

Pruwowancy sčasom přišli

Budyšin. Wot warnowanskeho stawka busowych šoferow běchu dźensa rano tež šulerske transporty potrjechene. Namołwu dźěłarnistwa ver.di, dźěło hač do 8 hodź. złožić, sćěhowachu tohorunja sobudźěłaćerjo Regionalbusa Hornja Łužica a Wojerowskeje wobchadneje towaršnosće. Maturanća Serbskeho gymnazija, kotřiž mějachu pisomne pruwowanje, su sčasom na městnje byli.

„Krabat“ njeje mjez najlěpšimi

Budyšin. Za mobilnu němskorěčnu wersiju widejoweje hry „Krabat a potajnstwo serbskeho krala“ njebě online-wothłosowanje wo publikumowe myto najlěpšich němskich kompjuterowych hrow wuspěšne. Wo tym je dźensa Serbski rozhłós informował, powołujo so na čłona projektoweje skupiny Rapaki Jörga Hübnera. Hra „Krabat“ bě w lěće 2015 jako projekt Załožby za serbski lud wušła.

Dale čłon krajneho předsydstwa

Sernjančenjo hotuja so w zhromadnosći na wulki swjedźeń

Sernjany (SN/mwe). Byrnjež w Sernjanach hižo lěta wjesny klub wobstał a aktiwnje skutkował, přihotuje so tuchwilu dźewjeć čłonow wopřijacy cyłk na to, na financnym zarjedźe Budyskeho wokrjesa so jako k powšitkownowužitne towarstwo zapisać dać. Za to zestajichu wotpowědne wustawki, kotrež su na wólbnej zhromadźiznje schwalili. Předsyda Sernjanskeho wjesneho kluba je Gregor Obst­, městopředsyda André Kober.

19. hłowna zhromadźizna Domowiny 30. měrca w Chrósćicach je někotre zajimawe aspekty wujewiła, tež njewočakowane. Janek Wowčer je so po zhromadźiznje z předsydu Domowiny Dawidom Statnikom rozmołwjał, kak je dźeń na njeho skutkował.

Kajki je Waš zaćišć po 19. hłownej zhromadźiznje Domowiny?

D. Statnik: Zhromadźizna bě połna temow a diskusijow, a smy sej we wjacorych dypkach zajimawy wuspěch zdobyli. Sym wolóženy, zo je so derje radźiła.

Běchu słowa čłona Serbskeho sejma Alexandra Pólka sposrědkowace?

D. Statnik: Zawěsće! Jeho słowa chutnje bjeru. Su-li to tež słowa Serbskeho sejma, potom tež moje słowo płaći, zo je to dobry rozmołwny zakład. Kak dale póńdźe, je hišće wotewrjene. Ale jenož podamy-li so na samsnu runinu, je tež móžno ze sobu rěčeć.

Delegaća hłowneje zhromadźizny su dźěłowe směrnicy za skutkowanje hač do lěta 2021 schwalili. Njeje jich trochu jara wjele, a njeby snano lěpje było so na ćežišća wusměrić?

Chrósćicy (CRM/SN). Wuska zwjazanosć Čechow a Serbow traje hižo lětstotki, njebě pak stajnje jenak intensiwna. Wo tym přednošowaše wčera w Chróšćanskej putniskej hospodźe předsyda Praskeho Towarstwa přećelow Serbow (Společnost přátel Lužice) Lukáš Novosad.

„Wot wšěch słowjanskich ludow su Serbja čěskemu ludej najbliši“, přednošowar potwjerdźi. Jako prěnju wažnu lětoličbu nowšeje doby mjenowaše wón 1635. Po dojednanjach Praskeho měra wobchowachu Łužičenjo prawo, swojich katolskich studentow w tamnišich klóšterskich šulach kubłać dać. Wot lěta 1726 do 1922 je Serbski seminar blisko Karloweho mosta tomu zaměrej słužił. Serbske pismowstwo Češa tohorunja spěchowachu. A wuměłcy kaž Maćij Wjacław Jakula su w Praze sławy nabyli.

Chróšćanska šula je so wčera z „dnjom zakładneje šule“ zjawnosći předstajiła. Z kulturnym programom šulskich dźěći a z pokazku wučbnych materialijow kaž tež rjadowniskich rumnosćow je kubłanišćo za sebje wabiło. Zajimcy, kaž tule Jakštec swójba, kotrychž syn Tadej (2. wotprawa) so hižo na šulu wjeseli, móžachu sej tam tójšto wotkryć. Mnozy starši wužiwachu składnosć, zo bychu z wučerkami rěčeli a sej wšelke naležnosće wokoło wopyta šule rozjasnić dali. Zdobom dóstachu starši a dźěći dohlad do tamnišich cyłodnjowskich poskitkow. Tež durje horta běchu wšitkim šěroko wočinjene. Foto: SN/Hanka Šěnec

Berlin/Choćebuz (dpa/SN). Policija je dźensa rano raciju přećiwo prawicarskoekstremistiskej scenje přewjedła a wja­ce hač třiceći objektow we wjacorych zwjazkowych krajach přepytała. Ćežišćo bě Choćebuz. Při tym dźe wo podhlad ­załoženja kriminelnych zjednoćenstwow. Akcija měrješe so přećiwo scenam hoo­liganow, bojosportowych klubow a stražniskich firmow. Zakład běchu wotpo­wědne wukazy Choćebuskeho hamtskeho sudnistwa.

