Serbski sejm so měsačnje schadźuje

srjeda, 25. septembera 2019 spisane wot:

Frankfurt nad Mohanom (ML/SN). „Tohodla maja woni nětko parlament – Serbja we Łužicy, tón Serbski sejm. Reportaža wo ludźoch, kotřiž nochcedźa swoju domiznu wopušćić, ale ju tworić. Swójski parlament za mjeńšinu. Serbski sejm je nowy – wo nim so wadźa.“ Pod nad­pismom „Woni sahaja za mocu“ pisa David­ Kreuz w měsačnym ewangelskim magacinje „chrismon“ wo skutkowanju a problemach Serbskeho sejma.

Njeswačidło – žiwa a moderna wjes

štwórtk, 12. septembera 2019 spisane wot:

Drježdźany (ML/SN). „Njeswačidło přisłuša wot Europskeje unije spěchowanemu Leaderowemu regionej Hornjołužiska krajina hole a hatow, kotraž w Budyskim wokrjesu tři města a třinaće gmejnow wopřijima. Gmejna Njeswačidło słuša do hamtskeho serbskeho sydlenskeho ruma, je 46 kwadratnych kilometrow wulka a jeje wjesnjanosta rěka Gerd Schuster (CDU). Wjes Njeswačidło je dźěl gmejny samsneho mjena, leži dwanaće kilometrow sewjerozapadnje Budyšina na kromje biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty UNESCO a ma 851 wobydlerjow. W lěće 1268 bu sydlišćo jako­ Nyzwaz prěni króć naspomnjene.“

Takle započina třistronski přinošk „Wjes so znowa wunamaka“ w Drježdźanskim časopisu „enso Magazin“ wo dwurěčnej wsy. Wjesnjanosta Gerd Schuster w nim wuzběhuje, zo „třinaće towarstwow kulturne žiwjenje Njeswačidła postaja. Za wulkosć našeje wsy je to kedźbyhódna ličba.“

Žiwjenjea nazhonjenja

wutora, 10. septembera 2019 spisane wot:

Musical „Quo vadis-dokal dźeš?“ Worklečanskeje Serbskeje wyšeje šule „Michał­ Hórnik“ je na štyrjoch před­stajenjach wulku syłu přihladowarjow přiwabił. Milenka Rječcyna je so někotrych za jich zaćišćemi prašała.

Franciska Hejdušcyna: To bě poskitk, kiž swědči wo hłubokim zwisku mjez wučerjemi a šulerjemi. Začuwać bě zhromadnosć a zo serbska wutroba wšitko zwjazuje. Sym sej něštožkuli za swoje žiwjenje sobu brała. Dopóznach, zo maš, wšojedne dokal će puće w žiwjenju wjedu, swoje korjenje tam, hdźež su swójbni a přećeljo.

Hannah Šmitec: Mi je so musical wulkotnje lubił. By rjenje było, móhli tajke něšto tež na Serbskim gymnaziju w Budyšinje činić. Wěm, zo je to wjele dźěła. Ale na kóncu widźiš, zo so wudani. Wosebje spodobałoj stej so mi wulki chór a hudźba, kotruž je band live hrała. Myslu sej, zo je wobsahowe žro hry młodym ludźom wjele sobu na puć dało.

Zapósłane (05.09.19)

štwórtk, 05. septembera 2019 spisane wot:

Handrij Wirth z Njeswačidła wěnuje so 80. róčnicy spočatka Druheje Swě­toweje wójny 1. septembra 1939 a ma składnostnje tohole dnja wšelake mysle k zańdźenemu lětstotkej:

Mojej staršej woženištaj so kónc meje 1939, a hižo tři měsacy pozdźišo zwołachu nana 26. awgusta do wójska w Kamjencu. Hakle 18. februara 1946 so wón po wójnje z jatby domoj wróći. Najprjedy dyrbješe do lěhwa za wójnskich jatych Elsterhorst­, štož je nětko zaso Narć pola Wojerec. Wottam wožachu sčasami wšědnje na tysac wojakow z ćahom do Sowjetskeho zwjazka. Tehdyši krajny rada dr. Jan Cyž zasadźowaše so pola sowjetskeje komandantury za to, zo bychu nana z lěhwa pušćili, dokelž běchu serbscy fararjo trěbni. Tak móžeše so nan po měsacu k maćeri a mojimaj bratromaj Pawołej a Arnoštej wróćić. Bratr Jan bě hižo 26. decembra 1945 na difteriju zemrěł.

Z wuslědkami zdźěla spokojom

štwórtk, 05. septembera 2019 spisane wot:

Na wólbach krajneho sejma minjenu njedźelu wobdźělichu so tež mnozy młodźi Serbja, zdźěla prěni raz. Kak běchu so na wólby přihotowali a kak posudźuja wuslědk, za tym je so Pětr Dźisławk někotrych z nich woprašał.

Michał Donat z Chrósćic, 19 lět: Do wólbow wuspytach sakski Wahl-O-Mat, zo bych zwěsćił, kotra strona so najlěpje k mojim politiskim předstawam hodźi. To běše mi wulka pomoc. Zo wostanje CDU w Sakskej najsylniša strona, mje jara wjeseli, byrnjež so tróšku dźiwał. Běch ze słabšim wotrěznjenjom křesćanskich demokratow ličił. Słaby wukon Lěwicy je mje tohorunja překwapił.

