Z wudaća: póndźela, 13 meje 2019

Tankownju na A 4 nadpadnyłoj

Budyšin. Na awtodróhowym zastanišću Hornja Łužica na A 4 blisko Słoneje Boršće bu něhdźe w 3.10 hodź. tankownja do směra na Zhorjelc nadpadnjena, kaž polici­ja wozjewi. Jedyn skućićel bě pře­dawarce tankownje z pistoli podobnym objektom wohrozył a žadaše sej pjenjezy. Žonje so na to schowaštej. Pokradnyłoj nadpadnikaj ničo njejstaj. Policija pře­pytuje nětko pospytaneho rubježneho wudrěwanja dla a pyta za swědkami.

Susanne Heinrich počesćena

Zgorzelec. Film „Melancholiska holca“ filmytwórče Susanny Heinrich dósta hłowne myto 16. nysoweho filmoweho festiwala w třikrajowym róžku. „Z hu­morom měri so režiserka ... na paradoksy našeho moderneho swěta“, rěka we wopodstatnjenju jury. Z 10 000 eurami dotěrowane hłowne myto je sakska ministerka za wuměłstwo Eva-Maria Stange (SPD) sobotu w Zgorzelecu přepodała.

Zahaja kónčne pruwowanja

Tradicionalny pólski mejski swjedźeń Majówku swjećachu wčera sedmy raz w Budyskim Kamjentnym domje. W srjedźišću steješe­ 15. róčnica přistupa Republiki Pólskeje k Europskej uniji. Chór Serbskeho ludoweho ansambla je składnostnje 200. narodnin Stanisława Moniuszka někotre z jeho pěsnjow zanjesł, bywši wojowar za wobydlerske prawa Wolfgang Templin porěča na temu „30 lět měrniwa rewolucija w NDR a Pólskej. Folklorna skupina Rozmaryn z Bogatynje (na wobrazu) bě swoje pěsnje a znowa pólske jědźe sobu přinje­sła. Foto: Carmen Schumann

Franziska Pohling je społnomócnjena Budyskeho wokrjesa za naležnosće ludźi­ ze zbrašenjemi a je čłonka sak­skeje přirady za nich. Milenka Rječcyna je so z njej rozmołwjała.

Tuchwilu je wšudźe rěč wo inkluziji, wosebje w zjawnych zarjadnišćach. Što k tomu měniće?

F. Pohling: W měsće maja ludźo ze zbrašenjom zwjetša lěpše wuměnjenja hač na wsy, tež zwonka zjawnych twarjenjow. Inkluzija pak njeje jeničce myslena za zbrašenych, ale za kóždeho.

Móžeće za to přikład mjenować?

F. Pohling: Myslu mjez druhim na šule. Nimo dźěći w koleskatym stole su tež maćerje, kotrež maja ćěšenka w ćežkim babyjowym nošadle. Tak je za nje runja zbrašenemu dźěsću derje, měć lift w kubłanišću. Wšitke barjery měli na zjawnych městnach wotstronić. Tak přede­wšěm na gmejnskich zarjadach, apotekach, pola lěkarja, pjekarja atd. Wšudźe tam, dokal ludźo často chodźa.

Nadźijeće so, zo so w Sakskej na tymle polu­ něšto změni?

Nakładnistwo na crossmedialnje publikowacy medijowy dom přetwarić

Budyšin (SN/JaW). Ludowe nakładnistwo Domowina (LND) w Budyšinje ma klětu k 1. junijej noweho jednaćela abo nowu jednaćelku dóstać. To zdźělištaj předsydka rady Załožby za serbski lud Susann Šenkec a direktor załožby Jan Budar po zašłym wuradźowanju załožboweje rady minjenu wutoru w Budyskim Serbskim domje žurnalistam. „Přičina je, zo woteńdźe tuchwilna jednaćelka LND Marka Maćijowa na wuměnk. Jeje posledni dźěło­wy dźeń budźe 31. meja 2020“, kaž Jan Budar připowědźi.

Flensburg (SN/JaW). Europske zjednoćenstwo dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS) je minjeny pjatk w Flensburgu Myto MIDAS a Myto Otta von Habsburga spožčiło.

Myto MIDAS dósta Gabriel von Toggenburg, wěnowacy so we wosebitej seriji w němskim dźeniku w Italskej Dolomiten europskim a mjeńšinowym temam pod hesłom „Europske třěski“. Toggenburg bě zdobom „jedyn z iniciatorow Myta Otta von Habsburga a je tohorunja wjelelětny podpěraćel MIDAS. Lěta 2008 zorganizowa wón wopyt zjednoćenstwa pola Otta von Habsburga“, rjekny redaktor dźenika Dolomiten Hatto Schmit w lawdaciji.

Za wólby Kulowskeje měšćanskeje rady 26. meje nastupi mjez druhim Seraphina Pašcyna z Kulowca. Skutkowanja w najwšelakorišich gremijach, na přikład jako poradźowaca čłonka techniskeho wuběrka Budyskeho wokrjesneho sejmika dla, běchu ju čłonojo Kulowskeje CDU narě­čeli, hač nochcyła so tež na komunalnej runinje angažować. Tak kandiduje nětko prěni raz za měšćanski parlament. ,,Zwopraw­dźić chcyła žiwu dwurěčnosć w gmejnje, tak zo je serbšćina wšudźe samo­zrozumliwa“, 44lětna wuzběhnje.

