Pólski prezident duel wotprajił
Duda a Trzaskowski hišće wo hłosy wolerjow wojujetaj
Waršawa. Pólska hotuje so z wotmachom na rozsudne koło prezidentskich wólbow 12. julija, po tym zo njebě w prěnim kole žadyn z cyłkownje jědnaće kandidatow absolutnu wjetšinu docpěł. W rozsudnym kole wojujetaj nětko wo hłosy wolerjow jenož hišće tuchwilny prezident Andrzej Duda, kiž kandiduje za knježacu narodnokonserwatiwnu stronu Prawo a sprawnosć, a Waršawski wyši měšćanosta Rafał Trzaskowski, kiž nastupi za opozicisku Wobydlersku platformu. Z prěnjeho koła wólbow bě Duda z 43,5 procentami hłosow jako dobyćer wušoł, Trzaskowski docpě 30,5 procentow.
Čěska dyrbi so zamołwić
Praha (dpa/SN). Čěski stat ma so za wuprajenja swojeho prezidenta Miloša Zemana pola wnučki spisowaćela Ferdinanda Peroutki formelnje zamołwić. To je sudnistwo w Praze rozsudźiło, powěsćernja ČTK rozprawja. Kaž je hłowa stata w narěči na konferency wo holocausće twjerdźiła, je Peroutka pisał, zo bě „Hitler gentleman“. To je njefairne a njesprawne, sudnicy měnjachu.
Zeman je w zašłosći swoje wuprajenja stajnje zaso zakitował. Stawiznarjo pak su přeswědčeni, zo njeje Ferdinand Peroutka to nihdy pisał. Nawopak, za čas Druheje swětoweje wójny běchu nacionalsocialisća čěskeho intelektualneho do koncentraciskeju lěhwow Buchenwald a Dachau zawlekli. Pozdźišo dźěłaše přećiwnik komunizma za ameriski sćelak Radio Free Europe.
Rěčnik prezidenta je z wusudom sudnistwa spokojom, dokelž bě wone jenož jedne ze štyrjoch dwělomnych wuprajenjow Miloša Zemana wotpokazało. Tamne tři wuprajenja wotpowěduja prawu na swobodne měnjenje, twitterowaše Jiří Ovčáček. Přećiwo rozsudej je rewizija na najwyšim sudnistwje móžna.
Rozsud hakle w druhim kole
Žadyn z kandidatow za prezidenta Pólskeje absolutnu wjetšinu njedocpěł
Waršawa (dpa/SN). Polacy dyrbja njedźelu, 12. julija, w druhim wólbnym kole wo nowym prezidenće kraja rozsudźić. W prěnim njeje sej žadyn z kandidatow absolutnu wjetšinu zawěsćić móhł. Wot knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) podpěrany mějićel zastojnstwa Andrzej Duda je po dotalnych prognozach 41,8 procentow hłosow zdobył, jeho najwažniši kontrahent, Waršawski wyši měšćanosta Rafał Trzaskowski, 30,4 procenty. Tón bě za liberalno-konserwatiwnu opozicisku Wobydlersku koaliciju (KO) nastupił.
Wólbne wobdźělenje bě najebać koronakrizu jara wulke. Hač do wčerawšeho popołdnja bě po informacijach wólbneje komisije nimale 48 procentow wólbokmanych swój hłós wotedało. Na prezidentskich wólbach 2015 bě wólbne wobdźělenje přez cyły dźeń 49 procentow wučinjało. Hamtski wólbny wuslědk wočakuja najpozdźišo srjedu rano.
Jědnaćoza jedne křesło
Waršawa (JBR/SN). W Pólskej knježi tuchwilu horca politiska nalada – jědnaće kandidatow wojuje wo najwyše zastojnstwo kraja. Najwjetše wuhlady na křesło statneho šefa ma amtěrowacy prezident Andrzej Duda. Na druhim městnje slěduje kandidat opozicionalneje Wobydlerskeje platformy a wyši měšćanosta stolicy Waršawy Rafał Trzaskowski. Wobaj staj 48 lět. Dalši kandidaća – kaž na přikład publicist, zapósłanča sejma a Europskeje unije, akademiski wučer, manager a zastojnik bydlenjotwarskeje towaršnosće – maja tohorunja swój přiwisk. Najmłódši je 38, najstarši 66 lět. Eksot mjez nimi je załožićel małeje strony z mjenom Polexit, kotraž je za wustup kraja z EU.