Greta Čórlichec z Kulowa, 18 lět: Dokelž smědźach prěni raz wolić, zaběrach so hižo cyłe lěto intensiwnje z krajnej politiku jednotliwych stron a zapósłancow. Tak cyle dokładnje wědźach, hdźe mam swój křižik sadźić. Zo je so w mojim wólbnym wokrjesu kandidat AfD cyle snadnje přesadźił, mje zrudźa. Přiwšěm so wjeselu, zo njeje so AfD poradźiło wjetšinu hłosow w Sakskej zdobyć.

Mnohotnosć zaruča wšelakorosć žiwjenja

štwórtk, 29. awgusta 2019 spisane wot:

Hišće njeje přepozdźe wotemrěću družin zwěrjatow a rostlin zadźěwać

Wulka mnohotnosć našeje zemje zastaruje nas z cyrobu, kotruž jěmy­, z wodu, kotruž pijemy, a z powětrom, kotryž zadychamy. Dale stara so wona wo njeličomne wokomiki wo­so­binskeje inspiracije, kotruž ludźo do­­žiwjeja, hdyž přebywaja w lěsach abo na ho­rach, hdyž zeznawaja so z rěkami a pobrjohami, ale tež jenož w ćichim wokomiku, hdyž słuchaja na spěw ptačka.

Wopřijeće biodiwersita steji za biologisku diwersitu a wopisuje połnosć a wšelakorosć žiwjenja na swěće. Definicija wopřijima wjace hač jeno zwěrjata a rostliny, kotrež zamóžemy widźeć. Wona saha­ wot móličkich genow a bakterijow přez rostliny a zwěrjata hač k wulkim ekosystemam, kaž stej to na přikład dešćo­wy lěs Amaconasa abo awstralski Great Barrier Reef. To poćežuje biodiwersitu po ličbach wopisać. Hišće ćešo je ju posudźować. Tučasnje znajemy něhdźe 1,5 milionow porjadnje wopisanych družin; wědomostnicy wšak trochuja, zo je jich něhdźe dźesać milionow družin. Skerje pak móhła so jich ličba bližić miliardźe.

Zapósłane (19.08.19)

póndźela, 19. awgusta 2019 spisane wot:

Hdy přińdźe přichodna přidatna hodźina? To praša so Lukáš Novosad, předsyda Towarstwa přećelow Serbow (SPL) nastupajo připowědźene rozšěrjenje serbskorěčneho rozhłosoweho programa MDR:

Wot klětušeho 6. januara maja so wusyłanja Serbskeho rozhłosa wo šěsć hodźin tydźensce rozšěrić. To ma swoje přičiny: třicetu róčnicu prěnich wjacehodźinskich serbskich wusyłanjow 1989 a wjetši zajim připosłucharjow w zašłymaj lětomaj, kotryž je k tomu wjedł, zo je so ćišć na MDR z politiskej temu Domowiny stał. Přidatna wusyłanska hodźina wob dźeń ma tež swoje slědy: žuranlisća hižo hladaja, z čim móža ju pjelnić, hač budu so snano wjace na dźěći myslić (te dźě wob tydźeń rano chwile maja), na młodźinu a nowu generaciju posłucharjow, hač rozšěrja prezentaciju w syći atd. Na kóždy pad zběra redakcija tuchwilu ideje, što móhła wusyłać, a je zasadnje wšemu wotewrjena.

Zapósłane (09.08.19)

pjatk, 09. awgusta 2019 spisane wot:

Křesćan Krawc z Hrubjelčic pisa pod hesłom­ „Sej statok stajiła“:

Legendarna wosobina serbskeho jewišćoweho wuměłstwa je nětko ze zemju swojeje domizny na wšě časy zjednoćena. Zaćichim su jeje popjelnicu na Slepjanskim pohrjebnišću do zemje pušćili, bjez ceremoniela, zawěsće cyle po jeje přeću. Bych tam rady pódla był, ale to by my­liło. Tydźeń do jeje poslednjeho zdychnjenja, snadź tež posměwka bych ju skoro hišće raz w jeje bydlenju w starowni wopytał, swoje přilubjenje spjelnił a wot njeje pomjenowanej žonje z Bu­dy­šina sobu wzał, na bjesadu. Ale přepozdźe. Bych jej prajił, zo sym runje zakónčił jeje „Statok“ do němčiny přenjesć a zo sym tak hišće raz dožiwił jeje py­tanje a namakanje hódnotow žiwjenja.

Zapósłane (08.08.19)

štwórtk, 08. awgusta 2019 spisane wot:

Mikławš Krawc z Budyšina chwali wuhotowarjow swjedźenja w Sernjanach:

Njepřećelskosće dokumentowane

póndźela, 05. awgusta 2019 spisane wot:

Rozhłosowy sćelak Deutschlandfunk Kultur je so tele dny z nowej wustajeńcu serbskeje wuměłče Iris Brankačkoweje w Muzeju Budyšin zaběrał, ro­ze­stajacej so z temu „Rasizm přećiwo Serbam­“. Interview z wuměłču wjedł je žur­nalist Vladimir Balzer.

Serbska debata

nowostki LND