Z wudaća: wutora, 09 julija 2019

wutora, 09 julija 2019 14:00

Atmosfera hosći přeswědčiła

XIII. mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica 2019“ je njeličomnych hosći z najwšelakorišich kónčin přiwabił. Alfons­ Handrik je so mjez wopytowa­rjemi kaž tež mjez sobuskutkowacymi a pomocnikami festiwala naprašował, kajki zaćišć je swjatk w nich zawostajił a što je so jim na štyrjoch dnjach połnych kultury we Łužicy wosebje lubiło.

Dominik Krötel, předsyda młodźinskeho kluba z Hochozy: Derje so hišće dopominam, kak smy jako dźěći před 12 lětami wot dwora k dworej běhali a so wjeselili měć we wsy telko wukrajnych kulturnych skupin. Dźensa je nas we wsy něhdźe 60 młodostnych, a smy so hižo w přihotach z našimi móžnosćemi wo to prócowali dobri hosćićeljo być. Staramy so na wšěch štyrjoch dworach w Hochozy wo dobry wotběh. Sam jara wobžaruju, zo njejsym, kaž mojej dźěd a wowka to hišće móžetaj, serbšćinu nawuknył.

wozjewjene w: Měnjenja
wutora, 09 julija 2019 14:00

Krótkopowěsće (09.07.19)

Na swoje wašnje so dźakowali

Chrósćicy. Pomocnikam a wobsedźerjam Chróšćanskich statokow su so zamołwići Mjezynarodneho folklorneho festiwala „Łužica 2019“ wčera z małym swjedźenjom pod Fulkec hórku dźakowali. Peruska folklorna skupina Qhaswa je tam hišće raz wurězki ze swojeho programa předstajiła a so tak z pomocnikami a ze wsu rozžohnowała. Jutře poda so na dalši festiwal w Nižozemskej.

Frakcija AfD předsydu woliła

Budyšin. Frakcija AfD Budyskeho wo­krjesneho sejmika je tydźenja w Budyskim krajnoradnym zarjedźe swoje konstituowace posedźenje přewjedła. Za frak­ciskeho předsydu wuzwolichu Henryja Nitzscheho, bywšeho čłona CDU w Sakskim krajnym sejmje a w zwjazkowym sejmje. Frakcija AfD w Budyšinje ma 29 čłonow, runje telko kaž CDU.

Nowosłowjanšćina w filmje

wozjewjene w: Krótkopowěsće
wutora, 09 julija 2019 14:00

Wobkedźbuja dwurěčnosć

Wjeršk nabožneho tydźenja je putnikowanje do Róžanta

Baćoń/Chrósćicy/Radwor (SN/MiR). „Ty darił sy nam cyły swět“ je hesło lětušeho nabožneho tydźenja po cyłej Němskej. Dźě­ći­ a młodostni nazhonjeja štyri zakładne elementy zemja, woda, powětr a woheń. Dekanatne dušepastyrstwo młodźiny a dźěći we Worklecach je material za serbske katolske wosady spřihotowało. Wot wčerawšeho hač do pjatka so dźěći a młodostni nětko zetkawaja. W Chró­sćicach maja 170 wobdźělnikow wot 1. do 8. lětnika, wo kotrychž so 30 młodostnych a dorosćenych stara, w Ralbicach je jich 120 dźěći a 20 pomocnikow. Serbske dźěći a młodostni Budyskeje katolskeje wosady přebywaja na Kukowskim hrodźišću, němske 1. do 5. lětnika w Budyšinje a starše zwonka sprjewineho města. W Baćonju ze 24 wobdźělnikami na nabožnym tydźenju wšón móžny rumnostny potencial wučerpaja.