Dźeń do wólbow maja w Pólskej přeco 24hodźinsku přestawku, tak mjenowanu „wólbnu ćišinu“. To njesmědźa so kandidaća z wolerjemi wjace zetkać, na dróhach abo naměstach wabić a w medijach wustupować. W tym času pak maja tež wolerjo chwile hišće raz dokładnje wotwažować, zo bychu potom njedźelu, 28. junija, „swojeho“ reprezentanta Pólskeje na dalše pjeć lět wuzwolili.
Kritiku raznje wotpokazał
Praha (dpa/SN). Čěski ministerski prezident Andrej Babiš je kritisku rezoluciju parlamenta EU w zwisku ze swojej wosobu wotpokazał. Wšako njeměli so do nutřkownych naležnosćow kraja měšeć a politiski ćišć wukonjeć, zdźěli multimiliardar zańdźenu sobotu nowinskej agenturje ČTK. Komisija EU tuchwilu w dwěmaj jednanjomaj pruwuje, hač su so pjenjezy njesprawnje na bywše Babišowe firmy dóstali. Po jeho słowach njejsu za to žane dopokazy.
Parlament EU je sej pjatk w Brüsselu žadał, zo njeměł čěski ministerski prezident konfliktow swójskich zajimow dla hižo wo etaće EU wuradźować. Dyrbjeli-li so konflikty wobkrućić, měł Babiš podźěle firmow předać abo njesměł hižo žane zjawne srědki dóstać.
Babiš bě wjacore firmy załožił, kotrež přepoda před lětomaj rukowaćelskemu fondsej. Kritikarjo organizacije Transparency International pak ministerskemu prezidentej wumjetuja, zo stajnje hišće z firmow profituje. Tak je wón prawdźepodobnje ze subwencijow EU čerpał, byrnjež jako šef čěskeho knježerstwa sobu wo etaće rozsudźił.
Wo njewažne prašenja šło
Jědnaće kandidatow za pólskeho prezidenta w telewizijnym studiju
Waršawa. Zajim Polakow za prezidentske wólby 28. junija je dale jara wulki, štož je so srjedu wječor zaso raz pokazało. Na wšě 7,5 milionow ludźi wobhlada sej originalnu debatu, na kotruž bě statny sćelak TVP 1 přeprosył. Ličba kandidatow bě na jědnaće rozrostła. „Nowačk“ je 66lětny Waldemar Witkowski. Wón njemóžeše k planowanym wólbam 10. meje trěbnych 100 000 podpěraćelskich hłosow předpołožić. Po wotprajenju termina koronakrizy dla je wón čas wužił a hišće falowace podpisma znosył.
Kóždy kandidat měješe dokładnje mjeńšinu chwile na prašenja moderatora Michała Adamczyka wotmołwić. Při tym bě wot prěnjeho wokomika wočiwidne, zo měrja so wobsahi prašenjow hłownje přećiwo kandidatej opoziciskeje Wobydlerskeje platformy, Waršawskemu wyšemu měšćanosće Rafałej Trzaskowskemu. Wón wšak je njedawno hakle připowědźił, zo chcył w padźe wuzwolenja za prezidenta knježerstwu přichileny sćelak TVP 1 zawrěć. Wčera měješe sćelak tuž dobru składnosć so wjećić.
