Z wudaća: štwórtk, 08 awgusta 2019

Łaz (dpa/SN). Zo móhłoj dale a mjenje wodźe we Łužicy zadźěwać, stej so Sakska a Braniborska dorozumiłoj hišće wušo hromadźe dźěłać. Sakski wobswětowy minister Thomas Schmidt (CDU) a jeho braniborski kolega Jörg Vogelsänger (SPD) zetkaštaj so wčera mjez druhim we Łazu, zo byštaj temy bruna Sprjewja, problem ze sulfatom, suchota a wurunany wodowy etat na kóncu wudobywanja brunicy rozjimałoj.

Mjez Łazom a Grodkom je wodowe hospodarstwo wulke wužadanje. Hižo wot lońšeho lěća eksistuje dźěłowa skupina „Ekstremna situacija“, kotrejž přisłušeja zastupjerjo z Berlina, Braniborskeje a Sakskeje. Kóždej dwaj tydźenjej tworja woni wažne rozsudy hladajo na wobhospodarjenje Sprjewje a Čorneho Halštrowa. „Eks­tremne połoženje wot lońšeho přiwótřa hospodarsku situaciju wody runje hla­dajo na hórnistwowu kónčinu“, Schmidt zwurazni. To so hač do Berlina wuskut­kuje. Tohodla měli prašenja zhromadnje z Łužiskej a srjedźoněmskej towaršnosću hórnistwoweho zarjadnistwa rozrisać.

Frankfurt nad Wódru a Słubice chcedźa so stać z kulturnej stolicu Europy

Frankfurt nad Wódru/Słubice (RD/SN). Ze zhromadnej kulturnej stolicu Europy 2029 chcetej so susodnej němsko-pólskej pomjeznej měsće Frankfurt nad Wódru a Słubice stać.

Mjez wšěmi zwjazkowymi ministerstwami nałožuje zakitowanske z wulkim wotstawkom najwjace pjenjez za eksternych poradźowarjow. Wot toho wothladajo, zo smě tele wudawki zmóžnjacy dawkipłaćer tu znajmjeńša transparencu sej žadać, njeje zasadnje špatne, hdys a hdys wonkowneho fachowca zapřijeć. Wšako prawidłownje słyšimy, zo Zwjazkowa wobora swoje nadawki tuchwilu poprawom spjelnić njemóže. Poradźowarjo njejsu na tym wina, zo nanajnowši airbus njeleći, ani njejsu za hłuposć zamołwići, hdyž wójsko kaž njedawno „připadnje“ wulke bahnišćo zapali. Kajke pak mějachu namjety nastupajo křiwe třělby, skóncowane helikoptery abo dźeń a dróši wrak płachtaka? Cyle prawje: wobšěrne wabjenske kam­panje inkluziwnje wšědny dźeń němskich wojakow w Maliju eufemistisce wotbłyšćowacu seriju! Na to dyrbiš najprjedy raz přińć. Hač drje propaganda tónraz wuspěchej polěkuje? Bosćan Nawka

Mikławš Krawc z Budyšina chwali wuhotowarjow swjedźenja w Sernjanach:

Praha (ČŽ/K/SN). Powołanskich wohnjowych wobornikow susodneje Čěskeje su w lětušim „horcym“ měsacu juliju wołali, zo bychu dohromady 2 388 wohenjow hašeli. Wšědnje su přerěznje tuž 77 razow zasahnyć dyrbjeli. To je nahladnje wjac, hač wučinja wjelelětny přerězk, wupokazowacy 49 zasadźenjow wob dźeń.

Porno lońšemu julijej z 2 688 wohenjemi su wobornicy lětsa w žnjencu přiwšěm trochu mjenje „za dźěło“ měli. Informacije po­dała je čěskim medijam rěčnica Wohnjowoborneho korpsa Nicole Studená. Ekstremneje suchoty dla su hašerjo předewšěm z wohenjemi w přirodźe činić měli, na přikład na žitnišćach a w lěsach – tajkich bě 1 117. „Nastali su wohenje zwjetša njekedźbliwosće ludźi, hłownje lochkomyslneho wobchadźenja z wotewrjenym wohenjom dla“, Stude­ná k tomu přispomnja. „Ale tež kurjerjo bě­chu­ chcyjo nochcyjo zapalerjo.“ Lětuše julijske wohenje pak su sej bohužel tež dźesać smjertnych woporow žadali. Ćešich a mjeńšich zranjenjow poćerpje 92 ludźi. Měsac žnjenc pak njeje ani tón z najwjace alarmami był. Přetrjechił je jón hišće jutrownik z 3 064 zasadźenjemi wohnjowych woborow, wšědnje přerěznje tuž 103.

