Z wudaća: wutora, 09 julija 2019

Skupina CDU chcyła mjezynarodne dojednanje za skutkowniši škit klimy

Berlin (dpa/SN). Z mjezynarodnej iniciatiwu na dobro lěsa chce skupina zapósłancow CDU wjace za škit klimy činić. Woni chcedźa docpěć, zo so Němska w swojej wonkownej, wuwićowej a wobswětowej politice hišće sylnišo přećiwo ničenju lěsow, za znowasadźenje lěsow a za skutkownišu lěsnu politiku zasadźi, zdźěli zapósłanc CDU Peter Weiß powěsćerni dpa. Wón dźěła w frakciji z ćežišćom Łaćonska Amerika. K šěsćwosobowej skupinje słuša tež předsyda won­kowneho wuběrka Norbert Röttgen.

Nastork za iniciatiwu je po słowach Petera Weißa najnowše přepytowanje Techniskeje wysokeje šule Zürich, kotrež bě wuznam lěsnistwa w boju přećiwo dalšemu woćoplenju zemje wuzběhnyło. Tež nastupajo škit klimy měło so na „najlěp­šu eficiencu dźiwać“, rjekny Weiß w nadawku skupiny. Zdobom běchu slědźe­rjo zwěsćili, zo je nimo sadźenja lěsow­ tež trjeba dotalne wužiwanje fosilnych nošerjow energije spěšnje zakónčić. Kaž zapósłanc CDU připowědźi, chcył wón šwicarskich wědomostnikow k wuměnje do Berlina přeprosyć.

Podawki wokoło wólbneje lisćiny AfD, kotruž­ bě krajny wólbny wuběrk formelnych přičin dla zdźěla anulował, móžeš ze wšelakeje perspektiwy widźeć. Mno­him je to pokročowanje dotalneje politiki strony, kotraž zakonje po dwojim dobro­zdaću wukładuje, powołujo so na „nje­wědu politiskeho nowačka“, kotremuž dyr­biš tajki lapsus smilnje wodać. Druzy porno tomu měnja, zo su prawicarscy popu­lisća „zmylk“ wotpohladnje činili, zo by­chu demokratiski system destabilizowali a so nětko jako wopor prezentowali. W jednym pak směmy sej přezjedni być: AfD je docpěła, zo su wšitke woči zaso raz na nju wusměrjene. Nichtó njerěči wo SPD, CDU, Zelenych a Lěwicy, kiž su na swojich wólbnych zjězdach tohorunja lisćiny kandidatow zestajeli a su při tym zakonje kraja dodźerželi, bjez skanda­low a bjez wulkeje kedźbnosće medijow a zjawnosće. Da směmy na přichodnu „akciju“ AfD wćipni być. Marko Wjeńka

Mjeztym třeći raz wěnowaše so wose­bity program Mjezynarodneho folklor­neho festiwala „Łužica“ imaterialnemu herbstwu swěta, a to minjenu sobotu popołdnju na Koklic statoku.

Chrósćicy (SN/CoR). Pod hesłom „... hdźež duša ludu schow swój ma“ je bywši direk­tor Budyskeho Serbskeho muzeja a zahorjeny hudźbnik Tomasz Nawka tež tónraz zaso aktualny dohlad do lěta 2003 załoženeje lisćiny UNESCO duchowneho herbstwa swěta podał a přinoški hóstnych skupin pod tutym aspektom předstajił. Lisćina wopřijima mjeztym 429 tradicijow ze 117 krajow. Hakle loni při­wzachu do njeje módroćišć, kotryž njeje jenož w Němskej, ale tež w Awstriskej, Čěskej, Madźarskej a Słowakskej dźěl rjemjeslniskeho namrěwstwa.

Něhdy bě w nimale kóždej wsy naku­powanišćo, hdźež poskićachu twory wšědneje potrjeby. Runočasnje běchu to socialne centrumy, hdźež so wjesnjenjo zetkawachu a rady pobjesadowachu. W našej lětnjej seriji na něhdyše wjesne wobchody dopominamy.