Wjace chwile za brexit?

Brüssel (dpa/SN). Krótko do zahajenja wurjadneho wjerška Europskeje unije brexita dla nichtó wjace na tym njedwěluje, zo EU Wulkej Britaniskej wjace chwile za wustup z EU přizwoli. Přihotujo wjeršk so pósłancy EU za to wuprajichu, brexit na 31. december abo samo na 1. měrc 2020 přestorčić. Britiska premierministerka Theresa May chce wječor wo přestorčenje prosyć. Njedyrbjało-li k tomu dóńć, dyrbi kraj zajutřišim, pjatk, na njerjadowane wašnje EU wopušćić.

Ličba nimale samsna wostała

Turistikarjo a poskićerjo posłužbow z Budyšina zetkachu so wčera w tudyšim Serbskim domje, hdźež přewjedźechu swoje lětne zarjadowanje z mjenom „Jour-fixe-turizm“. Mjez druhim wobhladachu sej tež Serbsku kulturnu informaciju. Sobudźěłaćer SKI ­Beno Šołta skedźbni wobdźělnikow dnja na mnohotne serbske poskitki. Foto: SN/Maćij Bulank

800 ludźi ze 40 krajow pokazuje na wikach wunamakarjow w šwicarskim Genfje swoje najnowše kreacije. Po informacijach zarjadowarjow je tam wjace hač tysac wunamakanjow z wobłukow wobswět, medicina, wěstota, wobchad a wšědna kultura widźeć. Mjez nimi su airbag za staršich ludźi, zo njebychu so při padnjenju zranili, app, kotraž měri stres młodostnych, a duša, reagowaca na akustiske přikazy. Na tajkich wikach dochadźa k zrěčenjam po milionach eurow.

Wowcu jako „trawusyčak za sedźenje“ poskića muž w Nowoseelandskej a je tak w interneće čiły wothłós zbudźił. Na přesadźowanskej platformje TradeMe po­kazuje wón wowcu z dźěćacym sedłom na chribjeće pod hesłom „lědma trjebana, w dobrym stawje“ a žada sej za nju znajmjeńša 7 200 eurow. Dotal wšak njeje nichtó zwólniwy telko pjenjez wudać.

Berlin (dpa/SN). Kolesowarjo w Němskej čuja so w nadróžnym wobchadźe přiběrajcy njewěsći. To je wuslědk naprašowanja za „kolesowy klimowy test“, kotryž je klub kolesowarjow ADFC wčera w Berlinje předstajił. Kolesowarjo hódnoća swoje wosobinske začuće wěstoty na dróze jenož hišće ze šulskej znamku 4,2. Při wulkim naprašowanju lěta 2016 běchu je hišće z 3,9 znamkowali. Předewšěm w městach so starši boja, swoje dźěći same z kolesom po dróze jězdźić dać.

ADFC ma wuslědk naprašowanja za starosće budźacy. Kolesowarjo čuja so we wobchadźe njerespektowani, wot kole­sowarske šćežki zaparkowacych wob­ćežowani a přez špatnu kolesowarsku ­infrastrukturu haćeni. To je tež jedna z přičin, čehodla podźěl kolesowarjow w nadróžnym wobchadźe njepřiběra. Aktualnje wučinja wón jědnaće procentow. Lěpši by był podźěl 30 procentow kaž w Nižozemskej, ADFC měni. Prašeli běchu so 170 000 kolesowarjow po cyłej Němskej.

Jerusalem (dpa/SN). Prawicarski blok israelskeho ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa ma po wuličenju nimale wšitkich hłosow wólbow parlamenta jasny předskok. Jeho prawicarskokonserwatiwna strona Likud ma drje přewšo snadny předskok k opoziciskemu Módro-běłemu lěhwu wužadarja Bennyja Gantza, zhromadnje z małymi prawicarskimi a nabožnymi stronami pak ma jasnu wjetšinu w parlamenće. Netanjahu móže tuž z toho wuchadźeć, zo znowa nadawk dóstanje knježerstwo wutworić. Hišće w nocy běštaj so wón kaž tež Gantz za wólbneho dobyćerja deklarowałoj. W swojej dobyćerskej narěči mjenowaše 69lětny Netanjahu wuslědk wólbow „njepředstajomny wuspěch“. Opoziciski bywši general, 59lětny Gantz, rěčeše wo „historiskim dnju za Israel“ a sej žadaše, zo změje nadawk, knježerstwo wutworić. Prognozy běchu jemu po zawrjenju wólbnych lokalow snadny předskok wěšćili. „Dźakujemy so Netanjahuwej za jeho słužbu“, rjekny Benny Gantz, swojeho dobyća sej wěsty.