Mać dweju dźowkow prócowaše so zhromadnje z druhimi staršimi hižo wo to, załožić serbsku skupinu w Kulowskej pěstowarni, kotraž je w nošer­stwje Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka. Čestnohamtsce poradźuje wona zakładnu šulu w měsće a Wojerowski Lessin­go­wy gymnazij nastupajo serbske naležnosće, k čemuž słuša tež pěstowanje serbskich nałožkow. Za mejemjetanje je wona z dźěćimi bantowu reju wokoło meje nazwučowała. Dale bě sobu pomhała, serbsku narodnu drastu wobstarać.

Berlin (dpa/SN). Prezident zwjazkoweho zarjada za wustawoškit Thomas Haldenwang wobswědča prawicarskemu ekstremizmej w Němskej nowu dynamiku. Tute wuwiće bě w Kamjenicy widźomne, rjekny Haldenwang dźensa rano w telewiziji ARD. „Wosebje napadne su wuske splećenje mjez prawicarjemi, informaciske łžě, wopačna propaganda a intensiwna namóc na dróze.“ Tole móhło k tomu wjesć, zo z namócnych skupin małe teroristiske skupiny nastanu.

Warnuje před manipulacijemi

Berlin (dpa/SN). Krótko do wólbow Europskeho parlamenta warnuje justicna komisarka EU Věra Jourová před organizowanymi kampanjemi desinformacije we wólbnym boju. „Njesměmy w ani jeničkim kraju dopušćić, zo su wuslědki wólbow přez manipulaciju sfalšowane. Wólby su wažne za dóńt Europy“, praji čěska politikarka nowinarjam. Justicna komisija so boji, zo so předewšěm Ruska z wopačnymi internetnymi informacijemi do wólbow tyka. „Dožiwjamy internetne napřemobrónjenje. Europa dyrbi so na to nastajić“, sej Jourová žada.

Orbán pola Trumpa był

Kijew/Berlin (dpa/SN). W zwadźe z Ruskej wo spožčenje ruskeho staćanstwa wobydlerjam wuchodneje Ukrainy nadźija so Ukraina pomocy Němskeje. Wotwoleny prezident Petro Porošenko je po informacijach Kijewskeho prezidialneho zarjada minjeny pjatk zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU) telefonisce prosył Ukrainu podpěrać, zo so sankcije přećiwo Ruskej jako wotmołwa na tak mjenowane pasowe dekrety rozšěrja.

Ruski prezident Wladimir Putin bě z dekretom wukazał, zo smědźa wobydlerjo w krizowych kónčinach wuchodneje Ukrainy wokoło Luhanska a Donjecka, wo kotrež tam wojuja, lóšo ruski pas a z nim­ ruske staćanstwo dóstać. Ukraina a zapadne kraje běchu přećiwo tomu protestowali, dokelž nowe wupokazy njepřipóznawaja.

Porošenko bě při prezidentskich wólbach před třomi tydźenjemi podležał. Wólby dobył bě komikar Wolodymyr Zelenskij­. Hdy jeho do zastojnstwa zapokazaja, njeje znate. Porošenko dźakowaše so Angeli Merkel za jeje „wosebitu kedźbnosć za Ukrainu“.

Berlin (dpa/SN). Wo přesadźenju Pariskeho klimoweho zrěčenja wuradźuja wot dźensnišeho ministrojo z 35 statow w Berlinje. Kóždolětny Petersbergski klimowy dialog zarjaduja wot lěta 2010. Tehdy chcychu z informelnym zetkanjom jednanja po přesłapjacym Kopenhagenskim swětowym klimowym wjeršku zaso wožiwić. Sobuhosćićel je nimo zwjazkoweho knježerstwa tónkróć Chile, hdźež so lětsa w decembru přichodny klimowy wjeršk UNO wotměje. Jutře chce zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) k hosćom ze wšeho swěta porěčeć.

We wulkej koaliciji so ministrojo tuchwilu wo tym wadźa, kak móhli wustork klimje škodźaceho wuhlikoweho dioksida podróšić. Po wšěm swěće běchu so staty loni z wulkej nuzu na prawidła nastupajo škit klimy dojednali. Nětko chcedźa so bóle temam kaž financowanju, zwoprawdźenju a přiwótřenju narodnych klimowych zaměrow wěnować. Petersberski klimowy dialog je pomjenowany po prěnim zetkanju toho razu­ na Petersbergu pola Bonna.

Gremij chce so lětsa ze zastupjerjemi Domowiny a Serbskeho sejma zetkać

Budyšin (juny/SN). Krajny dźěłowy kružk Zwjazka 90/Zelenych Sakskeje „Serbske žiwjenje“ su na zetkanju minjeny pjatk w Budyskim Zelenym wobchodźe załožili. Za rěčnika gremija je dwanaće přitomnych Serbow a za serbsku politiku zajimowacych so 37lětneho Roberta Krawca z Budyšina wu­zwoliło. Mjez wobdźělnikami běchu nimo někotrych serbskich čłonow Zelenych tež zapósłanc zwjazkoweho sejma Stephan Kühn a krajny rěčnik strony Norman Volger kaž tež dalši stronjenjo, hłownje z Budyskeho wo­krjesneho zwjazka.