Dźensa: Pěskecy (3)

Spočatk šěsćdźesatych lět minjeneho lětstot­ka su Pěskečenjo swojej tehdyšej wjesnjanostce Mari Panowej wospjet próstwu wuprajili, so tola wo to starać, zo móhli tež woni runja ludźom druhdźe we wsy nakupować. Wona drje naležnosć dowidźa, tola za nowotwar njeběchu srědki. Rozsudźichu so tehdy, za to wužiwać w rjanym parku stejacy hród, natwarjeny srjedź 19. lětstotka. Kónc Druheje swětoweje wójny bě wón lacaret a bu po tym wšelako wužiwany. Mjez druhim bě tam zaměstnjeny zarjad tehdy samo­statneje Pěskečanskeje gmejny. 60 kwadratnych metrow wulku žurlu wužiwaše młodźina za wólnočasnu zaběru. Zo pak bychu wotpowědowali přeću wobydlerjow, gmejna rozsudźi, wutwarić terasu hroda mjez róžkomaj, hdźež je rjany dwudźělny objekt na zapadnej stronje do harmoniskeho cyłka zwjazany.

Budyšin. „Kašpor Pětr Nohajca a Marta Lute Wóčko“ rěka prózdninski program Budyskeho Serbskeho muzeja, kotryž po­ski­ća prěni raz zajutřišim, štwórtk, wot 13 do 14.30 hodź. Wobdźělnicy móža z dźěrateje nohajcy abo rukajcy sami mału ručnu klanku spaslić a sej tak kaž w starym času sami swoje hrajki zhotowić. K tomu sej tež hrajki zašłeho časa w muzeju wobhladaja. Štóž ma, njech sej stare nohajcy a podobne sobu přinjese. Dalše terminy su 18. a 25. julij kaž tež 15. awgust. Zajimcy njech přizjewja so pod telefonowym čisłom 0 35 91 / 2 70 87 00.

Tajny code namakać

Kamjenc. W lětnich prózdninach móža dźěći w Kamjenskim Muzeju zapadneje Łužicy wosebity tajny code pytać. Jich nadawk je wosebity fosil wuslědźić, štož scyła tak jednore njeje. Tak mjenowany miraculum traje něhdźe hodźinu a je w zastupje inkluziwny.

Žurec swójba wot wohenja pola Hórkow bjezposrědnje potrjechena była

Hórki (SN/MWj). Lětuši folklorny festiwal drje Rüdiger Žur ženje njezabudźe. Spěwar Serbskeho ludoweho ansambla bě sobotu popołdnju runje prěnje čisło programa SLA na farskim dworje zmištrował, jako znaći jemu při jewišću zdźělichu, zo so wokoło jeho statoka na kromje Hórkow lěs a polo palitej a zo by jeho pomoc doma trěbna była. „W prěnim wokomiku njejsym to ani chutnje brał, na to pak sym so w sekundach pře­wo­blekł a domoj smalił. Minutu poz­dźišo njebych tam ani dojěł, dokelž bě z wohnjowymi woborami kaž tež ze sutakami wšitko zastajane“, powěda Hórčan wčera, 48 hodźin po wulkim wohenju, kiž bě so na­ 30 hektarow šćernišća a na dalše šěsć hektarow lěsa wupřestrěł.

Chrósćicy (JK/SN). Nimo folklory je tež rjemjesło na wosebite wašnje z wuměłstwom, wušiknosću a kreatiwitu zwjazane. To pokaza so na lětušim festiwalu znowa na spodobne wašnje we wobłuku přehladki łužisko-serbskeho rjemjesła pod Chróšćanskej Fulkec hórku. Njedźelu prezentowachu tam rjemjeslnicy a kreatiwni tworjacy wuměłcy swoje wudźěłki. Te sahachu wot keramiki přez wudźěłki z mjedu a pčolaceho wóska hač k tekstilnym kreacijam.

Poměrnje wulki bě tónraz podźěl rjemjesła, kotryž so z nadobu a keramiku zaběra. Nimo Smječkečanki Marion Sperlingoweje pokaza Birgit Patokowa z Horow jara spodobny wuběr najwšelako­rišich sudobjow a nastrojow wšědneje po­trjeby, rjenje ze serbskimi hrónčkami wudebjenych. Na tajke wašnje hodźi so tež serbšćina šěrić a wšědny dźeń spřistupnić. Rjana to ideja tež hewak hibićiweje wuměłče.

