Z wudaća: srjeda, 17 apryla 2019

Tarifowe jednanja přetorhnjene

Kulow. Třeće koło tarifowych jednanjow w Kulowskim zawodźe Maja su wčera přetorhnyli. Dźěłodawar njeje so hižo po dojednanjach zašłeje rozmołwy měł, zdźěli dźensa dźěłarnistwo IG metal. Dźěłodawar bě swójski poskitk mzdy předpołožił, kotryž pak so wot minimalneje mzdy njerozeznawa. Chutny wotpohlad jednaćelstwa na dojednanju njeje tuchwilu spóznajomny. Dźěłarnistwo chce dale ćišć wukonjeć.

Ministerstwo přepołoža

Luckenwalde/Choćebuz. Braniborske knježerstwo planuje ministerstwo za wědomosć, slědźenje a kulturu z Podstupima do Choćebuza přepołožić. Wotpowědny namjet je kabinet na posedźenju wčera w Luckenwaldźe schwalił. Tak ma so Delnja Łužica tež z widom na strukturnu změnu skrućić. Nowotwar móhł wot lěta 2023 k dispoziciji być.

Jasny signal dźěłodawarjam

Něhdźe 30 figurinow pyši k jutram zaso wukładne wokna wobchodow w Budyšinje. Tež Rüdiger Lenz, optikar na Bohatej hasy, je so lětsa wo tajku prócował. Naprašowanje za figurinami je dźě jara wulke. Wukładne wokno Lenzec wobchoda pyši nětko figu­rina w Mužakowskej drasće. A kak móhło pola optikarja hinak być, tež wona ma nětko rjane nawoči. Foto: SN/Maćij Bulank

Budyšin (CS/SN). Na zjawnym forumje dźěłoweho kruha SPD „Serbja“ rysowaše zastupowacy předsyda kubłanskeho wu­běr­ka Sebskeho sejma dr. Andreas Kluge wčera w Budyskim „Wjelbiku“ chutne połoženje w serbskim kubłanju. Wón rěčeše wo rozpušćenju wobstejacych „serbskich žiwjenskich swětow“ a skónčnje „folklorizowanju a muzealizowanju serbstwa“. Bjez korektury hrozy rěčna tradicija hižo w běhu jedneje generacije wotemrěć. „Rěč je najwažniše kulturne kubło, wšo druhe je sekundarne“, Kluge rozjasni. Porno ministerce Evje-Mariji Stange (SPD), kotraž bě hósć wječorka, wobstawaše wón na prawje na kulturne sebje­zachowanje, kotrež wustawa zaruča.

Hajko Kozel wědźeć chcył, kelko je Lěwicy serbski kandidat hódny

Budyšin (SN/at). Tajki wuslědk nichtó wočakował njeje, zo steji serbski politikar Hajko Kozel po zhromadźiznje zastupjerjow sakskeje Lěwicy minjeny kónc tydźenja na poslednim, 60. městnje kraj­neje lisćiny za wólby Sakskeho krajneho sejma 1. septembra. Druzy, nic jeno serbscy Lěwicarjo, mjenuja to skandal. Kozel sam njeje so – přećiwo poručenjam de­legatow z Budyskeho wokrjesneho zwjazka strony – po prěnich njewuspěchach dalšich kandidaturow wzdał, ale je zas a zaso nastupił. „Chcych wědźeć, kelko je serbski kandidat mojej stronje scyła hódny“, měni wón.

Budyšin (ML/SN). Nowy aktualizowany nakład němskorěčneje brošurki „Serbja w Němskej“ je Załožba za serbski lud lětsa­ wudała. Na 84 stronach zhoni čitar tójšto wědźenjahódneho wo stawiznach a nětčišim žiwjenju našeho ludu, wo narodnostnej politice, wo Domowinje, wo wšelakich žanrach serbskeje kultury kaž tohorunja našej rěči a nabožinje.

Wojerecy (SN/JaW). Domowinska župa „Handrij Zejler“ ma nowy rěčny rum. Wčera zetka so we Wojerowskim woby­dlerskim domje na Piwarskej hasy 1 – tam bu 1912 Domowina dozałožena – sydom młodostnych, zo bychu „Klub młodych serbskich swobodnych myslerjow“ za­łožili. Přeprosył bě župan Marcel Brauman. Klub mjenowaše wón rěčny rum, „w kotrymž ma kóždy šansu serbšćinu słyšeć a nałožować. Spytajmy to njemóžne, budźmy kreatiwni“, wón namołwješe.

