Z wudaća: srjeda, 12 junija 2019

Škoda za předsydu wuzwoleny

Hochoza. Clemens Škoda předsyduje nowemu wuběrkej Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny „Europeada 2020“. Jeho je wčera dźesaćčłonski gremij na skonstituowanju skupiny wuzwolił, zdźěla Domowina. Clemensa Škodu zastupuje Marcus Końcaŕ. Wuběrk ma serbskej mustwje žonow a muži za koparske europske mišterstwa narodnych mjeńšin-europeadu, kotraž wotměje so klětu pola Korutanskich Słowjencow w Awstriskej, zestajeć.

Zrěčenje na dobro najmjeńšich

Drježdźany. Zwjazkowa ministerka za swójby dr. Franziska Giffey (SPD) a sakski kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) podpisataj jutře w Drježdźanach dojednanje wo zakonju „Gute Kita“. Zwjazk přewostaja krajam mjez druhim za dalewuwiwanje kwality při kubłanju dźěći w lětach 2019 do 2022 něhdźe 5,5 milliardow eurow, Sakska dóstanje z toho 269 milionow eurow.

Wjele pjenjez za pomnikoškit

Mnohotne poskitki we łužiskej jězorinje wobstajnje dale wuwiwaja

Zły Komorow/Wojerecy (SN/BŠe). Wólnočasne poskitki we łužiskej jězorinje su jara mnohostronske a budu přichodny čas samo hišće přiběrać. „Sprjewinodołski jězor ma so za motorowy sport wuhotować“, wujasni sobudźěłaćerka zjawnostneho dźěła turistiskeho zwjazka Łužiska jězorina Katja Wersch. Wězo budźe dyrdomdej rólu hrać, konkretnych wizijow do přichoda pak hišće žanych njeje. Tak a tak je w jězorinje dosć klasiskich přikładow, so na někajkežkuliž wašnje zaběrać. Wjeselo steji při tym w srjedźišću. A mnozy turisća, wosebje mužojo, zajimuja so za dožiwjenja, při kotrychž maja swójske hranicy zmužitosće přewinyć. Bjezdwěla k tomu słuša, so wot wuwozneho mosta z powjazom zwysoka na zemju dele pušćić. Gigantiski kolos při Bergheidskim jězorje je něhdźe 500 metrow dołhi a 80 metrow wysoki. Tale dimensija wužaduje sej tójšto zmužitosće. Agentura Offroad pak wšitkich zajimcow dokładnje zawěsća.

Wot dźensnišeho předstaja so stajnje srjedu mjezynarodnje renoměrowani organisća we wobłuku 2. Budyskeho pišćeloweho lěća w tachantskej cyrkwi sprjewineho města. Bosćan Nawka je so ze zamołwitym cyrkwinskim hudźbnym direktorom Michaelom Vetterom z towarstwa Cyrkwinskohudźbny skutk Budyšin rozmołwjał.

Knježe Vettero, na čo smědźa so zajimcy lětsa wjeselić?

M. Vetter: W srjedźišću steji znowa instrument twornje Eule z lěta 1910. Su to jara charakteristiske pišćele, na kotrychž hodźi so předewšěm literatura pózdnjeje romantiki wuběrnje interpretować. Program ma tuž wotpowědne ćežišćo, wopřijima pak přiwšěm cyły spektrum wot baroka hač do našočasneje awantgardy.

Kak sće hóstnych organistow wuzwolił?

Wojerecy (SN/JaW). Sakska a Braniborska chcetej ze štwórtym financowanskim zrěčenjom Załožbu za serbski lud spušćomnje financować. Tohodla chcetej zhromadnje ze Zwjazkom nowe zrěčenje wo tym wobzamknyć. Na to stej so knježer­stwje wobeju krajow wčera na zhromadnym wuradźowanju we Wojerowskim hrodźe dojednałoj, pisa sakske ministerstwo za wědomosć a wuměłstwo w nowinskej zdźělence. „Tuchwilne třeće financowanske zrěčenje załožby klětu kónc lěta wuběži. Nowe zrěčenje ma potom wot lěta 2021 płaćić“, rěka we wozjewjenju. Na kotru dobu ma płaćić, wo tym žana rěč njeje.

