Lutz Hillmann 25 lět intendant

pjatk, 23. februara 2024 spisane wot:

Budyšin (SN). Lutz Hillmann je tuchwilu najdlěje skutkowacy dźiwadłowy intendant po cyłej Němskej. 1. februara 1999 bu wón na intendanta Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła powołany. Nimo tohole zastojnstwa skutkuje jako předsyda Němskeho zwjazka jewišćow, kraj­neho zwjazka Sakska a nawoda fachoweje dźěłoweje skupiny za dźiwadło w kulturnym rumje Hornja Łužica/Delnja Šleska­.

Lutz Hillmann je so w lěće 1959 w Biskopicach narodźił. Po wukubłanju na technikarja je wón na Wysokej šuli za dźiwadło „Hans Otto“ w Lipsku studował a po tym na Statnym dźiwadle w Drježdźanach jako dźiwadźelnik kaž tež wot lěta 1985 jako hrajer w NSLDź skutkował.

Lutz Hillmann je w regionje hłuboko zakorjenjeny. Ze swojej wuměłskej wosobinu je zhromadnje ze swojim teamom profil jeničkeho bikulturelneho powołanskeho dźiwadła Němskeje w zašłych 25 lětach nawjedował a přez mnohe krizy wjedł. Wón je iniciator Budyskeho lěćneho dźiwadła, kotrež mjeztym hižo 30 lět kóžde lěto wjace hač 30 000 wopytowarkow a wopytowarjow přiwabja.

Němsko-Serbske ludowe dźiwadło předstaji swoju aktualnu hornjoserbsku inscenaciju „Na tamnym boku měsačka – Hercy“ zajutřišim druhi raz w Budyšinje. Zastupne lisćiki su jako hrabnjenčko na předań, zajimcy móža sej stawiznu „prěnjeje serbskeje beatoweje band“ potajkim za potuńšenu płaćiznu wobhladać. Foto: Hanka Šěnec

„Powěsć wo Krabaće pokazuje nam puć“

štwórtk, 22. februara 2024 spisane wot:

Kak móc lubosće syć Čorneho młyna roztorha: Rozmołwa ze spisowaćelku Jěwu-Marju Čornakec

Jěwa-Marja Čornakec: „Im Netz der Schwarzen Mühle“; 126 stron, brošurowa wjazba, nakładnistwo Donatus, 2023. ISBN: 978-3-946710-66

Žadosće a sony zwjazuja šulerjow Ninu, Ria, Janika a Romana. Mjez realitu a swětom fantazije móža bórze lědma hišće rozeznawać. Woni su putam Čorneho młynka z powěsće wo Krabaće wustajeni. Dyrbja sami přez sebje wurostować, swoju samohódnotu wuwiwać. Jenož zhromadnje wućeknu swětej w sćinje. Serbska spisowaćelka a dramaturgowka Jěwa-Marja Čornakec napisa z „Im Netz der Schwarzen Mühle“ k tomu młodźinsku knihu. Andreas Kirschke je so z njej wo motiwaciji, wobsahach a jeje sylnej fascinaciji za powěsć wo Krabaće rozmołwjał.

Knjeni Čornakec, što móžeće nam nastupajo předstawizny Wašeje knihi rjec?

Termin ze Serbami dojednany

srjeda, 21. februara 2024 spisane wot:

Budyska Połowanska akademija je na přichodny nadawk přihotowana

Z rozsudom sakskeho krajneho sejma, zo ma so Statna studijna akademija Sakskeje na Dualnu wysoku šulu přetworić, je wažny měznik na polu wysokošulskeho kubłanja stajeny. Jedyn argument za tónle rozsud bě bliskosć kubłanišćow do regionow zwonka wulkich centrow kaž Drježdźany, Lipsk a Kamjenica. Direktorka Budyskeje akademije prof. dr. Barbara Wuttke je na prašenja Milenki Rječcyneje wotmoł­wiła.

Kotru rólu hraje binarodny aspekt Łužicy kaž tež bliskosć k susodnym krajam, k Čěskej a Pólskej, we wobsahowych planowanjach přichodneje Dualneje wysokeje šule?

Pontekroaz/Pont-Croix (SN/bn). Bretonske towarstwo Strollad La Obra, štož woznamjenja telko kaž „Skupina skutka“, zasadźuje so za „rěčnu diwersitu a wjacerěčnosć“ předewšěm we wobłukomaj młodźinske dźěło a dźiwadło. Tak pokazaja ze swójskej jewišćowej skupinu prawidłownje swójske inscenacije ducy po regionje Finistère a wuhotuja wjacore festiwale, kaž na přikład bajam a bajkam so wěnowacy „Trouz Ar Mor“ (Zynki morja). Wosebje w fokusu steji bretonšćina, wuraznje pak wuzběhuja zasadnu runoprawosć rěčow. W tym zwisku chcedźa lětsa mjezy přesahowacy, na žony měrjacy so projekt „Poésie résistante en langues vivantes“ (Rezistentna poezija w žiwych rěčach) zahajić. Zaměr je „wuměłstwo w mjeńšinowych rěčach kaž tež wjelorakosć rěčow spěchować a jich akceptancu a prestiž powyšić“, zamołwita koordinatorka Dorothee Betz podšmórnje. W najlěpšim padźe so poradźi, „tworićelkam wuwědomić, zo njejsu sami“ a „solidariće mjez ludami přisporjeć“.