1,6 milionow hłosow nazběrał
Hišće dwaj tydźenjej hač k prezidentskim wólbam w Pólskej
Waršawa. Wulki wuspěch wuwojował je kandidat opozicionalneje Wobydlerskeje platformy za zastojnstwo prezidenta Rafał Trzaskowski. Waršawski wyši měšćanosta měješe runje sydom dnjow chwile, zo by 100 000 podpěraćelskich podpismow znosył, kotrež dyrbi po wólbnym zakonju předpołožić, zo móhł kandidować. Jako jeho pomocnicy wutoru dopołdnja kartony z lisćinami wólbnej komisiji přepodachu, běchu w nich lisćiny z wjace hač 1,6 milionami podpismow. Wosebje wjele hłosow nazběrał je Trzaskowski w městach. Na widejach pokazowachu dołhe rynki ludźi w Krakowje, kotřiž sćerpnje na Hłownym torhošću čakachu, zo móhli so do lisćin zapisać. Podobnje bě to w Zakopanym a we Łódźi.
Mjeza skónčnje wotewrjena
Marek Krawc rozprawja z Prahi za Serbske Nowiny
Minjeny pjatk roznjese so radostna powěsć po wšej Čěskej, zo je kraj po nimale třoch měsacach swoju mjezu zaso wotewrěł! Naprawa je mnohim Čecham dalši pozitiwny signal, zo so žiwjenje po swětowej koronapandemiji normalizuje. Přiwšěm dóńdźe wčera wječor na Praskim Staroměšćanskim naměsće a dalšich 160 městnach kraja k demonstracijam přećiwo premierministrej Andrejej Babišej a čěskemu knježerstwu. Pod hesłom „škit za nós a hubu njeje pranc“ šwikachu wobdźělnicy protestnych akcijow konflikt zajimow Babiša a zmylki knježerstwa w boju přećiwo koronawirusej.
Njewotwisnosć wopominali
Bratislava (dpa/SN). Słowakski parlament je wčera Trianonske měrowe zrěčenje we Versaillesu wopominał. 4. junija 1920 podpisane dojednanje mjez dobyćerskimi mocami Prěnjeje swětoweje wójny a Madźarskej je Słowakam prěni króć narodnu njewotwisnosć wunjesło. Po něhdźe tysac lětach móžeše so kraj wot Madźarskeho kralestwa dźělić a tworješe wot toho časa zhromadnje z Čěskej zhromadny stat Čěskosłowaksku.
Sto lět po zrěčenju měli sej Słowacy a Madźarojo při zhromadnym předźěłanju stawiznow Němsku a Francosku za přikład wzać, žadaše sej słowakski wiceprezident Peter Pellegrini na swjatočnosći pod hołym njebjom.
W Madźarskej maja mnozy Trianonske zrěčenje hišće dźensa za katastrofu, dokelž bě kraj tehdy wulke dźěle swojeho teritorija přisadźił. Słowakam pak je wone wuswobodźenje z madźarskeje kwakle.
Hłosy za sydom dnjow nazběrać
Wólbny bój wo zastojnstwo prezidenta Pólskeje zahajeny
Waršawa. W Pólskej je so předwčerawšim, srjedu, wólbny bój wo zastojnstwo prezidenta oficialnje zahajił. Dźeń do toho bě sejm wobzamknył, wólby nětko 28. junija přewjesć. Potom móže kóždy sam rozsudźić, hač do wólbneho lokala dźe abo radšo z listom woli.
Ze swojim wothłosowanjom je sejm, w kotrymž ma knježaca narodnokonserwatiwna strona PiS wjetšinu, zdobom wjacore poručenja senata – druheje komory parlamenta – ignorowała. Senat, w kotrymž knježi opoziciska Wobydlerska platforma, bě namjetował, zo móhł nowy kandidat opozicije, Waršawski wyši měšćanosta Rafał Trzaskowski, trěbne 100 000 podpěraćelskich hłosow tež internetnje zběrać. Sejm pak to runje tak wotpokaza kaž próstwu, dobu na zakonske dźesać dnjow podlěšić, zo by Trzaskowski dosć chwile měł, podpisma předpołožić. Wón pak dyrbi je w běhu jeno sydom dnjow na dróhach kraja znosyć.