Chrósćicy (SN/BŠe). Wuměłstwo tež we wjesnych kónčinach wulku rólu hraje. Toho je sej Sakski krajny kuratorij wjesny rum wěsty, a tak zapoda loni w nowembru swoje podłožki za wubědźowanje „Ideje za wjesne kón­činy“ sakskeho ministerstwa za wobswět a ratarstwo. Hižo we februaru zhonichu, zo su mjez dobyćerjemi, zdźěli jednaćel Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka Peter Neunert, kiž bě zhromadnje z krajnym kuratorijom podłožki zestajał. Cyłkownje jědnaće wuměłskich objektow na sakskich wjeskach ma přichodnje nastać. Jedna twórba budźe ze Zejičanskeho směra přijěducym pomolowana fasada Kralec statoka w Chrósćicach. Za něhdźe 80 kwadratnych metrow wulku sćěnu pod hesłom „Serbske potajnosće“ bě wuměłc Šćěpan Hanuš naćisk zhotowił. Wčera je wón w přitomnosći politiskich a komunalnych zastupjerjow oficialny nadawk za wuhotowanje dóstał.

Hongkong (dpa/SN). Dwělomny zakoń wo přepodaću jatych wot Hongkonga do Chiny móže tež wukrajnikow po­trjechić. „Kóždeho, kiž na Hongkongskim lětanišću přizemi, móhli nablaku zajeć a do Chiny přewjezć“, warnuje renoměrowany znajer Chiny a jurist Jerome Cohen w swojim internetnym blogu. Tysacy ludźi su dźensa znowa přećiwo zakonjej protestowali. Tež wjac hač 1 000 wobchodow wosta protesta dla zawrjenych. Jutře za tydźeń chcedźa wo nowym zakonju wothłosować.

Steinmeier w Islandskej

Berlin/Reykjavik (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier a jeho mandźelska Elke Büdenbender staj wot dźensnišeho na wopyće w Islandskej. Frank-Walter Steinmeier chce so tam mjez druhim wo sćěhach klimoweje změny přeswědčić. Tak poda so jutře k lodowcej Sólheimajökull, kotryž je dźeń a mjeńši. Islandska wudobywa swoju cyłkownu milinu a ćopłotu z wobnowjomnych energijow.

Wuchowarjow ludźi chłostać

Z hudźbnej legendu Ericom Claptonom zakónčichu so předwčerawšim 42. hudźbne swjedźenske dny w stolicy Sakskeje. Něhdźe 4 000 ludźi měješe tam njezapomnite wuměłske dožiwjenje. Na 42. Drježdźanske hudźbne dny bě cyłkownje 58 000 ludźi přišło a zarjadowarjam rekordne dochody wobradźiło. Foto: pa/Georg Hochmuth

Bremen (dpa/SN). SPD, Zeleni a Lěwica započachu dźensa dopołdnja wo wu­tworjenju zhromadneje čerwjeno-zeleno-čerwjeneje koalicije w Bremenskim zwjazkowym kraju wuradźować. Za to su so nimale tři tydźenje po wólbach parlamenta delegacije třoch stron we wjetšim kole zetkali. Dyrbjał-li w přichodnych tydźenjach knježerstwowy zwjazk tychle třoch stron woprawdźe nastać, by to prěnja koalicija toho razu w jednym ze zapadoněmskich zwjazkowych krajow była. To by so tež na zwjazkowu politiku wuskutkowało. Předewšěm SPD pyta za nowymi móžnosćemi. Dźensa chcychu najprjedy raz časowy plan jednanjow zdźěłać. Kónc junija móhła nowa koalicija wutworjena być.

Wulki krokodil je awto pomocneho sheriffa w staće USA Louisiana nadběhował: Něhdźe 2,50 metrow dołhi reptil wotkusny prědni dźěl awta, prjedy hač so zhubi. Do toho běchu ludźo zwěrjo wo­srjedź highwayja wuhladali. Zastojnicy pak njemóžachu roznjem­drjeneho krokodila změrować. Prjedy hač fachowcy za dźiwje zwěrjata na pomoc přijědźechu, pak bě so tón hižo zminył.

Něhdźe 133 milionow pčołkow je w zwjazkowym staće USA Montana twochnyło, po tym zo bě nakładne awto, kotrež je transportowaše, njedaloko města Bozeman znjezbožiło a so powróćiło. Wohnjowi wobornicy trjebachu škitne wobleki a kislikowe maski, zo njebychu je pčołki skałali a zo móhli Lkw zrumować. Tón dyrbješe pčołki z Kaliforniskeje do Montany dowjezć.

Berlin (dpa/SN). Městopředsyda CDU Armin­ Laschet žada sej kónc debaty wo kanclersku kandidaturu unije. „Annegret Kramp-Karrenbauer je namjetowała, zo měł so stronski zjězd kónc lěta 2020 tomu wěnować. Dyrbjeli prašenje rozrisać, hdyž je tak daloko, a nic do toho“, rjekny sewjerorynsko-westfalski ministerski pre­zident nowinarjam. Předsyda frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Ralph Brinkhaus bě so do toho za předsydku CDU Annegret Kramp-Karrenbauer za přichodnu kanclersku kandi­datku CDU wuprajił a raznu debatu zbudźił.