wozjewjene w: Kubłanje
wutora, 09 julija 2019 14:00

Zazběh retrospektiwy we Wuježku

Wuježk (RLc/SN). Nowa wustajeńca pod hołym njebjom „Christian Borchert we Wuježku“ wobswětla wuske styki wu­znamneho fotografa NDR k tamnišemu kruhej basnikow wokoło Elki Erb, Adolfa Endlera, Heinza Czechowskeho a Kita Loren­ca w 1970- a 1980tych lětach. Přehladka twori zdobom zazběh za wulku retrospektiwu wo Christianu Borcherće nazymu w Drježdźanskim Koporo­rytwowym kabineće. Direktorka domu dr. Stephanie Buck bě „jara wjesoła, zo móžemy z kołom Borchertowych wustajeńcow w Hornjej Łužicy we wsy započeć, kotrejež slědy w jeho tworjenju tajku wose­bitu fasetu tworja“ a chwaleše partnerski projekt Wuježčanow jako dobry přikład za tak mjenowany muzealny out­reach. Wuraz wopisuje wosebitu praksu, spřistupnić kulturu tež tam, hdźež to dotal móžno było njeje abo jenož w chětro wobmjezowanej měrje.

wozjewjene w: Kultura

Choćebuz (mih/SN). Dźesać lět skutko­waše superintendentka Ulrike Menzel w ewan­gelskim cyrkwinskim wokrjesu Choćebuz. Ze swjedźenskej bohosłužbu je ju generalna superintendenka Theresa Rinecker w přitomnosći braniborskeho ministerskeho prezidenta Dietmara Woidkeho (SPD) a krajneho rady wokrjesa Sprjewja-Nysa Haralda Altekrügera (CDU) předwčerawšim, njedźelu, w Choćebuskej Němskej cyrkwi ze zastojnstwa rozžohnowała. Ulrike Menzel, kotraž budźe wot 1. septembra jako teologiska předstejićerka Samaritanskich wustawow w Fürstenwaldźe skutkować, zhladowaše w swojim poslednim prědowanju na čas w Choćebuskim cyrkwinskim wokrjesu. „Sym přeco začuwała być na prawym městnje, tež hdyž sej tehdy, jako mi wysoke zastojnstwo dowěrichu, předstajić njemóžach je wupjelnić.“ Z Łužicu pak móže so wona połna dowěry rozžohnować. Generalna superintendentka Theresa Rinecker dźakowaše so Ulrice Menzel za angažowane skutkowanje, spušćomnosć a wušiknosć, tež ćežke nadawki zmištrować.

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 09 julija 2019 14:00

Němska wojakow njesćele

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je próstwu USA wotpokazało, němske wojerske jednotki přećiwo teroristiskej organizaciji Islamski stat (IS) w Syriskej zasadźić. Rěčnik knježerstwa Steffen Seibert rjekny, zo chcyła Němska swój dotalny přinošk we wobłuku koalicije pře­ćiwo IS wobchować. „Pozemske bojowe jednotki k tomu njesłušeja“. Němska zasadźa w Syriskej wuskušowanske mašiny a lětadło za tankowanje w powětře.

230 zajećow při raciji

Den Haagu (dpa/SN). We wobłuku dotal njesłyšaneje antidopingoweje racije su europske wěstotne mocy w 33 krajach přećiwo wikowanju z anabolikami a falšowanymi medikamentami postupowali. Na dotal najwjetšim zasadźenju toho razu su tež němscy policisća sobu skutkowali. Při tym zajachu wjace hač 230 wosobow a zawrěchu po wšej Europje drogowe labory. Na akciji wobdźělena bě tež Swětowa antidopingowa agentura.