Najrjeńše jutrowne jejka wuzwolili

srjeda, 21. februara 2024 spisane wot:
Heike Apeltowa, Andrea Pawlikowa a Diana Maticowa (wotlěwa) tworjachu jury, kotraž je wčera w Budyskim Serbskim domje dobyćerske kolekcije 71. wubědźowanja wo najrjeńše jutrowne jejko wuzwoliła. Po informacijach wurisanje wuhotowaceho Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu je cyłkownje „30 wobdźělnikow w starobje 19 do 86 lět z Łužicy kaž tež z Lipska, Mišna, Allendorfa (Lumda), Weimara a Rahdena dohromady 63 kolekcijow“ zapodało. Dobyćerjow mytuja zajutřišim, pjatk, w Budyskim Serbskim muzeju, hdźež so wuznamjenjene wudźěłki we wobłuku tradicionalneje jutrowneje přehladki wustajeja. Foto: Božena Šimanec

Awtonomija a swoboda

srjeda, 21. februara 2024 spisane wot:
Sakski krajny sejm je na swojim posedźenju 31. januara 2024 wobzamknył, zo ma so sakska Powołanska akademija na Dualnu wysoku šulu přetworić. Wot 1. januara 2025 změje Sakska 15 statnych wysokich šulow ze statusom prawokmaneje korporacije zjawneho prawa. Tuta prawniska forma zawěsća wysokošulsku awtonomiju a swobodu wědomosće. Hłowne sydło změje Dualna wysoka šula w Glauchauwje, dalšich šěsć stejnišćow w Breitenbrunnje, Budyšinje, Drježdźanach, Lipsku, Plauenje a Riesy. Ze swojim šěroko zapołoženym studijnym poskitkom zawěsći wona fachowe mocy we kónčinach zwonka metropolow. Nětko ma so załoženski senat wutworić, kotryž nalěto swoje dźěło zahaji. SN

Wulce wobdarjeni koncertowali

wutora, 20. februara 2024 spisane wot:
Ze zhromadnym koncertom we wupředatej Bartskej cyrkwi zakónči cyłkownje 15 dorostowych hudźbnikow a pjeć docentow Drježdźanskeje Wysokeje šule za hudźbu Carl Maria von Weber lětušu Hornjołužisku komornohudźbnu akademiju, wuhotowanu we wobłuku Hornjołužiskeho komornohudźbneho festiwala wot Załožby za wuměłstwo a kulturu w Hornjej Łužicy. Młodostni – wšitcy wukubłuja so na jednej z hudźbnych šulow we wokrjesomaj Budyšin a Zhorjelc – běchu program wot minjeneho štwórtka pod profesionelnym nawodom na Hrodźišćanskim hrodźe nazwučowali. Přichodna akademija wotměje so za dwě lěće. Foto: Jurij Helgest

Jurij Šěrc

wutora, 20. februara 2024 spisane wot:

16. małeho róžka 1634 narodźi so w Delnim Wujězdźe jako syn duchowneho ­Jana Šěrca pozdźiši farar a w swojim času jara woblubowany kěrlušer Jurij Šěrc, němsce so Scherz pisaše. Wón wopy­towaše Budyski gymnazij, hdźež matu­rowaše, a studowaše potom w Lipsku ewan­gelsku teo­logiju. Wot lěta 1655 hač do 1660 bě z diako­nom w Ketlicach pola ­Lubija a bu 1660 z wosadnym fararjom w Dubcu, hdźež 8. požnjenca 1674, hakle 40­lětny, zahe zemrě. W Dubcu je wón epistle, swjedźenske a njedźelske sćenja zeserbšćił, kotrež so pozdźišo pak lědma trjebać hodźachu. „Wjele lěpje ­běchu ­so jemu jeho serbske kěrluše ­poradźili, kotrychž je někotre přeło­žił a praja wo nim w tutym na­stupanju prěnim wu­dawarju serbskich spě­warskich, zo je wón tón najprěniši był, kiž je do praweho hrona prawych składow ze­stajene serbske kěrluše wudźěłał.“ – Tak pisa farar, ­literarny historikar a bi­­bliograf Korla Awgust Jenč w při­nošku „Spi­sowarjo serbskich rukopisow hor­njołužiskich ewangelskich Serbow hač do lěta 1800“ w Časo­pisu Maćicy Serbskeje 1875.

Manfred Laduš

Widejoclip mjez najlěpšimi

póndźela, 19. februara 2024 spisane wot:

Serbski hudźbny widejo „To njejo kóńc“ słuša k 20 wuzwolenym filmam, kotrež so na wubědźowanju „Sej wótře hudźbne wideja wobhladać“ wobdźěla. W cyłku mějachu zarjadowarjo „Filmverband Sachsen“, „Kreatives Sachsen“ und „Wir gestalten Dresden“ z 112 zapodatych produkcijow najlěpšich 20 wuzwolić.

Drježdźany (SN). Clip w dołhosći njecyłeju dwě a poł minuty je w nadawku rbb a serbskeho magacina Łužyca nastał. Pask wojuje we wubědźowanju wo titul „Najlěpše hudźbne widejo Sakskeje 2023“, „Najlěpše hromadźeskutkowanje wobraza a zwuka“, „Najlěpši animaciski widejo“ a wo „Myto publikuma“. To zdźělitaj So­phie Riedel a Erik Šysko z LUSATIA FILM.

Zarjadowanje k wubědźowanju wotměje so přichodny pjatk w Drježdźanach, w Europskim centrumje wuměłstwow Hellerau. Filmy maja so na něhdźe dźesać metrow wulkej sćěnowinje a ze zwukom w kwaliće koncertneho sounda prezentować.

nowostki LND