Z wudaća: srjeda, 15 meje 2019

srjeda, 15 meje 2019 14:00

Krótkopowěsće (15.05.19)

Z 15 lětami z mopedom jězdźić

Berlin. Zwjazkowy kabinet je dźensa puć runał, zo smědźa młodostni hižo wot staroby 15 lět jězbnu dowolnosć za moped­ złožić. Zo móža kraje minimalnu starobu wot tuchwilu 16 na 15 lět trajnje znižić, dyrbja zakoń wo na­dróžnym wobchadźe změnić. Modelowe testy, tež w Sakskej a Braniborskej, pla­nuja hač do apryla 2020.

Rěča rěč wobydlerjow

Budyšin. Z certifikatom „Rěčimy rěč našich wobydlerjow“ je Budyski Klub wuchowarjow rěče krajnoradny zarjad wuznamjenił. Wosebje chwaleše sej wotpohlad, tež přichodnje runoprawosć splahow jako „woprawdźitu politisku naležnosć spěchować“. Předsyda Diethold Tietz je wopismo krajnemu radźe Michaelej Harigej (CDU) póndźelu na posedźenju wokrjesneho sejmika přepodał.

Zwěrjenc wuda swójski euro

wozjewjene w: Krótkopowěsće
Worklečanski wjesnjanosta Franc Brusk je dźensa dopołdnja w přitomnosći sakskeho statneho sekretara za wobswět a ratarstwo dr. Franka Pfeila a zapósłanca krajneho sejma Alojsa Mikławška (wotprawa, wšitcy CDU) zakładny kamjeń za nowy hort we wsy połožił. Najebać zymne a włóžne wjedro su dźěći Worklečanskeje pěstowarnje „K Wódnemu mužej“ přitomnym mały kulturny program předstajili. Nowy hort změje 120 městnow a płaći cyłkownje 1,8 milionow eurow. Foto: Feliks Haza

wozjewjene w: Łužica

Energijowe předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG) planuje najwšelakoriše naprawy, zo bychu wobydlerjo blisko Wochožanskeje brunicoweje jamy před prochom a haru škitani byli.

wozjewjene w: Hospodarstwo
srjeda, 15 meje 2019 14:00

Jónu žanu kandidatku nimaja

Jako jenička CDU w gmejnach krajiny hole a hatow nimale wšudźe nastupi

Budyšin (SN/at). W srjedźišću druheho přehlada do wólbow gmejnskich radow 26. meje steja gmejny Rakecy, Njeswači­dło, Bóšicy, Radwor, Malešecy, Wulka Dubrawa a Wóspork w krajinje hole a hatow.

Na gmejnskej runinje je najwjace wolerskich zjednoćenstwow, z pomocu kotrychž chcedźa wjesnjenjo wuwiće swojeje komuny do rukow wzać. Wot w sakskej towaršnosći skutkowacych stron je CDU jenička, kotraž w nimale kóždej gmejnje – wuwzaće su Bóšicy – nastupi. Z mjenje kandidatami Lěwica na so skedźbnja, FDP jenož­ w Malešecach, Zeleni zaso w Rakecach. SPD so w podatym wobłuku wjace njejewi, AfD z jednotliwcami.

wozjewjene w: Łužica

Sakska policajska wysoka šula změje w Budyšinje dalši wažny centrum. Na prěni zaryw noweho stejnišća su sej wčera tež krajneho policajskeho prezidenta Horsta Kretzschmara přeprosyli.

Budyšin (UM/SN). Jako prěnje chcedźa w Budyšinje tam zaměstnjenu dotalnu policajsku šulu modernizować. Tak maja wčerawšemu prěnjemu zarywej dalše slědować. „Jedna so wo jara wobšěrne předewzaće z wjacorymi twarskimi wot­rězkami“, zwurazni na prěnim zarywje přitomny sakski financny minister Matthias­ Haß (CDU). Za to dyrbi wón cyłkownje 80 milionow eurow z krajneho etata přewo­stajić. To pak, kaž Haß rjekny, rady čini. „Inwesticija we wobłuku wu­kubłanskeje kwality sakskeje policije su derje zapołožene pjenjezy.“

wozjewjene w: Łužica
srjeda, 15 meje 2019 14:00

Towarstwa zhromadnosć skrućeja

Alexander Šmit kandiduje lětsa prěni raz za Worklečansku gmejnsku radu, zastupujo Serbske wolerske zjednoćenstwo. Za 34lětneho je samozrozumliwe so čestnohamtsce angažować, štož njebě jemu dotal mało chwile dla móžno. Hakle njedawno je wón studij na Rózborskej Policajskej wysokej šuli wuspěšnje zakónčił. „Wosebje towarstwa mi na wutrobje leža“, wón powěda, „hač sportowe abo kulturne. Wšitke skrućeja wjesnu zhromadnosć a maja tuž wotpowědnje a po móžnosći w jenakej měrje podpěrane być.“ We Worklečanskej gmejnje je so w zašłosći tójšto hibało a změniło, we wobrazu wjesnych dźělow runje tak kaž we wobydlerstwje. Dokelž je so tójšto młodych swójbow zasydliło, nasta dobra měšeńca w ludnosći. Mjez sobu so jara derje wudospołnjeja. Mjeztym hromadźe nyšpory swjeća abo organizuja zhromadne wulěty. A wjesnjenjo dźě maja swoje předstawy, kak móhli w přezjednosći dobru zhromadnosć hajić. Tež to měł gmejnski parlament wobkedźbować.