Nowa soko-rex dźěłać započała

wozjewjene w: Kraj a swět
Belgiskaj kral Philippe a kralowna Mathilde staj dźensa na wopyt do Durinskeje dolećałoj. Na lětanišću Erfurt-Weimar je jeju mini­sterski prezident Bodo Ramelow (Lěwica, naprawo) witał. Belgiski kralowski por chce we wobłuku dwudnjowskeho pućowa­nja Durinsku a Saksko-Anhaltsku wopytać, zajimujo so wosebje za stawizny a kulturu. Foto: dpa/Martin Schutt

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 09 julija 2019 14:00

To a tamne (09.07.19)

Pozdatne falšowane pjenjezy su w delnjofrankskim Lohru nad Mohanom zasadźenje policije zawinili. Wikowar klawěrow bě ju wołał, dokelž měješe 15 bankowkow po 200 eurach za wopačne, kotrež bě jemu kupc klawěra přepodał. Zastojnicy po dokładnym pruwowanju zwěsćichu, zo běchu pjenjezy płaćiwe, ale mjeztym 17 lět stare. Su tuž hinak wu­padali hač dźensniše bankowki.

Paduchow 40 000 prózdnych sadowych kistow su w Meckenheimje pola Bonna zajeli. Mužojo běchu je přez tydźenje stajnje zaso ze składa předawarnje kradny­li. Hłowna přičina: Kóžda kista wunjese štyri eura zastawka. Jedyn ze sobu­dźě­łaćerjow je na nócnej patruli minjeny kónc tydźenja skućićelow wuhladał a policiju informował. Ta móžeše třoch paduchow njedaloko kupnicy zajeć.

wozjewjene w: To a tamne
wutora, 09 julija 2019 14:00

Přichoda dla so starosća

Budyšin (SN/JaW). Čłonojo mjeńšinoweje rady Němskeje su z dotalnym skutkowanjom cyłka spokojom. To je wuslědk wuhódnoćenja dźěławosće rady, kotraž wobsteji ze zastupnikow štyrjoch awtochtonych narodnych mjeńšin Němskeje – Frizow, Danow w Němskej, Sintow a Romow kaž tež Serbow. Wo tym informowaše předsyda Domowiny Dawid Statnik na naprašowanje na kromje fe­stiwala w Chrósćicach. Zetkali běchu so čłonojo rady minjeny pjatk w Budyskim Serbskim domje. Wobjednali su nimo statusoweje rozprawy wo aktualnym połoženju jednotliwych mjeńšin tež roz­prawu dźěławosće mjeńšinoweho sekretariata. Byrnjež na pozitiwne wuwića pokazać móhli, skedźbnichu tež na aktualne a hrožace ćeže. „Z wěstej starosću zhladujemy na bližace so wólby krajneju sejmow w Sakskej a Braniborskej. Hdyž so něšto zakładnje přeměni, móhli so tež dotalne spěchowanja a zwučene puće změnić“, Statnik rozłoži. To registrujo tež tamne mjeńšiny wuwiće sćěhuja.

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 09 julija 2019 14:00

Wuběrk nětko pod škitom policije

Drježdźany (dpa/SN). Po hroženjach přećiwo krajnej wólbnej nawodnicy a jeje zarja­dej přewjeduje wuběrk zjawne po­sedźenja wotnětka pod škitom policije. To je krajny policajski prezident Horst Kretzschmar w Drježdźanach připowědźił. Wohroženja jednotliwych wosobow tuchwilu pruwuja.

Wólbny zarjad reagowaše na podawki po rozsudźe krajneho wólbneho wuběrka nastupajo AfD. Gremij bě minjeny pjatk jeje krajnu lisćinu k wólbam kraj­neho sejma anulował. AfD smě tuž jeno z 18 kandidatami nastupić a nic kaž planowane z 61. „Mamy w póstowych kašćikach wšelake komentowanja toho, štož je so stało, pozitiwne a negatiwne“, rje­kny krajna wólbna nawodnica Carolin Schreck. Wšitke fasety su zastupjene.

Krajny wólbny wuběrk bě lisćinu AfD jako zdźěla njepłaćiwu deklarował, dokelž njebě ju zjězd AfD na jednym dnju zestajał, kaž sej wólbny zakoń to žada, ale na dwěmaj. AfD je rozsud wuběrka jako „swojowólny“ kritizowała, wumjetujo jemu­ „znjewužiwanje móžnosćow“.

wozjewjene w: Kraj a swět

Serbska debata

nowostki LND