Probowe lěhwo w Praze přewjedli

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:
35 studentow je srjedź septembra w Praskim Serbskim seminarje za lětušu schadźowanku zwučowało. Wo tym informuje referent Domowiny za kulturu a wukraj Clemens Škoda. Přewjedła je probowy kónc tydźenja župa „Jan Skala“ – Zwjazk serbskich studowacych. Nimo probow studentskeho chóra pod nawodom Symana Hejduški su mło­dostni swoje kabarety kaž tež satiriski časopis Šeršeń přihotowali, za čož běchu sej Fabiana Kaulfürsta a Michała Cyža přeprosyli. Župan Damian Dyrlich dźakowaše so předsydźe Praskeho Towarstwa přećelow Serbow Lukášej Novosadej a jeho pomocnikam z łužiskim mjedom a rěz­ba­rjenym lipowym łopješkom za to, zo su přebytk sobu organizowali. Projekt podpěrała je Załožba za serbski lud. foto: clemens škoda

Temy ze žiwjenja wzate

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:

 

Petterssona a Findusa zeznali

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:

Foće: Feliks HazaP ettersson a Findus měještaj minjenu pón­dźelu rano swój wulki wustup we Wor­klečanskej zakładnej šuli „Michał Hórnik“. Lětsa je mjenujcy serbskorěčna kniha „Findus a hara z honačom“ w Ludowym nakładnistwje Domo­wina wušła. Poprawom wšak su stawizny Petterssona a Findusa w šwedskej rěči spisane. Mjeztym pak móža je dźěći po cyłym swěće a w naj­wšelakorišich rěčach čitać, wšako su do nich přeło­žene. Jednu stawiznu je Diana Šołćina zeserbšćiła. W 1. a 2. lětniku Wor­­klečanskeje šule, předčita wona šulerjam wurězki z kni­hi „Findus a hara z honačom“. Klance Petters­son a Findus při sebi, čerstwy napa­rjeny kofej a kryte blido za překlepane kokoški – to bě kulisa pisaneho a rjaneho dopołdnja. Na wjesołe, hibićiwe a wobku­złace wašnje je přełožerka dźěći do stawiznički sobu zapletła. Tak mějachu wone kaž tež wučerki swoje wulke wjeselo, byrnjež dźeń chětro šěry a wichorojty był. Wšitcy mějachu potaj­kim prawe wjedro, do na­pjateje knihi so zanurić. Janina Mikławškowa

Hosćo zahorjeni

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:
Tekst a Foto: Marcel Brauman

Serbske dźěćace towarstwo Ćisk je ze swojim nowym pro­gramom njedawno publikum na Ćišćanskim dworowym swje­dźenju zahoriło. Wobydle­rjo a jich hosćo móžachu na sydom stato­kach a w parku wosrjedź wsy při naj­rjeńšim wjedrje swjećić a su sej wot pjatka wje­čora hač do njedźele wjele po­skitkow, mjez druhim tež wja­core serbske kulturne, lubić dać.


Zhromadnje ležownosć porjeńšili

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:

Před třomi lětami su nowu pěstowarnju „Chróšćan kołć“ wo­te­wrěli. Na won­kownej ležownosći běchu pak hišće kućiki, kotrež mě­jachu so porjeńšić. Z teje při­činy požada so staršiska přirada wo budget za spě­cho­wanje čestnohamt­skeho dźě­ła w Budyskim wokrjesu z pro­jektom pod hesłom „dźěći a starši porjeńšeja zhro­madnje areal pěsto­warnje“ a dósta pjenježne srědki. Za nje kupi wšelake kerki a štomy. Před tydźenjomaj bě tak dalo­ko. Wjac hač 15 swójbow je so gratu při­mało a zhromadnje z kubłarjemi a při­sta­jenymi gmejny kerki a štomy sadźało. Tež cyłkownu ležownosć su porjeńšili a pěsk do kašćikow nawozyli. Zhromadna akcija je wšitkim wulke wjeselo wobradźiła. Tekst a foće: Katharina Jurkowa

Zmije lětać dać

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:
Foto: Silke RichterZmije maja lětać. To sej kóžde dźěćo nazymu přeje. W tymle počasu słuša to hižo k tradiciji. Tajki zmij hodźi so tež twarić, štož je swójbam dobra přiležnosć swój čas zhromadnje wužiwać a po rjanym dožiwjenju so z polow a łukow nawróćić. Njedawno přeprošachu w Tornowje wulkich a małkich zajimcow na zmijowy swjedźeń, hdźež poskićachu organizatorojo nimo toho samo hišće jabłučkowy tykanc a hudźbu. Tak zahudźi Marion Gebhardt zhromadnje z  wnučku na akordeonje. A na kóncu dnja wuzwolichu Emmu Engmann za kralownu jabłukow. Dźěći pak zawjeselichu staršich, dźědow a wowki z programom. Najebać to, zo bě pobrachowaceho wětřika dla ćežko zmijam lětać dać, je so swjedźeń poradźił. Tež  nawodnica Tornowskeje pěstowarnje Veronika Freiberger bě wjesoła. Silke Richter