Z awtom do stejaceho Lkw-ja

Biskopicy. Hdys a hdys přiwjezu do awtowych domow wosobowe awta, kotrež z nakładnych awtow dele jědu, tak zo je na­dróžny wobchad trochu poćeženy. Runje­ w tajkim wokomiku je so wčera w Biskopicach wobchadne njezbožo stało. Wodźerka Hondy njebě stejacy Lkw wobkedźbowała a zrazy wotzady do njeho. Při tym so wona zrani, tak zo dyr­bjachu ju do chorownje dowjezć. Čakacych awtow dla dóńdźe na bliskim kři­žowanišću k dalšemu njezbožu. Dróha bě połdra hodźiny zawrjena.

Aktualna tabulka 2019

hry/sadźby/dypki

1. Hančik/Jurack/Krawc 4 8 : 2 8

2. Mieth/Spiesec/Lipič 4 7 : 3 6

3. Wahlicht/Smoła/

Pakoßnik/Bětnar 2 4 : 0 4

4. Škit Budyšin 3 4 : 4 2

5. Hanuza/Langa 4 2 : 7 2

6. Cyž/Zelnak  5 1 : 10 0

7. Smoła/Šołta  0 0 : 0 0

7. Gedik/Bjeńš/Rawšec  0 0 : 0 0

dotalne hry

Škit Budyšin – Hančik/Jurack/Krawc 1:2 (22:20; 12:21; 6:15)

Škit Budyšin – Cyž/Zelnak 2:0 (21:15; 21:18)

Škit Budyšin – Mieth/Spiesec/Lipič 1:2 (21:18; 12:21; 14:16)

Hanuza/Langa – Hančik/Jurack/Krawc 0:2 (16:21; 17:21)

Hanuza/Langa – Cyž/Zelnak 2:1 (21:12; 20:22; 18:16)

Hanuza/Langa – Mieth/Spiesec/Lipič 0:2 (20:22; 11:21)

Hanuza/Langa – Wahlicht/Smoła/Pakoßnik/Bětnar 0:2 (19:21; 17:21)

Hančik/Jurack/Krawc – Cyž/Zelnak 2:0 (21:18; 21:10)

Hančik/Jurack/Krawc – Mieth/Spiesec/Lipič 2:1 (20:22; 21:18; 15:11)

Cyž/Zelnak – Mieth/Spiesec/Lipič 0:2 (12:21; 16:21)

Cyž/Zelnak – Wahlicht/Smoła/Pakoßnik/Bětnar 0:2 (14:21; 20:22)

Jurij Bjeńš

Pućowanski pokal měnja wobsedźerja. Němsko-serbska frakcija (DSF) přesadźi so w Kulowje w třělenju jědnatkow přeći­wo lońšemu dobyćerjej Kulow­minatijam.

K zazběhej lětušeho 30. Kulow-cupa swje­ćachu pjatk wječor při Kulowskim měšćanskim haće party „Fiesta Mexikaner“. Sobotu přewjedźe wosom wjesnych a měšćanskich cyłkow 30. lětni Kulow-cup: Běchu to cyłki Dołha garda, Wjesni hłupacy, Söffnerojo, Gutkickerz, DSF, nowačk Kulow Section kaž tež hosćićelej Kulowminatije a WD-40. Dwě stajnej zastupnistwje pak pobrachowaštej. Mustwo COK (Company of Kulow) bě hižo na lětnim dowolu, Zelena garda pobrachowaše kwasa dla.

Po dołhim turněrowym popołdnju běchu dobyćerjo postajeni. W kónčnej hrě wojowachu Kulowminatije a DSF. Do­kelž­ pak skónči so finale 0:0, dyrbjachu kopy z dźewjeć metrow duel rozsudźić. DSF je třělenje z 3:2 dobyła a dyrbi tuž klětu 31. Kulow-cup wuho­tować.