Woprawdźiteho eksota su tele dny we Wjerbnjanskej zahrodce našli. Optisce drje podobnja so insekt smuhow na ćěle dla wosy. Tola tu jedna so wo wosaceho pawka. Jeho jěd za čłowjeka na zbožo strašny njeje. Wšako su jeho jědojte pazorki překrótke, zo móhli čłowječu kožu překałnyć. Před něhdźe połsta lětami hišće měješe pawk předewšěm w južnej Europje swoju domiznu. Mjeńše kupki překasanca pak nańdźechu tež hižo w Hornjorynskim rewěrje a wokoło Berlina. Wosacy pawk pak swoje areale dale a bóle rozpřestrěwa. Mjeztym je nimale po cyłej Europje kaž tohorunja w aziskich a sewjeroafriskich kónčinach zasydleny. Foto: Michael Helbig

Priwatne firmy a zjawne zarjadnišća šulerjam lědma hišće zmóžnjeja, tam w prózdninach dźěłać a sej trochu kapsneho pjenjeza přizasłužić. W klóštrje Marijineje hwězdy w Pančicach-Kukowje je Maksimilian Šnajder tajke městno namakał. 16lětny ze wsy tele dny stare blida a stólcy rjedźi a z nich mjez druhim staru barbu wotstronja. Foto: Feliks Haza

Něhdy bě w nimale kóždej wsy naku­powanišćo, hdźež poskićachu twory wšědneje potrjeby. Runočasnje běchu to socialne centrumy, hdźež so wjes­njenjo rady k bjesadźe zetkawachu. W našej lětnjej seriji na něhdyše wjesne wob­chody dopominamy.

Dźensa: Stróža (12)

W Stróži (Wartha), małej wsy Malešanskeje gmejny, měješe na Bernardec sta­toku za čas Druheje swětoweje wójny a hišće po tym wěsty Petrik wobchodźik. Serbja, a tych bě tehdy we wsy samej a w bliskim Lemišowje (Lömischau) hišće wjele, pola njeho serbsce nakupowachu. Jeho dźowka Hanaróža, pozdźiša mandźelska dr. Pawoła Völkela, bě prěnja serbska holca, kotraž je we wukraju studowała, a to hudźbu na Karlowej uniwersiće w Praze. Tež pozdźišo jako wučerka na Budyskej ludowej uniwersiće je wona stajnje jako wědoma Serbowka wustu­powała. W Bernardec domje je dźensa woblubowany hosćenc, pomjenowany po rybačku (Eisvogel), ptačku lěta 1973 a 2009.

Bóščanska gmejnska rada so jako jedna z prěnich konstituowała

Bóšicy (SN/MWj). Štož na čłonow no­weho Budyskeho wokrjesneho sejmika přichodnu póndźelu čaka a na nowowu­zwolenu gmejnsku radu w Njeswačidle a Radworju dźeń pozdźišo, je nowa Bóščanska gmejnska rada hižo zmištrowała. Jako jedna z prěnich w Budyskim wo­krjesu je so wona wčera konstituowała.

Mjez dźesać radźićelemi, kotřiž běchu sej 24. meje dowěru wobydlerjow zdo­byli, staj dwaj nowačkaj. Wšitcy tamni maja jako parlamentownicy nazhonjenja ze zašłeje wólbneje doby abo hišće dlěje. Bohužel běštaj dwaj hižo na prěnim wuradźowanju njewočakowanych terminow dla zadźěwanaj. Tamnych wjesnjanosta Stanisław Ryćer (Rjemjesło Bóšicy) zhromadnje spřisaha, wšu swoju móc wotpowědnje zakonjam na dobro Bóščanskeje gmejny zasadźeć. Serbscy radźićeljo kaž Bjarnat Cyž, Alojs Bjarš a Jurij Młynk činjachu to w swojej maćeršćinje.

Dešno (SN). Na swjedźenju wuměłskeje zahrody sobotu, 10. awgusta, w Dešnje móža zajimcy wuměłcam rozdźělnych žanrow při dźěle přez ramjo hladać. Dešnjanski domizniski muzej, tamniša lěkarska a korjeninowa zahroda kaž tež Šula­ za delnjoserbsku rěč a kulturu Cho­će­buz swjedźeń zhromadnje wot 10 do 17 hodź. přewjedźetej. W tym času přewjedu tam pleinair pod nawodom Gabriele Gittel. Na zahrodźe, pod wysokimi štomami abo w srjedźowěkowskim sy­dlišću „Stary lud“ nadeńdu wuměłcy naročne motiwy a wjesela so na rozmołwy z wopytowarjemi wo swojich motiwach a zaměrach. Runočasnje poskića woni samozhotowjene debjenki, mólby abo tekstilne wudźěłki. Při poetiskich spěwach Bernda Pittkuningsa a při mócnych hłosach skupiny Přezpólni móžeš po muzeju a zahrodźe dundać. Wo ćěl­ne derjeměće budźe ze samopječenym tykancom, ze šmałcowymi pomazkami a ze samodźěłanej limonadu postarane.