wozjewjene w: Łužica
srjeda, 15 meje 2019 14:00

Wjace ekstremistow

Drježdźany (dpa/SN). Ličba ekstremistow w Sakskej je loni přiběrała. Za jasne ćežišćo ma knježerstwo prawicarskich ekstremistow. Jich ličba je z 2 800 přisłušnikami najwjetša minjenych lět, tak tež ličba chłostajomnych njeskutkow z 2 199 padami. To wuchadźa z wčera w Drježdźanach předstajeneje rozprawy wustawoškita. Lěwicarscy ekstremisća su ze 785 wosobami a 628 njeskutkami registrowani. Za islamistow podawa rozprawa 430 přisłušnikow a 54 njeskutkow.

Za Brüssel trjebaja wjace žonow

Brüssel (dpa/SN). Komisar za etat EU Günther Oettinger (CDU) chcył po wólbach Europskeho parlamenta podźěl žonow we wodźacych pozicijach EU powjetšić. Za pjeć načolnych zastojnstwow – prezident komisije, prezident Rady EU, wonkowny społnomócnjeny, prezident parlamenta a prezident Europskeje centralneje banki – měli wjace hač jednu žonu­ namakać, rjekny Oettinger nowi­narjam. Němskej zwjazkowej kanclerce Angeli Merkel­ (CDU) přicpěwa wón wosebitu rólu­.

Wjace pjenjez wučomnikam

wozjewjene w: Kraj a swět
W Měrowym parku japanskeho města Hiroshima wupołožichu dźensa knihi z mjenami woporow atomoweje bomby USA z lěta 1945, kotrež składuja poprawom w archiwje wopomnišća. Dokumentacija wopřijima cyłkownje 115 knihow z dohromady 314 118 mjenami. Zamołwići parka tam knihi kóžde lěto do zahajenja dešćikoweje sezony wupołožeja. Foto: dpa/Kyodo

wozjewjene w: Kraj a swět
srjeda, 15 meje 2019 14:00

To a tamne (15.05.19)

Z přewšo drohim Ferrarijom ćeknył je muž w Düsseldorfje. Do toho bě so wón w předawarni awtow jako móžny kupc wudawał. Na probowej jězbje so jemu poradźi ćeknyć, jako z předawarjom městno za wodźidłom měnješe a jeho na puću stejo wostaji. Chětro rědki Ferrari 288 GTO z wjace hač 400 PS poskićeše wikowar­ oldtimerow za dwaj milionaj eurow.­ Paduch pak ma hišće wěsty problem, dokelž bě so do jězby fotografować dał. Policija nětko za nim pyta.

Po wjele lětstotkach maja so w Kölnskej katedrali wotnětka tež žony wo porjad starać. Dotal bě to kruta domena muži. Wčera su štyri dohladowarki w starobje 35 do 55 lět zjawnosći předstajili. Dohladowarjo su dołhi čerwjeny płašć woblečeni a maja čornu čapku na hłowje. Jich nadawk­ je, so wo ćišinu mjez wšědnje 30 000 wopytowarjemi katedrale starać.

wozjewjene w: To a tamne
srjeda, 15 meje 2019 14:00

Rezoluciju Kretschmerej přepodali

Budyšin (SN/BŠe). Wjac hač 100 aktiwnych sobudźěłaćerjow zawodow regiona, kotřiž su zdobom z čłonom dźěłarnistwa IG metal, je minjenu sobotu w Budyšinje konferencu přewjedło. Tam witachu hnydom wjacorych prominentnych hosći, kaž druhu předsydku dźěłarnistwa Christianu Benner a sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU). Jemu přepodachu rezoluciju, w kotrejž žadaja sej wjace spěchowanja digitalizacije, energijowu změnu, zakoń wo dalekubłanju, skrótšeny dźěłowy čas, zwoprawdźenje tarifowych zrěčenjow a sobupostajowanje w zawodach. Ministerski prezident prócowanja dźěłarnistwa jara wita. „Sym wjesoły, zo tak intensiwnje na strukturnej změnje sobu dźěłaja. Nětko póńdźe wo to, naćiski tež w Berlinje zwoprawdźić. Wšitcy so nadźijamy, zo zwjazkowe knježerstwo swoje přilubjenja dodźerži a šansy regiona podpěra“, Kretsch­mer wuzběhny.

wozjewjene w: Hospodarstwo

Serbska debata

nowostki LND