Wćipnosć a wočakowanja zbudźili

pjatk, 27. septembera 2019 spisane wot:

Nowa wosebita wustajeńca Budyskeho Serbskeho muzeja SORBIAN STREET STYLE

„Sym jara spokojom z wothłosom“, rjekny nawodnica Serbskeho muzeja Budyšin Christina Boguszowa njedźelu wječor. Tež dwě a poł hodźiny po wotewrjenju noweje wustajeńcy SORBIAN STREET STYLE njeběchu so hišće wšitcy hosćo rozžohnowali. Wćipnosć a wočakowanja přiwabichu něhdźe 130 ludźi, mjez nimi tójšto młodych swójbow. Tuž tež tróšku traješe, prjedy hač je sej kóždy wobhladać móhł, kotre ideje designerojo a šwalče, studenća kaž tež šulerjo za načasnu serbsku modu maja. Před domom diskutowachu wječor přeco hišće někotři wo tym abo tamnym outfiće, wo nowych hudźbnych kruchach Jakuba Gruhla, w kotrychž so wón tež ze serbskej identitu rozestaja, abo wužiwachu składnosć, so z designerami rozmołwjeć.

Wot 26. meje hač do 8. junija přebywaše šuler bywšeho 12. lětnika Budyskeho Serbskeho gymnazija Dawid Mark na hospodarskej­ ekspediciji w ameriskim swětoznatym tak mjenowanym „Silicon Valleyju“ njedaloko San Francisca w Kaliforniskej. Što je tam dožiwił a kak je so jemu tam zešło, je wón Předźenakej­ napisał.

Silicon Valley w Americe je znaty za swoje wuspěšne startup-zawody, hightech-firmy a sławne uniwersity, kaž stej to na přikład Stanford University abo University of Califonia, Berkeley. Swěto­znate firmy kaž Apple, Intel, Google abo eBay maja swoje hłowne sydło w tymle sławnym dole. Tež wukrajne firmy, mjez nimi SAP z Němskeje, maja wotnožki w tamnišej San Francisco Bay Area, kaž metropolowy region tohorunja mjenuja.

Sernjany swjeća lětsa 600. róčnicu prěnjeho­ pisomneho naspomnjenja. Rodźeny Sernjančan a dobry znajer stawiznow­ delanskich wsow Pawoł Rota­ je někotre stawizniske zajimawostki wo wsy zestajał, kotrež čitarjam Serbskich Nowin we wjacorych dźělach spřistupnjamy:

Zorno da muku

Prěni Sernjančenjo běchu zahrodnicy a rólnicy. Tuž tež žito plahowachu. Ze zorna z wulkej prócu mjez kamjenjemi šudrujo muku mlějachu. „Zorno da muku“ je nas Handrij Zejler w pjatej štučce swojeje pěsnje „Hanka, budź wjesoła“ spěwać nawučił. Zahoriće tež Sernjanska młodźina po skónčenju Druheje swětoweje wójny tutu a druhe serbske narodne pěsnje, spěšnje nawuknywši, při kóždej składnosći a bórze wot prěnjeje hač do poslednjeje štučki z hłowy zanošowaše! Žana zetkanka bjez spěwa.

Tež na prěnich powójnskich rejach, ke kotrymž Chróšćan Deleńkec holcy na akordeonach, Běrmichec dujerjo z Haslowa a pozdźišo wjele lět Hórčan Paški wone znate serbske melodije do rejki hudźachu. Jako něhdy we wsy knježi dwór hospodarić započa, wědźachu ludźo hižo ćěrjacu móc wody zaměrnje wužiwać.

Fascinacija za trajace projekty

pjatk, 27. septembera 2019 spisane wot:

Willi Selmer skutkuje ze swojimi idejemi na dobro Łužicy

Delnjołužiski Łaz (Laasow) je wjes njedaloko Wětošowa (Vetschau). Tam skutkuje mjeztym dlěje hač 22 lět z Del­njeje Bayerskeje pochadźacy Willibald Selmer.­ Wot wutworjenja wuměłskeho domu Laasow přiwabja wón wuměłcow wottud a wot druhdźe do Łužicy. Milenka Rječcyna je so z Willibaldom Selmerom, kotremuž wšitcy jenož Willi praja, rozmołwjała.

Kak sće so do Łužicy dóstał?

W. Selmer: Sym swój čas studij jako twarski technikar zakónčił. Fachowy směr, na kotryž so specializowach, bě wysokotwar. Předewzaće we wuchodobayerskim měsće Straubing, hdźež po studiju skutkowach, měješe w Grodku wotnožku. Tam pytachu tehdy ludźi za wysokotwar. Prašach so swojeho šefa, hač by sej za běrow w Straubingu někoho druheho pytał. Wšako chcych na wuchod. Tuž sym takrjec z politiskim přewrótom do Łužicy přišoł. Prjedy to nažel móžno njebě. Bayerska bě za mnje wostudła, takrjec „na smjerć“ saněrowana. Zajimowach so tehdy wosebje za pomnikoškit. Chcych stare domy, kotrež běchu jako pomnik škitane, saněrować. To je so mi spodobało.

nowostki LND