Berlin (dpa/SN). Při swojej akciji we wobłuku „boja přećiwo kriminelnym strukturam“ je Berlinska policija 27 kilogramow njezacłownjeneho tobaka sćazała. Zastojnicy namakachu jón w měšćanskim dźělu Charlottenburg-Wilmersdorf při kontroli dweju Shisha-barow. Berlinska policija je minjeny čas z wjacorymi racijemi přećiwo organizowanej kriminaliće a arabskim clanam postupowała.

Scheuer: Jězdźenki potuńšić

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za wobchad Andreas Scheuer (CSU) chce ze zniženjom dawkow jězdźenki železnicy w dalokowobchadźe potuńšić. Tak chcył železnicu hišće atraktiwnišu sčinić a ludźi pohnuć radšo ćah město lětadła wužiwać, na přikład mjez Mnichowom a Berlinom. Za to chcył wón wjacehódnotny dawk na jězdźenki wot 19 na sydom procentow znižić, kaž připowědźi.

Razniše prawidła wotsunjenja

Prěnja ćišćana hornjoserbska kniha, Martina Lutherowy „Mały katechizm“ w přełožku Wjacława Warichiusa, je wotnětka w Budyskej Serbskej centralnej bibliotece přistupna. Wudaće z lěta 1595 běchu po słowach nawody biblioteki Wita Bejmaka (srjedźa, jemu­ poboku Hanaróža Šafratowa a dr. Franc Šěn) za „za wobě stronje fairnu płaćiznu“ z priwatneho wobsydstwa kupili. Tak je so jedyn z jeno třoch dopokazanych eksemplarow po nimale sto lětach do stolicy Serbow nawróćił. Foto: SN/Hanka Šěnec

Na sydle sobujěduceho sedźo je 14lětna awto maćerje, kotraž bě do womory padnyła, z awtodróhi wodźiła. 41lětna mać bě so po informacijach policije njewočakowano zwjezła. Krótko do wotjězdki na A3 njedaloko Würzburga bě holca z ně­hdźe 100 km/h wodźidło přewzała. Jězba skónči so w přirowje parkowanišća. Wot holcy alarmowani pomocnicy dowjezechu mać do chorownje. Policija chwaleše „wušiknu a zmužitu“ akciju a wupraji 14lětnej „wulke připóznaće“.

Cyłkownje 13 kradnjenych palmow je Drježdźanska policija w pincy bydlenskeho zhromadźenstwa namakała. Rostliny běchu w nocy na njedźelu z terena twarskich wikow pokradnyli. Štož paduši njewědźachu: Jedna z drohich palmow bě ze sćelakom GPS wuhotowana. Twarske wiki běchu tak na dotalne padustwa reagowali. Zastojnicy su signal sćěhowali a wšitke­ palmy našli. Přećiwo třom po­družnikam nětko přepytuja.

Drježdźany (SN). Zwjazk sakskich městow a gmejnow je spočatk tydźenja hłowne dypki swojeje noweje poziciskeje papjery k skrućenju komunalneho samozarjadnistwa w swobodnym staće předstajił. Ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) iniciatiwu wuraznje witaše, rěčo wo wažnych nastorkach. „Wobydlerjam bliske komuny a derje fungowace komualne samozarjadnistwo su wažne za dobru zhromadnosć a sylnu Saksku. Chcemy zhromadnje z komunami zmužiće a z dobrymi idejemi na tym dźěłać, zo je Sakska w městach a we wjesnych kónčinach z dobrej domiznu.“

Michael Kretschmer potwjerdźi, zo so rozmyslowanja na papjerje z tym kryja, štož swobodny stat runje k skrućenju mjeńšich gmejnow we wjesnych kónčinach planuje abo štož je hižo zwoprawdźił. W tym zwisku wón na to pokaza, zo su komuny loni prěni króć inwesticisku pawšalu 70 000 eurow přidatnje dóstali. Wo wužiwanju pjenjez móža měšćanske a gmejnske rady samostatnje rozsudźić. Instrument pawšalneho spěchowanja je wažny, zo móhli předewzaća njekom­plikowanišo zwoprawdźić.